بررسی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت در ایران

Journal of economic studies

مقاله 5، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، بهمن 2012، صفحه 70-112   

نویسنده

عباسعلی رضایی^*

کارشناس ارشد اقتصاد و کارشناس ‌مسوول اقتصادی سازمان امور اقتصادی و دارایی استان سیستان و بلوچستان

چکیده

در مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب می‌گردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت میان درآمد و مخارج دولت در ایران طی دوره زمانی 1391-1357 با استفاده از تحلیل­های شکست ساختاری می‌باشد. از آن جایی که در طول دوره بررسی اقتصاد ایران با چندین شکست ساختاری و تغییر رژیم روبرو بوده است، بنابراین در ابتدا مانایی متغیرهای الگو با استفاده از آزمون­های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج حاصل از آزمون­های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی نشان می‌دهد که تمامی متغیرهای الگو در سطح نامانا اما در تفاضل مرتبه اول درآمد و مخارج دولت مانا می‌باشند. سپس با استفاده از آزمون­های هم انباشتگی سایکنن لوتکیپل، گریگوری هانسن و روش خودرگرسیون برداری با وقفه گسترده ارتباط بلندمدت میان متغیرهای الگو بررسی می‌گردد. نتایج حاصل از این آزمون­ها موید وجود ارتباط بلندمدت مثبت و علّیت یک سویه از سمت درآمد به مخارج دولت در ایران است. نتایج حاصل از این پژوهش با نظریه فریدمن (1978) که معتقد به وجود رابطه علّی مثبت از سمت درآمدهای دولت به مخارج دولت می­باشد؛ منطبق است. 

کلیدواژه‌ها

شکست ساختاری؛ آزمون علّیت تودا- یاماموتو؛ تحلیل هم انباشتگی و اقتصاد ایران