مدیریت راهبردی مالی با شناسایی فاکتورهای لازم جهت استقرار نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد در دانشگاه آزاد اسلامی کشور

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 7، دوره 23، شماره 64، خرداد 1396، صفحه 135-153   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

مریم تختائی شهی¹؛ رحمت الله محمدی پور^{* 2}؛ محمود همت فر³

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

²استادیار حسابداری, دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام

³دانشیار مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

چکیده

بودجه مهمترین ابزار برنامه­ریزی برای مدیریت هر سازمان به شمار می­آید و بودجه­ریزی به‌عنوان شرح صورت وضعیت و پیش­بینی درآمدها و هزینه­ها برای یک دوره، ­­مدیر را در کنترل سلامت مالی حوزه کمک می­کند. بر این اساس هدف از این تحقیق­، بررسی تأثیر عوامل مدیریتی­، ساختاری و محیطی بر استقرار نظام بودجه­ریزی عملکردی در دانشگاه آزاد اسلامی کشور در راستای مدیریت راهبردی مالی بوده و تعیین میزان تأثیر هر یک از این عوامل مد نظر است. بدین منظور برای جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه­ای و میدانی استفاده‌شده است. در بعد میدانی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که در مورد روایی و پایایی آن کنترل­­های لازم صورت پذیرفت. ضریب آلفای کرونباخ در این خصوص 82 درصد بوده است. جامعه آماری پژوهش، ۱۰۰ نفر شامل کارکنان و اساتید حوزه بودجه­ریزی، مسئولین و معاونین اداری و مالی و برنامه­ریزی دانشگاه­های آزاد اسلامی کشور می­باشند. فرضیات پژوهش و داده­های تحقیق با آمار توصیفی و استنباطی، آزمون­های کلموگروف ـ اسمیرنوف، T تک­نمونه­ای، خی­دو و آزمون فریدمن توسط نرم­افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داده است که پیاده­سازی نظام بودجه­ریزی عملکردی در دانشگاه آزاد اسلامی با در نظر گرفتن عوامل مدیریتی، ساختاری و محیطی به ترتیب گفته شده امکان‌پذیر است و متناسب با شرایط دانشگاه به‌عنوان یک مجموعه کم نظیر علمی آموزشی است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت مالی راهبردی؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد؛ کارایی؛ اثربخشی؛ صرفه اقتصادی

مراجع

آذر،­ عادل،­ وفایی­، ­امیر ­(1392). بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی نظام بودجه ­ریزی عملیاتی در سازمان‌های عمومی­،­ دو فصلنامه برنامه و بودجه شماره 110.
آذر، عادل، زاهدی، شمس­ السادات، امیرخانی، طیبه (1389)، طراحی مدل پیاده‌ سازی

بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد با رویکرد پویایی سیستم، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شماره18.

ابراهیمی ­نژاد،­ مهدی و فرج­وند­، اسفندیار (1386)، بودجه از تنظیم تا کنترل، تهران، سازمان مطالعات تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ ها.

اسعدی، ابراهیمی، باباشاهی (1387)، شناسایی موانع استقرار بودجه عملیاتی در گمرک جمهوری اسلامی ایران، دومین کنفرانس بین‌المللی بودجه­ ریزی عملیاتی، تهران.

پورعلی، محمدرضا، کاکوان، سعیده (1393)، الزامات استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی (مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل)،­ دانش حسابرسی، سال چهاردهم، شماره57.

حسن‌آبادی، محمد، نجارصراف، علیرضا (1385)، مدل جامع نظام بودجه­ ریزی عملیاتی، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.

حزب­ اللهی، مهزیار، موسوی­،­ محمود­، بافنده ایماندوست، صادق ­(1392)، طراحی الگوی استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی در شهرداری‌های کشور با تأکید بر روش هزینه­یابی بر مبنای فعالیت (ABC)، پنجمین کنفرانس بین‌المللی بودجه­ریزی بر مبنای عملکرد.

رهنمای رودپشتی، فریدون (1387). حسابداری مدیریت (بودجه­ بندی عملیاتی، فصل8)، چاپ اول. انتشارات: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.

رهنمای رود پشتی­،­ فریدون­ (1393)، بخشنامه دانشگاه آزاد، معاون برنامه ­ریزی دانشگاه آزاد اسلامی.

زینالی، مهدی، محمدزاده سالطه، حیدر، مهران پور، حمید (1392)، بررسی موانع پیاده­ سازی بودجه­ ریزی عملیاتی در وزارت امور اقتصادی و دارایی با استفاده از مدل شه­، مجله اقتصادی، شماره­ های 3 و4، خرداد و تیر.

سایت دانشگاه آزاد اسلامی (1394).

ساکتی، پرویز، سعیدی، احمد (1386)، پیشنهادی برای بودجه­ ریزی دانشگاهی بر مبنای عملکرد، اولین کنفرانس بودجه­ ریزی عملیاتی، تهران، 1386.

صدرحقیقی، خسرو، اسکندری، کریم، بیگلو (1392)، عوامل مؤثر بر بودجه­ ریزی عملیاتی دانشگاه­ های آزاد اسلامی منطقه ۱۳ و اصلاح الگوی مصرف، پنجمین کنفرانس بین‌المللی بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد.

مشایخی، بیتا، عبدزاده کنفی، محمد، فرجی، امید (1393)، امکان‌سنجی طراحی و استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی در دانشگاه­ های دولتی ایران: (مطالعه موردی دانشگاه تهران). فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال سوم، شماره نهم.

محمدی­پور، رحمت­ اله، احمدی، زهرا (1394)، بررسی نقش حسابداری تعهدی در پیاده­ سازی بودجه­ریزی عملیاتی و جایگاه حسابرسی عملیاتی، فصلنامه پژوهش­نامه مالیات، مجله حسابرس.

محمدی­پور، رحمت ­اله (1394)، حسابداری عملکرد سیستم و بودجه­ ریزی بر مبنای عملکرد، اولین کنفرانس کاربرد بهایابی و بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد.

محمدی­پور، رحمت ­الله، طالب ­نیا، قدرت الله، حساس ­یگانه، یحیی و وکیلی فرد، حمیدرضا، (1393)، شناسایی و اولویت­ بندی متغیرهای استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی با تأکید بر پیاده­سازی آن در سازمان امور مالیاتی کشور، پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و دو، 70. 

Schick, Allen, Performance Budgeting and Accrual Budgeting (2007): Decision Rules or Analytic Tools?, OECD Journal on Budgeting, Volume2.

Ian Hawkesworth (2011), lisa von trapp and David fjord Nielsen، performance Budgeting in Poland: an OECD review، 2011، OECD Journal on Budgeting, Volume 2011/1 – Extract.

McGill, R. (2001). "Performance Budgeting". The International Journal of Public Sector Management, Vol.14,No. 5, pp: 376-390.