تحلیل عاملی تأییدی و اعتباریابی سیاهه خودنظم‎جویی نوجوانان

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 6، دوره 13، شماره 52، تیر 1396، صفحه 395-406   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سرور سام دلیری^{* 1}؛ لیلی پناغی²؛ ایرج مختارنیا³؛ پریسا سادات سید موسوی⁴

¹کارشناسی ارشد روان‎شناسی خانواده درمانی دانشگاه شهید بهشتی

²دانشیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی

³دانشجوی دکتری روان شناسی بالینی دانشگاه شهید بهشتی

⁴استادیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی Assistant Professor Shahid Beheshti University ر

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی سیاهه خودنظم‎جویی نوجوانان در نمونه‌ای از جمعیت نوجوانان ایرانی انجام شد. روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری دانش‌آموزان شهر کرج استان البرز بود که با استفاده از روش نمونه‌برداری چندمرحله­ای، 355 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، سیاهه خودنظم‎جویی نوجوانان (دایاز، گارسیا- دل‎کاستیلو و مویلانن، 2014) بود که همراه مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده­محمدی، احمدآبادی و حیدری، 1390) بر روی گروه نمونه اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، مدل دوعاملی نسخه اصلی سیاهه خودنظم‎جویی را تأیید کرد؛ با بررسی روایی ملاکی همزمان نیز ضریب همبستگی سیاهه خودنظم‎جویی با مقیاس خطرپذیری بین 30/0 تا 51/0 به دست آمد. علاوه بر تأیید روایی ملاکی، همبستگی بالای زیرمقیاس­ها با نمره کل، روایی سازه سیاهه را تأیید کرد. در بررسی اعتبار سیاهه، نتایج ضرایب آلفای کرونباخ و بازآزمایی به‌ترتیب در عامل خودنظم‎جویی کوتاه‌مدت 81/0، 75/0؛ در عامل خودنظم‎جویی بلندمدت 77/0، 71/0 و در کل سیاهه 87/0، 74/0 به دست آمد که رضایت‌بخش بود. بر اساس نتایج به دست آمده سیاهه خودنظم‎جویی نوجوانان دارای ویژگی­های روان‌سنجی مناسب است و برای هدف­های پژوهشی می­تواند مورد استفاده قرار گیرد.
 

کلیدواژه‌ها

سیاهه خودنظم‎جویی؛ نوجوانان؛ ویژگی‌های روان‌سنجی

مراجع

 

جوزانی، ر.، موسوی، ع.، احمدی، ع. و عسگری. (1395). کنش‌های اجرایی و خودکارآمدی در افراد مبتلا به ام‎اس. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 12(48) ، 395-387.

زاده‌محمدی، ع.، احمدآبادی، ز. و حیدری، م. (1390). تدوین و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی. روا‌ن‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 66، 225-218.

شریفی، پ. ح. و شریفی، ن. (1391). اصول روان‌سنجی و روان‌آزمایی. تهران: انتشارات رشد.

کارشکی، ح. (1392). ارزیابی ساختار عاملی مقیاس سبک‌های عاطفی در دانشجویان. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11(3)، 195-185.

گنجی، م. (1392). آسیب‌شناسی روانی. تهران: انتشارات ارسباران.

مختارنیا، ا.، زاده‌محمدی، ع. و حبیبی، م. (1395). ساختار عاملی تأییدی و اعتباریابی پرسشنامه تعارض والد-نوجوان (فرم نوجوان). فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 12(48)، 411-397.

میرز. ل.، گامست، گ. و گارینو، ای. (1391). روش­های پژوهش چندمتغیره کاربردی: طرح، تحلیل و تفسیر. ترجمه پ. ح. شریفی، و. فرزاد، س. رضاخانی، ح. حسن‌آبادی، ب. ایزانلو و م. حبیبی. تهران: انتشارات رشد (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2006).

میکائیلی، ف. (1392). مقایسه مشکلات تنظیم هیجانی در افراد با رفتارهای جنسی پرخطر و عادی. مجله علوم پزشکی مازندران، 23 (109)، 214-206.

هومن، ح. ع. (1393). مدل‎یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل (با اصلاحات). تهران: انتشارات سمت.

Brener, N. D., Kann, L., Kinchen, S. A., Grunbaum, J. A.,Whalen, L., Eaton, D., Hawkins, J., & Ross, J. G. (2004). Methodology of the youth risk behavior surveillance system. Morbidity&MortalityWeeklyReport, 53, 1-13.

Bronson, M. B. (2000). Self-regulation in early childhood: Nature and nurture. NewYork: Guilford Press.

Brown, J. M., Miller, W. R., & Lawendowski, L. A. (1999). The Self-Regulation Questionnaire. In L. VandeCreek & T. L. Jackson (Eds.), Innovations in clinical practice: A sourcebook, (pp. 281-289). Sarasota, FL: Professional Resource Press.

Calkins, S. D., Howse, R. B., & Philippot, P. (2004). Individual differences in self-regulation: Implications for childhood adjustment. In P. Philippot & R. S. Feldman (Eds.), The regulation of emotion (PP.307-332). Mahwah,NJ: Erlbaum.

Cleary, A. (2011). Self-regulation by adolescent substance users in the context of observed family interaction. A Dissertation Submitted to the Faculty of the Department of  Psychology. The University of Arizona.

Crockett, L. J., Moilanen, K. L., Raffaelli, M., & Randall, B. A. (2006). Psychological profiles and adolescent adjustment: A person-centered approach. Development and Psychopathology, 18, 195-214.

De Ridder, D. T., & De Wit, J. B. (2006). Self-regulation in health behavior: Concepts, theories, and central issues. In D. T. de Ridder & B. F. de Wit (Eds.), Self-regulation in health behavior )pp.1-23). England: John Wiley & Sons Ltd.

