بررسی تأثیر فناوری اطلاعات وارتباطات(فاوا) بر عملکرد صنعت توریسم در کشورهای منتخب و ایران

دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

مقاله 3، دوره 7، شماره 2، مهر 1397، صفحه 49-64   

نویسندگان

علی شاهین پور^{* 1}؛ حسین قره بیگلو²؛ نیر بنی محمدتقی³

¹هیأت علمی تمام وقت / دانشگاه آزاد اسلامی واحد عجبشیر

²استادیار ، گروه مدیریت، واحد عجبشیر، دانشگاه آزاد اسلامی، عجبشیر، ایران

³دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، واحد عجبشیر، دانشگاه آزاد اسلامی، عجبشیر، ایران

چکیده

توجه به صنعت توریسم و عوامل مؤثر بر گسترش آن برای استفاده از مزایای بیشمار اقتصادی آن در کشورها، تحقیق پیرامون شناسایی عوامل مؤثر بر صنعت توریسم را ضروری نموده است. به دلیل نیاز این صنعت به گسترش یکی از مهمترین ابزارهای اطلاعاتی یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات بررسی رابطه این دو  به‌عنوان هدف اصلی این کار تحقیقی بیان می‌شود. صنعت توریسم به دلیل گسترش بسترهای اقتصادی حاصل از جهانی‌شدن به‌عنوان صنعتی پایدار مورد توجه سیاست‌های اقتصادی در هزاره سوم محسوب می‌شود. گسترش استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای گسترش عرضه و تقاضای گردشگری سبب گردیده تا گردشگران قبل از سفر به بررسی و ارزیابی وضعیت مقصد‌های سفر بپردازند. در این مقاله به بررسی اثرات متغیرهای مربوط به شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، جهانی‌شدن، تولید ناخالص داخلی سرانه واقعی و سرمایه انسانی بر شاخص عملکرد صنعت توریسم در 28 کشور مختلف جهان در طی دوره زمانی 2003 تا 2012 با روش داده های تابلویی پرداخته شد. براساس نتایج رگرسیونی، شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، جهانی‌شدن، تولید ناخالص داخلی و سرمایه انسانی دارای تأثیرات مثبتی بر تعداد گردشگران وارد شده به کشورها می باشند. براساس یافته‌های تحقیق آزادی و گسترش استفاده از نمادهای فاوا برای شفاف‌سازی و بهبود عملکرد اقتصاد کشور پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ صنعت توریسم؛ رگرسیون داده‌های تابلویی

مراجع

اسماعیل‌پور، حسن، کاشانی‌تبار، شهرزاد، (1390)، "بررسی عوامل توسعه نیافتگی صنعت توریسم"، مطالعات رسانه‌ای، سال 6، شماره 15، صص 177-190.

پور فرج، علیرضا، عیسی زاده روشن، یوسف و چراغی، کبری. (1387)، "فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنعت گردشگری، رشد اقتصادی"، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین. شماره 13. صص 46-66.

چاووش‌باشی، فرزانه، (1390)، "طراحی مدلی جهت شنجش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه اقتصاد فرهنگی ایران"، مجله مدیریت فرهنگی، سال 5، شماره 11.

دهقان پور، آزاده. (1392)، "نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه اکوتوریسم (مطالعه موردی شهر تهران)"، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیا. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

رضاقلی‌زاده، مهدیه، آقایی، مجید و عیسی‌زاده‌روشن، یوسف، (1395)، " بررسی تأثیر توریسم بین‌المللی و نابرابری درآمدی: مطالعه موردی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی" جغرافیا (فصلنمه علمی-پژوهشی و بین‌المللی و انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، سال چهاردهم، شماره 49، صص 296-316.

روشندل‌اربطانی، طاهر، صابر، منوچهر، (1391)، "ارتباط میان فرهنگ و فناوری اطلاعات و ارتباطات و آسیب‌های فرهنگی اینترنت"، مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شماره 2، صص 109-128.

صالحی محمد، فلاح وحید، قصابی زهرا، (1389)، "تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مدیریت تغییر"، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، شماره 5، پاییز 89.

علی‌قلی‌زاده‌فیروزجایی، ناصر، قمی، مصطفی و وهابی‌خنکدار، شهربانو، (1395)، " منافع اقتصادی گردشگری در حفاظت از منابع طبیعی مطالعه موردی : منطقه میانکاله" جغرافیا (فصلنمه علمی-پژوهشی و بین‌المللی و انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، سال چهاردهم، شماره 49، صص 174-189.

 

علوی، محمد. (1390). "بررسی آثار استفاده از فناوری اطلاعات در توسعه صنعت گردشگری ایران با استفاده از "DEA. سومین همایش تحلیل پوششی داده ها.

 ناهیدی، محمدرضا و دلجوان، رعنا. (1391)، "بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اقتصادی در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا"، هفتمین همایش ملی و اولین همایش بین المللی تجارت و اقتصاد الکترونیکی.

نجارزاده، محمد و نعمت‌الهی مجید. (1395)، "بررسی عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی در راستای پایداری و توسعه جوامع محلی در مناطق نمونه گردشگری"، جغرافیا (فصلنمه علمی-پژوهشی و بین‌المللی و انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، سال چهاردهم، شماره 49، صص 221-248.

 

Buhalis, D. (2003). eTourism, Information technology for strategic tourism management. Printce hall. UK.

Jennifer, X. M., Dimitrios, B., & Haiyan, S. (2003). ICTs and Internet adoption in China's tourism industry information. Journal of Information Management, 23(6), PP 451-467.

Hjalager, Anne-Mette (2007). STAGES IN THE ECONOMIC GLOBALIZATION OF TOURISM. Annals of Tourism Research, Vol. 34, No. 2, pp. 437–457

Leiper, N. (1995). Tourism management. RMIT press. Melbourne.

Martin, J. L., Morales, N. M., & Riccardo, S. (2004). Tourism and economic growth in Latin American countries: A panel data approach. NOTA DI LAVORO 26.

Pohjola. M. &. Javala , J. (2007). The role of electricity and  ICT in economic growth : Case of  finland, Explorations in Economic History. No. 5. PP. 270- 287.

Shamim, F. (2007). The ICT environment, financial sector and economic growth: Across-country.  Journal of Economic Studies, No.4, PP. 352-370.

World Bank. (2015). World Development Indicators.  Accessed at  http://www.worldbank.org/data/onlinedatabases.html.