پیش بینی وقوع یخبندان تابشی با استفاده از حداقل داده های هواشناسی مطالعه موردی: شاهرود(استان سمنان)

جغرافیای طبیعی

مقاله 7، دوره 9، شماره 34، اسفند 1395، صفحه 125-136   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

غلامرضا جانباز قبادی^*

استادیار گروه جغرافیا،واحدنور،دانشگاه آزاد اسلامی،نور،ایران

چکیده

از میان انواع یخبندان ها، یخبندان تابشی به لحاظ فراوانی وقوع و امکان حفاظت موثر توسط روشهای فعال، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین پیش‌بینی دقیق دمای حداقل، با استفاده از یک مدل پیش بینی تجربی با امکان کالیبره شدن برای شرایط محلی و کاربری آسان و همچنین برآورد ساعتی میزان تغیرات دما (روند) طی شب‌هایی با رخداد یخبندان تابشی، جهت تعیین زمان شروع و پایان روشهای حفاظت فعال ضروری به نظر می‌رسد.در این راستا هدف از این تحقیقپیش‌بینی دمای حداقل با استفاده از یک مدل چند جمله‌ای می باشد. در این پژوهش با استفاده از داده های ساعتی ایستگاه سینوپتیک شاهرود در ماههای ژانویه، فوریه طی دوره آماری 1984-2010 واز پارامترهایی مانند دمای خشک در زمان غروب وh ساعت بعداز غروب آفتاب و دمای حداقل روز بعد، مدل پیش بینی دمای حداقل ارائه گردید.مقدار ضریب همبستگی مربوط به داده های دمای حداقل مشاهده شده و پیش بینی شده توسط مدل، حاکی از اطمینان بالای معنی داری می باشد. همچنین مقدار ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) برای مدل ارائه شده در ماه ژانویه به میزان 2/0درجه سانتیگراد رسیده است.

کلیدواژه‌ها

پیش بینی دمای حداقل؛ یخبندان تابشی؛ مدل؛ شاهرود

مراجع

1)انصاری، حسین؛ کوهی، منصوره ؛ صالح نیا، نسرین(1391):. پیش بینی وقوع یخبندانهای تابشی با استفاده از حداقل داده های هواشناسی، نشریه آب و خاک، جلد 26، شماره 1.

2)امیدوار،کمال(1392): مخاطرات طبیعی، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه یزد.

3)رحیمی، محمد(1378): بررسی احتمال زمانی وقوع یخبندان دیررس بهاره و زود رس پاییزه در البرز مرکزی، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه آبیاری بخش هواشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.

4) سلیمانی، کریم(1387): بررسی تغییرات اقلیمی استان مازندران، طرح پژوهشی، اداره کل هواشناسی و دانشگاه مازندران.

5)فرج زاده، منوچهر(1392)، مخاطرات اقلیمی ایران، چاپ اول، انتشارات سمت.

6)کریمی م،و برزی م.ت.(1378): .بررسی اثرات سرما ویخبندان درگیاهان زراعی وباغی وروش های مقابله با آن، دومین همایش سرما ویخزدگی گیاهان باغی وزراعی کشور، وزارت جهاد کشاورزی.

7)کوانتا(1354)، .پیش بینی دمای حداقل با روش آماری. مهندسین مشاور با همکاری انستیتو هواشناسی و آب شناسی رومانی، طرح توسعه و مدرنیزه کردن خدمات هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور.

8)کاویانی،محمدرضا(1380): میکروکلیماتولوژی، .چاپ اول، انتشارات سمت.

9)مهدویان، ع(1378): پیش بینی محلی دمای حداقل شبانه روزی در منطقه کرج‌‌، پایان نامه کارشناسی ارشد. هواشناسی کشاورزی ‌، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.