Demetriou, A. (2000). Organization and development of selfunderstandingand self-regulation. In M. Zeidner (Ed.), Handbook of self-regulation (pp.209-251). San Diego, CA: Academic Press.

Dias, P. C., DelCastillo, J. A. G., & Moilanen, K. L. (2014). The Adolescent Self-Regulatory Inventory (ASRI) adaptation to Portuguese context. Paidéia (RibeirãoPreto), 24(58), 155-164.

Diehl, M., Semegon, A. B., & Schwarzer, R. (2006). Assessing attention control in goal pursuit: A component of dispositional self-regulation. Journal of Personality Assessment, 86(3), 306-317.

George, D. (2003). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update. Boston: Allyn and Bacon.

Groth-Marnat, G. (2009). Handbook of psychological assessment. United Kingdom: John Wiley & Sons.

Gullone, E., Moore, S., Moss, S., & Boyd, C. (2000). The Adolescent Risk-Taking Questionnaire: Development and psychometric evaluation. Journal of Adolescent Research, 15(2), 231-250.

Hofmann, S. G. & Kashdan, T. B. (2010). The Affective Style Questionnaire: Development and psycho-metric properties. Journal of Psychopathological Behavior Assessment, 32, 255-263.

Jessor, R., & Jessor, S. L. (1977). Problem behavior and psychosocial development: A longitudinal study of youth. New York: Academic Press

Li, C. H. (2015). Confirmatory factor analysis with ordinal data: Comparing robust maximum likelihood and diagonally weighted least squares. Behavior Research Methods, 48(3), 1-14.

Lerner, R. M., Lerner, J. V., Bowers, E. P., Lewin-Bizan, S., Gestsdottir, S., & Urban, J. B. (2011). Self-regulation processes and thriving in childhood and adolescence: A view of the issues. New Directions for Child and Adolescent Development, 133, 1-9.

Ludwig, K. B., & Pittman, J. F. (1999). Adolescent prosocial values and self-efficacy in relation to delinquency, risky sexual behavior, and drug use. Youth & Society, 30,461-482.

Kanfer, F. H. (1970a). Self-monitoring: Methodological limitations and clinical applications. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 35, 148-152.

Kanfer, F. H. (1970b). Self-regulation: Research, issues, and speculation. In C. Neuringer & J. L. Michael (Eds.), Behavior modification in clinical psychology (pp. 178-220). New York: Appleton-Century-Crofts

Magar, E. C., Phillips, L. H., & Hosie, J. A. (2008). Self-regulation and risk-taking. Personality and Individual Differences, 45(2), 153-159.

Miller, D. C., & Byrnes, J. P. (2001). To achieve or not to achieve: A self-regulation perspective on adolescents' academic decision making. Journal of Educational Psychology, 93(4), 677-685.

Miller, W. R., & Brown, J. M. (1991). Self - regulation as a conceptual basis for theprevention and treatment of addictive behaviors.In N. Heather, W. R. Miller & J. Greeley (Eds.), Self-control and the addictive behavior )PP.3-79). Sydney: Maxwell Macmillan Publishing Australia

Moilanen, K. L. (2007). The Adolescent Self-Regulatory Inventory: The development and validation of aquestionnaire of short-term and long-term self-regulation. Journal of Youth and Adolescence, 36(6), 835-848.

Moilanen, K. L. (2014). The Adolescent Self-Regulatory Inventory (ASRI): Development and validation. Unpublished manuscript, Department of Learning Sciences and Human Development, West Virginia University, Morgantown, West Virginia.

Nami, Y., Enayati, T., Ashouri, A. (2012). "The relationship between self-regulation approaches and learning approaches in English writing tasks on English foreign language Students". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 47, 614- 618.

Novak, S. P., & Clayton, R. R. (2001) The influence of school environment and self-regulation on transitions between stages of cigarette smoking: A multilevel analysis. Health Psychology, 20, 196-207.

Raffaelli, M., Crockett, L. J., & Shen, Y. L. (2005). Developmental stability and change in self-regulation from childhood to adolescence. Journal of Genetic Psychology, 166(1), 54-75.

Ridder, D. D., Wit, J. D. (2006). Self- regulation inhealthbehavior. USA: John Wiley & Sons Inc.

Rothbart, M. K., Ahadi, S. A., Hershey, K. L., & Fisher, P. (2001). Investigations of temperament at three to seven years: The Children's Behavior Question-naire. Child development, 72(5), 1394-1408.

Schwarzer, R. (1999). Self-Regulation. Retrieved from http://userpage.fuberlin.de/~health/selfreg_g.htm.

Vermeiren, R., DeClippele, A., Schwab-Stone, M., Ruchkin, V., & Deboutte, D. (2002). Neuro-psychological characteristics of three subgroups of Flemish delinquent adolescents. Neuropsychology, 16(1), 49-55.

Wills, T. A., & Dishion, T. J. (2004). Temperament and adolescent substance use: A transactional
analysis of emerging self-control. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 33(1), 69-81.

Wills, T. A., Walker, C., Mendoza, D., & Ainette, M. G. (2006). Behavioral and emotional self-control: Relations to substance use in samples of middle and high school students.Psychology of Addictive Behaviors, 20(3), 265-278.

Wills, T. A., Windle, M., & Cleary, S. D. (1998). Temperament and novelty seeking in adolescent substance use: Convergence of dimensions of temperament with constructs from Cloninger's theory. Journal of Personality and Social Psy-chology, 74(2), 387-406.

Zebardast, A., Besharat, M. A., & Hghighatgoo, M. (2011).The relationship between self-regulation and time perspective in students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 939-943.