مقایسۀ حمایت و محرومیت اجتماعی در معتادان به مواد مخدر و داروهای روان‌گردان و افراد بهنجار

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 6، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 48، آبان 1391، صفحه 54-62   

نویسندگان

کلثوم طیبی^{* 1}؛ عباس ابوالقاسمی²؛ مجید محمودعلیلو³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

²دانشگاه محقق اردبیلی

³دانشگاه تبریز

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسۀ حمایت و محرومیت اجتماعی در معتادان به مواد مخدر و داروهای روان‏گردان و افراد بهنجار انجام گرفت. روش مطالعه علّی ـ مقایسه‌ای و جامعۀ آماری همۀ افراد معتاد به مواد مخدر و داروهای روان‏گردان بودند که در سال 1390 به مراکز درمانی ترک اعتیاد شهر میانه مراجعه کرده بودند. از این جامعه40 معتاد به مواد مخدر و40 معتاد به داروهای روان‏گردان به روش نمونه‏گیری در دسترس انتخاب و با40 فرد بهنجار برحسب سن، جنس، تحصیلات و وضعیت تأهل همتا شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامۀ حمایت اجتماعی (فلمینگ، باوم، گایسریل و گچل، 1982) و پرسشنامۀ محرومیت اجتماعی (محقق‌ساخته، 1390) بود و داده‏ها از طریق آزمون تحلیل واریانس چند‏متغیری (MANOVA)، آزمون LSD، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند‏متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که معتادان به داروهای روان‏گردان در مقایسه با معتادان به مواد مخدر و افراد بهنجار و معتادان به مواد مخدر در مقایسه با افراد بهنجار از حمایت اجتماعی کمتری برخوردارند و از محرومیت‏های اجتماعی چندگانه رنج می‏برند (01/0P < ). تحلیل رگرسیون چند‏متغیری نیز نشان داد که حمایت اجتماعی پایین، محرومیت اجتماعی معتادان را پیش‏بینی می‏کند (01/0P < ). این یافته‏ها نشان می‌دهد که محرومیت اجتماعی از عوامل خطرزا برای سوءِ‌مصرف مواد روان‏گردان محسوب می‏شود.

کلیدواژه‌ها

حمایت اجتماعی؛ محرومیت اجتماعی؛ معتاد؛ مواد مخدر؛ داروهای روان‏گردان