مطالعه جامعه‌شناختی تاثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روانی زوج های جوان (نمونه موردی زوجین شهر بیرجند)

زن و مطالعات خانواده

مقاله 7، دوره 9، شماره 34، اسفند 1395، صفحه 115-142   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

محمدحسن شربتیان

عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور.

چکیده

سرمایه اجتماعی از عواملی است که برسلامت روان خانواده اثر می‌گذارد. این نوشتار با هدف تحلیل جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روان زوجین شهر بیرجند صورت گرفته است روش پژوهش پیمایشی است،جامعه مورد مطالعه زوجینی که بین سال‌های 90 تا 93 ازدواج‌کرده‌اند و ساکن شهر بیرجند هستند و درسال 1395موردمطالعه قرارگرفته است. سن زوجین بین 20 تا 34ساله بوده است. حجم نمونه 381 نفر از طریق نمونه‌گیری تصادفی و خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و با ابزار پرسشنامه استانداردشده و خود محقق ساخته مورد مطالعه قرارگرفته است. مقدار روایی آن 75/0 به‌دست‌آمده است. فرضیات با استفاده از نرم‌افزارspss 22 و آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها بیانگر این است که براساس ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین سرمایه اجتماعی و سلامت روانی زوجین معنادار به‌دست‌آمده است. سرمایه اجتماعی درون ‌گروهی شناختی بیشترین ضریب همبستگی (65/0 درصد) را بر سلامت روانی زوجین داشته است؛ و رابطه بین این دو متغیر نیز براساس تحلیل رگرسیونی و تحلیل مسیر معنادار و مستقیم به‌ دست‌آمده است. میزان رضایت از زندگی زناشویی،درآمد خانوادگی،برسلامت روانی زوجین اثر گذار بوده است، همچنین جنسیت بر سلامت روانی اثر گذاشته است و مردان به نسبت زنان از سلامت روانی بالاتری برخوردار بوده اند. لذا سرمایه اجتماعی شناختی (درون‌گروهی-برون گروهی-نهادی) مؤثرترین نوع سرمایه اجتماعی در این تحقیق برسلامت روانی زوجین هست. معادله پیش ‌بینی میزان سلامت روانی زوجین زنان، متشکل از سرمایه اجتماعی شناختی، احساس رضایت از زندگی و رضایت زندگی زناشویی می‌تواند 40 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند. علاوه براین سرمایه اجتماعی شناختی با بتا 56/0 همبستگی مثبت با متغیرسلامت روانی دارد.

کلیدواژه‌ها

سرمایه اجتماعی؛ برون گروهی/درون گروهی؛ سرمایه اجتماعی شناختی/ ساختاری؛ سلامت روانی زوجین؛ بیرجند

مراجع

Aliverdina, A., Sharepour, M. & Varmazyar, M. (2008), “Family's Social Capital and Delinquency”, Journal of Women in Development and Political, 6(2)107-132(In Persian).

Azad armaki, T. (2007),Family sociology of Iranian. Tehran: samt Publications, (In Persian).

Colman, J. (2007), Foundations of Social Theory, by translate Manoucher sabouri, Tehran: Ney Publications, (In Persian).

Douglas, Miller, Sheffler, Richard. Lam, Suong. Rosenberg, Rhonda. & Rupp,Agnes(2013),World development. London:Oxford:34 (6)

Harpham, T. Grant, E. & Rodrigues, C. (2004),“Mental health and social capital inCali, Colombia”, Social Science & Medicine, 58:2267-2277.

Heidari, A. (2015), “Self- Esteem as a Mediator of the Relationship between Social Capital and Sense of Health: A Case Study of Married Men and Women of Yasouj”, Journal of Applied Sociology, 26(2), 141-158 (In Persian).

Kawachi, I. Kennedy, B. P. & Glass, R. (2014),“Social capital and self-rated health: acontexual analysis”. American journal of Public Health, 89(8): 1187-1193.

Keyvanara M, Hagheghatian M, Alibabaiy M.(2015),“The Relationship between Social Capital and Mental Health amonge the Citizens of Shahr-e-Kord”;Ilam University of Medical Science, 22 (7)47-55, (In Persian).

Kheirollah pour, A. (2004), Factors affecting mental health with an emphasis on social capital Shahid BeheshtiUniversity Case Study, Master's thesis in sociology, Tehran: Shahid Beheshti University.

Lin, Nan, Karen Dan, Ao & Yang – Chih fu, (2007), “Social capital and marital satisfaction”, Journal of health and social behavior, 115.

Lin, Nan, Karen cook & Ronalds. Burt, (2001),Capital: Theory and Research, Howthorne: Aldine de Grayter press.

Noorbala, A A., Bagheri Yazdi, S. A., Asadi Lari M, & Vaez Mahdavi M. R. (2011),“Mental Health Status of Individuals Fifteen Years and Older in Tehran-Iran (2009)”, Iranian Journal& clinical psychology, 16 (4):479-483, (In Persian).

Noorbala, A.A., Bagheri Yazdi, S.A. (2001),“Prevalence of psychiatric disorders in Tehran”, Hakim Journal, 2(4), 212-223, (In Persian).

Putnam, R (2000), Bowling Alone: The collapse and revival of American community, New York: Simon and Schuster press.

Razavizadeh, N., Noghani, M., &Yousfi, A. (2012), “The relationship between social capital and mental health among students of Ferdowsi University of Mashhad”, Journal of Social Sciences Faculty of Literature and Humanities University of Mashhad, 2, 25-51(In Persian).

Rose, Richard (2000), “How much does social capital add to individual health? A survey study of Russians”, Journal of social science & Medicine, 51, 1420-1445.

Saberifar R. (2016), “The effect of social capital on mental health of citizens (Case Study: Mashhad)”. Health Research Journal, 1 (2), 105-112(In Persian).

 Sediq Nekonam, M.,  Ahamadi, A. &, Asgari.R. (2015), “The Effect of Social Capital (In-group and Out-group) on the Students Mental Health (Case Study: Students of Tabriz University)” Sociological Studies of Youth Journal,5(17):163-184,(In Persian).

 Seyyedan, F., Abdolsamadi, M., (2011), “The Relation of Social Capital with Mental Health in Women and Men”, Social Welfare, 11 (42):229-254(In Persian).

Sharepour, M. Riahi, M., &Arman, F. (2014), “The effect of social capital indicators on the mental health of citizens living in Tehran”, Journal of Social peroblem of Iran, 1(15), 79-100(In Persian).

Tavakkol, M., Moeidfar, S., &Maqhsudi, S. (2011), “Sociological study of mental health among couples in Kerman”, Journal of Social issues of Iran, 1(5-6), 169-194 (In Persian).

Tasig, M., Miclo, J., &Subdi, S. (2007), Sociology of mental illness.by translates Ahmad Abdollahi, Tehran: samt Publications, (In Persian).

Taylor, Anne & Carmel Williams & Eleonora Dal Grande (2012), “Measuring social capital in a known disadvantaged urban community – health policy implications”.