تعیین سطح هوش سازمانی کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر اهواز بر اساس مدل کارل آلبرخت و ارتباط آن با خلاقیت

دانش شناسی

مقاله 4، دوره 10، شماره 36، خرداد 1396، صفحه 37-47   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فریده عصاره¹؛ بهنام مکوندی²؛ فریبا کوتی^{* 3}؛ مریم سید طبیب⁴

¹استاد رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز

²استادیار رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان.

³دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان

⁴کارشناس ارشد رشته آمار دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز.

چکیده

  هدف: خلاقیت و هوش دو ویژگی هستند که در هر یک از اعضای سازمان نهفته است. این پژوهش با هدف تعیین سطح هوش سازمانی کتابداران شاغل در کتابخانه­های دانشگاهی شهر اهواز بر اساس مدل کارل آلبرخت و بررسی ارتباط آن با خلاقیت کتابداران انجام گرفته است.
روش پژوهش: روش پیمایشی است و ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه استاندارد هوش سازمانی کارل آلبرخت و پرسش‌نامه خلاقیت رند سیپ بوده است. تعداد 105 کتابدار شاغل در کتابخانه­های دانشگاهی شهر اهواز به عنوان جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفته شد. در این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (میانگین­، فراوانی، فراوانی نسبی)‌ و آزمون استنباطی (آزمون‌های تحلیل رگرسیون، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس)  نسبت به تجزیه و تحلیل اقدام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین هوش سازمانی (به طور کلی) و خلاقیت، با سطح معنی داری 000/0  ارتباط مثبتی وجود دارد، ولی هیچ یک از مؤلفه­های هوش سازمانی رابطه معنی داری با خلاقیت را نشان نداد.
نتیجه­گیری: با توجه به یافته­های پژوهش، می­توان نتیجه گرفت که سطح هوش سازمانی و خلاقیت در نمونه ها مورد مطالعه بسیار ضعیف است. از بین مؤلفه­های هوش سازمانی تنها سرنوشت مشترک بیشترین قدرت تبیین کنندگی را داشته است. کتابخانه­ها بایستی به همه مؤلفه­های هوش سازمانی به صورت یکسان توجه نموده و زمینه ساز پرورش خلاقیت در کتابداران باشند. نظام مدیریت نیز با تکیه بر خود کنترلی کارکنان، مشورت، تشویق به ابتکار و احترام به افراد، نقش  مهمی در پرورش خلاقیت کارکنان ایفا نماید.    

کلیدواژه‌ها

هوش سازمانی؛ خلاقیت؛ کتابخانه‌های دانشگاهی؛ شهر اهواز؛ مدل کارل آلبرخت

مراجع

بیک زاده، ج.؛ علائی ، م.ب.؛ اسکندری، ک. (1389). بررسی رابطه هوش سازمانی مدیران با عملکرد آنان در سازمان‌های دولتی استان آذربایجان شرقی. فصلنامه پژوهش‌های  مدیریت، 3(8)، 163-143.

پوراحمد، س.؛ سلیمانی نژاد، ع. (1389). نقش هوش سازمانی در توسعه خلاقیت سازمانی. در اولین کنفرانس سالانه مدیریت، نوآوری و کارآفرینی ایران. 12-1شیراز: دانشگاه شیراز، 11-1

جعفری، پ.؛ فقیهی، ع.ر. (1388). میزان مولفه های هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، (23)، 66-45.

خدادادی، م.ر.؛ کاشف، م.م.؛ صالح زاده ، ک.؛ شیر محمد زاده، م.؛ خوشنویس، ف. (1388). رابطه بین هوش سازمانی با بهره وری مدیران ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان شرقی. فصلنامه مدیریت ورزشی، (4)، 168-155.

سلاسل، م.؛ کامکار، م.؛ گلپرور، م. (1388). رابطه هوش سازمانی و مولفه های آن با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان شرکت احیاء گستران اسپادان. فصلنامه دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 11(40) ،37-26.

غلامی، ش.؛  غفوریان، ه.؛ معنوی پور، د. (1390). رابطه هوش سازمانی و عملکرد مدیران. فصلنامه تازه‌های روانشناسی صنعتی سازمانی، 2(6)، 99-89.

قهرمان تبریزی،ک.؛ تندنویس ، ف.؛ امیرتاش، ع.م.؛ کدیور، پ. (1384). ارتباط بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت اعضای هیأت علمی گروه‌های تربیت بدنی در دانشگاه‌های دولتی کشور، نشریه علوم حرکتی و ورزش، 1(6)، 150-139

ملائیان، ص.؛ اسلامیه، ف. (1389). بررسی رابطه بین میزان برخورداری شرکت سایپا یدک از ویژگی‌های سازمان‌های یادگیرنده با میزان هوش سازمانی در این شرکت. فصلنامه تازه‌های روانشناسی صنعتی/سازمانی، 1(4)، 88-77.

نسبی، ن.ا. (1388). ارتباط هوش سازمانی و خلاقیت کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1387. سومین کنفرانس توانمند سازی منابع انسانی ایران، 14-1تهران: بنیاد توانمند سازی منابع انسانی ایران ،14-1.

Akgun, A.; Byrene, j. & halit Keskin(2007). Organizational intelligence: A Structuratio view. journal          of organizational change management , 20(3):272-289.

Albrekht, K. (2003). Organizational intelligence and Knowledge Management: Thinking Outside the Silos. 1-17, available at:www.karlalbrecht.com.

 Dealtry, R. (2005). Achieving integrated performance management with the  corporate

       university.  Journal of Workplace Learning, 16 (1), 65-78.

Glynn, Mary A. (1996). Innovative genius: a framework for relating individual   and organizational intelligences to innovation.  publisher: Academy of  Management. 1081- 1111.

Kalkan,V. D. (2005). Organizational Intelligence: Antecedents and  consequences. Journal of Business & Economics Research , 3(10), 43-54.

McMaster, M D. (1996). The Intelligence Advantage : Organizing for Complexity.  ISBN 10: 075069792X / 0-7506-9792-X. ISBN 13: 9780750697927 .Amazon.com. Publicati on Date: 1996.

Prejmerean, M.; Simona V. (2007). Standards and markets for university-originated organizational intelligence. Systems analysis model simul, 43(1),  53-65.

Rahnama A.; Alaei A.; Shafaee J.; Hasanzadeh H.(2012). The Relationship between Organizational    Intelligence and Creativity in University Lecturers. ISSN 2090-4304. Journal of Basic and Applied Scientific Research. 2(3), 2945-2955, 2012

Yolles, M. (2005). Organisational intelligence. Journal of Workplace Learning, 17(1/2), 99 – 114.4