تحلیل عوامل موثر بر پایداری شهری (مطالعه موردی: شهر اردبیل)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 17، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 39، شهریور 1396، صفحه 449-462   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

لیلا صیاد بیدهندی^{* 1}؛ یاسر قلی پور²؛ سلمان فیضی³

¹استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، ایران

³دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز ایران

چکیده

توسعه ی شهرنشینی و روند افزایش جمعیت شهری سبب بروز مسائلی چون استفاده ی بی رویه از منابع، آلودگی محیط زیست، افزایش ناهنجاری های اجتماعی و مشکلات اقتصادی در سطح جوامع شهری شده است. توسعه ی پایدار به عنوان شعار اصلی هزاره ی سوم و پارادایم نوین در ادبیات نظری و علمی رایج در باب توسعه و برنامه ریزی شهری بوده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل و دسته بندی عوامل موثر بر پایداری شهری در شهر اردبیل از دیدگاه شهروندان به عنوان ذینفعان اصلی برنامه ریزی های شهری می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و شیوه ی گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی (زمینه یاب) است. جامعه ی آماری، شهروندان شهر اردبیل هستند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر، روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای است. 26 گویه ی پرسشنامه ی تحقیق با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به پنج عامل تقلیل داده شد. مجموع عوامل پنجگانه 059/68 درصد واریانس کل را توضیح می دهند. عامل اول (طراحی محیطی) با مقدار ویژه ی 636/5 (676/21 درصد واریانس) بیشترین نقش را در تبیین واریانس کل عوامل موثر بر پایداری شهری ایفا می کند. بعد از آن عامل اجتماعی با مقدار ویژه ی 707/3 (259/14 درصد واریانس) در جایگاه دوم، عامل مدیریتی با مقدار ویژه ی 695/3 (212/14 درصد واریانس) در جایگاه سوم، عامل اقتصادی-زیربنایی با مقدار ویژه ی 475/2 (518/9 درصد واریانس) در جایگاه چهارم و سرانجام عامل زیست محیطی با مقدار ویژه ی 183/2 (394/8 درصد واریانس) در جایگاه پنجم عوامل موثر بر پایداری شهری قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

پایداری شهری؛ شهروندان؛ تحلیل عاملی اکتشافی؛ اردبیل

مراجع

Amanpour, S., & Alizadeh, H. (2014). Measurement and identification of urban sustainability social metrics in Ahwaz. Geography and Urban Space Development, 1 (1), 103-115. (In Persian).

Caragliu, A., Del Bo, C., & Nijkamp, P. (2011). Smart cities in Europe. Journal of Urban Technology, 18 (2), 65-82.

De Jong, M., Joss, S., Schraven, D., Zhan, C., & Weijnen, M. (2015). Sustainable-smart-resilient– low carbon–eco–knowledge cities; making sense of a multitude of concepts promoting sustainable urbanization. Journal of Cleaner Production, 109, 25-38.

Feizi, M., & Rajabi, A., & Hosseini, Y. (2012). Recognition of the Pedestrian Movement in Sustainablity of Urban dense areas. Journal of Urban Management, 30, 177-194. (In Persian).

Gossop, C. (2011). Low carbon cities: An introduction to the special issue. Cities, 28(6), 495-497.

Hosseinzadeh, S., Khosravi Beigi, R., Eastgoldi, M., & Shamsedini, R. (2011). Assessment of environmental sustainability in urban areas using multivariate linear allocation method (Coexistence study: Turkmen port city). Geographical landscape (Human Studies), 6 (16), 31-51(In Persian).

Harun, N., & Zakariya, K., Mansor, M., & Zakaria, Kh. (2014).  Determining Attributes of Urban Plaza for Social SustainabilityOriginal. Research Article Procedia - Social and Behavioral Sciences, 153, 606-615.

Hassan, A.M., & Lee, H. (2015). The paradox of the sustainable city: Definitions and examples. Environment, Development and Sustainability, 17 (6), 1267-1285.

Joss, S., Cowley, R., & Tomozeiu, D. (2013). Towards the ‘ubiquitous eco-city’: An analysis of the internationalisation of eco-city policy and practice. Urban Research & Practice, 6 (1), 54-74.

Joss, S. (2011). Eco-cities: The mainstreaming of urban sustainability; key characteristics and driving factors. International Journal of Sustainable Development and Planning, 6 (3), 268-285.

