اثر عصاره برخی از گیاهان دارویی به عنوان بازدارنده‏های جوانه‏زنی بر بذور یونجه و اسپرس به منظور بذرکاری پاییزه

مجله پژوهش نامه کشاورزی

مقاله 4، دوره 9، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 42-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مهراب یادگاری^*

استادیار گروه زراعت و گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

چکیده

کیفیت علوفه مراتع متأثر از زمان آغاز رشد و نمو و عدم وجود تنش‌های محیطی است. امروزه می‏توان از متابولیت‌های ثانویه موجود در گیاهان دارویی در راستای ایجاد تأخیر در جوانه‏زنی بذور سایر گیاهان استفاده نمود. یونجه (Medicago sativa) و اسپرس (Onobrychis vicifolia) اهمیتی ویژه در تولید علوفه در کشور دارند. این پژوهش با هدف به تأخیر انداختن جوانه‏زنی بذور یونجه و اسپرس با استفاده از عصاره‏های آویشن باغی (Thymus vulgaris)، بومادران (Achillea millefolium)و مریم‏گلی (Salvia officinalis) در سطوح 0، 15، 30 و 45 گرم در لیتر عصاره آبی به عنوان تیمارهای بازدارنده جوانه‏زنی با 4 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که اثر عصاره‏های گیاهی بر تمامی صفات به جز وزن تر و خشک ریشه‏چه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. در مورد بذور یونجه، بیشترین مقادیر بنیه بذر، درصد و سرعت جوانه‏زنی در تیمار شاهد و کمترین مقادیر این صفات با کاربرد عصاره آویشن و مریم گلی با غلظت 45 گرم در لیتر بدست آمد. در مورد بذور اسپرس بیشترین مقادیر بنیه بذر، درصد و سرعت جوانه‏زنی در تیمار شاهد و کمترین مقادیر این صفات در اثر استفاده عصاره بومادران با غلظت  45 گرم در لیتر بدست آمد. بنابراین در مناطقی که خطر سرمازدگی بهاره وجود دارد، جهت تأخیر در تندش بذور یونجه می‏توان از عصاره مریم گلی و آویشن (45 گرم در لیتر) استفاده نمود و در مورد بذور اسپرس تیمار عصاره بومادران (45 گرم در لیتر) قابل توصیه می باشد.

کلیدواژه‌ها

جوانه‏زنی؛ گیاهان دارویی؛ گیاهان مرتعی؛ مواد بازدارنده

مراجع