بررسی مبانی و راهکار مقابله با ضررهای ناروای سوء استفاده از اعمال حق طلاق

فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقاله 6، دوره 10، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 133-154   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

چکیده
با توجه به اختیار زوج در حق طلاق و مطابق موازین فقهی و قانون، زوج هر زمان که خواست می­تواند تقاضای طلاق نموده و زوجه را طلاق بدهد حتی اگر اعمال حق طلاق موجب ضرر برای زوجه باشد، اما هر چند حکم شرعی حق طلاق نسبت به زوجه ضرری وضع شده است، در عین حال ضرر ناشی از طلاق می­بایست لازمه اعمال حق و فقط ضرر ناشی از طبیعت طلاق باشد؛ لذا در صورتی که اعمال حق طلاق نامتعارف و به قصد اضرار باشد دادگاه می­تواند با توجه به آیه231 سوره بقره و آیه2 سوره طلاق و با استناد به قاعده لاضرر و منع سوء استفاده از حق (اصل40 قانون اساسی) و لزوم جبران ضرر ناروا به مقابله با چنین ضرری بپردازد و تمهیداتی بیندیشد، از جمله: محدود ساختن تعداد رجوع، حکم به توارث، به تاخیر انداختن وقوع طلاق؛ مسئول شناختن زوج و ملزم ساختن او به جبران ضرر. از این رو دادگاه میتواند در صورتی که زوج اقدام به سوء استفاده از حق طلاق خود مینماید با تمهیداتی به مقابله با آن بپردازد و او را در قبال ضررهای ناروای ناشی از سوء استفاده از حق طلاق مسئول بداند.
اما در هیچ حالتی نمی­توان اصل حق زوج مبنی بر طلاق دادن را از بین ببرد و تنها می­تواند در خصوص نحوه اعمال آن یا در جهت کاستن از نتایج زیان بار غیر متعارف آن اقدام نمود همانگونه که شارع مقدس اسلامی در مورد طلاق و رجوع مکرر و طلاق مریض تدابیری مقتضی اندیشیده است.
واژگان کلیدی: اعمال حق، ضرر، طلاق، محدودیت.

مراجع