Kazemian, Gh., & Meshkini, A., Biglari, S. (2011). Evaluation of Urban Management Performance in Neighborhood Stability of District two of Tehran 4th region Municipalities (Majidieh, Shamsabad and Kallad Neighborhoods). Journal of Applied Geosciences Research, 18 (21), 7-28. (In Persian)

Khademi, S., & Ghalenoei, M., & Massoud, M. (2013). Evaluation of urban land use sustainability with an emphasis on the conservation of historical monuments (Case study of Shoush city). Journal of Environmental Studies, 27, 21-36. (In Persian)

Khoshfar, Gh., Bargahi, R., & Karami, Sh. (2013). Social Capital and Urban Sustainability (Case Study: Gorgan City). Journal of Urban Studies, 39, 31-46. (In Persian)

Leydesdorff, L., & Deakin, M. (2011). The triple-helix model of smart cities: A neoevolutionary perspective. Journal of Urban Technology, 18 (2), 53-63.

Meshkini, A., Borhani, K., & Shabanzadeh Namini, R. (2013). Spatial Analysis of Urban Social Sustainability Measurement (Case study: 22 regions of Tehran). Geography, New edition, 11 (39), 186-211. (In Persian)

Meshkini, A., & Mouzzen, S. (2014). analysis of urban governance in Sustainability of the City: Case Study: Ajabshir. Quarterly Journal of Environnental Based Territorial Planning, 29, 100-131. (In Persian)

Mohammadi Sangli, Kh., & Ghershi, S. (2016). Sustainable Urban Development, A Global Approach with Local Solutions Case Study: A Review of Sustainability Criteria in the Traditional Architecture of Yazd. Art and Architecture Studies, 2 (4-5), 87-99. (In Persian)

Moore, J., Kissinger, M., & Rees, M. (2013). An urban metabolism and ecological footprint assessment of metro Vancouver. J. Environ. Manag, 124, 51-61.

Mousavi, S., Nazarian, A., Ziari, Y., & Mahdavi, M. (2014). Measuring the sustainability of urban neighborhoods using HDI and Morris zoning technique (Case study of Malayer city). Journal of Environmental Studies, 25, 89-109. (In Persian)

National Academies of Science. (2016). Pathways to urban sustainability: challenges and opportunities for the united states. National Academies Press, Editor:, ISBN: 978-0-309-44453-8.

Newell, J.P., & Cousins, J. (2014). The boundaries of urban metabolism towards a political– industrial ecology. Prog. Hum. Geogr.

Ni, P., & Jie, Z. Q. (2014). Urban competitiveness and innovation. Edward Elgar Publishing.

Organization urbanization & Rod of Ardebil Province, 2007.

Parivar, P,  Faryadi, Sh.,  Yavari, A., Salehi, I.,  & Herati, P. (2013). Developing ecological sustainability strategies for increasing the resilience of the urban environment (Case study: 1st and 3rd district of Tehran municipality). Ecology, 39 (1), 123-132 (In Persian)

Pow, C. P., & Neo, H. (2013). Seeing red over green: Contesting urban sustainabilities in China. Urban Studies, 50 (11), 2256-2274.

Premalatha, M., Tauseef, S. M., Abbasi, T., & Abbasi, S. A. (2013). The promise and the performance of the world's first two zero carbon eco-cities. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 25, 660-669.

Rabifar, V., Haghighat Nayini, Gh., Tavasolian, R., & Sanati Monfared, S. (2014). Sensing and analyzing of urban sustainability using the integrated model AHPVIKOR (Case Study: Zanjan province). Urban Management, 127-152. (In Persian)

Sepahvand, R., & Arefnejad, M. (2013). Prioritization of Sustainable Urban Development Indicators with a Group Analytic Analysis Approach (Case Study: Isfahan City). Journal of Urban Planning, 1 (1), 43-59. (In Persian)

Stossel, Z., Kissinger, M., & Meir, A. (2015). Measuring the biophysical dimension of urban sustainability. Ecol. Econ, 120, 153-163.

Storch, H., & Downes, N. K. (2011). A scenario-based approach to assess Ho Chi Minh City's urban development strategies against the impact of climate change. Cities, 28 (6), 517-526.

Walter, B., Arkin, L., & Crenshaw, R. W. (1992). Sustainable cities: Concepts and strategies for eco-city development. Los Angeles, CA: Eco-Home Media.

World Bank. (2010). Eco² cities: Ecological cities as economic cities. Washington, DC: The World Bank.