نقش تعدیل‌کنندگی باورهای مذهبی در رابطۀ استرس شغلی و سلامت عمومی پرستاران

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 2، دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 64، شهریور 1395، صفحه 15-25   

نویسندگان

علی مهداد^{* 1}؛ علی اسدی²؛ محسن گل پرور¹

¹عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران

²کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیل‌کنندگی باورهای مذهبی در رابطۀ استرس شغلی و سلامت عمومی پرستاران، در دو بیمارستان اصلی شهر نجف‌آباد در بهار سال 1392 به انجام رسید. روش پژوهش توصیفی و نوع آن همبستگی است. جامعۀ آماری 270 نفر از کارکنان پرستاری این سازمان‌ها بود که از بین آنها، 182 نفر به‌صورت تصادفی طبقه‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های دینداری مسلمانان سراج‌زاده (1377)، استرس شغلی مؤسسه سلامت و ایمنی (1990) و پرسشنامۀ سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (GHQ، 1979) بود. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله‌مراتبی تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین مؤلفه‌های استرس شغلی با سلامت روانی (علایم جسمانی، اضطراب و علایم افسردگی) و باورهای مذهبی (عاطفی) رابطۀ معنادار وجود دارد (05/0P≤). همچنین بین باورهای مذهبی (اعتقادی) با علایم اضطراب از مؤلفه‌های سلامت عمومی همبستگی معنادار وجود دارد (05/0P≤). نتایج رگرسیون سلسه‌مراتبی تعدیلی نشان داد که باورهای مذهبی اعتقادی نقش تعدیلی در رابطۀ میان تقاضا و حمایت همکاران از مؤلفه‌های استرس شغلی و بُعد علایم نارسایی عملکرد اجتماعی از ابعاد سلامت عمومی ایفا می‌کند. بر این اساس می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که از طریق تقویت باورهای مذهبی می‌توان سلامت عمومی پرستاران را افزایش و ادراک استرس آنان را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

باورهای مذهبی؛ استرس شغلی؛ سلامت عمومی؛ پرستاران

مراجع

Barton, Y.A., Miller, L., Wickramaratne, P., Gameroff, M.J. & Weissman, M.M. (2013). Source Columbia University, Religious attendance and social adjustment as protective against depression: a 10-year prospective study. Teachers College, USA, 146(1), 53-7. Bergin, A.E., Stinchfield, R.D., Gaskin, T.A., Masters, K.S., & Sullivan, C.E. (1988). Religious life styles and mental health: An exploratory study. Journal of Counseling Psychology, 35, 91- 98. Bonelli, R., Rachel, E., Dew, H., Koenig, H.G., Rosmarin, D.H., & Vasegh, S. (2012). Factors Religious and spiritual factors in depression: review and integration of the research. Depression Research and Treatment. Hindawi Publishing Corporation. Article ID: 962860. Hefti, R. (2011). Integrating Religion and Spirituality in to Mental Health Care. Psychiatry and Psychotherapy. Religions journal, 2, 611-627. Kawano, Y. (2008). Association of job-related stress factors with psychological and somatic symptoms among Japanese hospital nurses: effect of departmental environment in acute care hospitals. Journal of Occupational Health, 50(1), 79-85. Koenig, H.G. (2102). Religion, Spirituality, and Health. The Research and Clinical Implications. International Scholarly Research Network, ISRN Psychiatry Article ID: 278730,doi:10.5402/2012/278730. Lin, H.S., Probst, C., & Hsu, Y.C. (2010). Depression among female psychiatric nurses in southern Taiwan: main and moderating effects of job stress, coping behavior and social support. Journal of Clinical Nursing, 19(15-16), 2342–2354. Mark, G. & Smith, A.P. (2012). Occupational stress, job characteristics, coping, and the mental health of nurses. British Journal of Health Psychology, 17(3), 505–521. Mitchell, M.L., & Jolly, J.M. (2007). Research design explained (6thED). Thomson wads worth, USA. Nakao, M. (2010). Work-related stress and psychosomatic medicine, Biopsychosocial Medicine; 4: 4. Doi: 10.1186/1751-0759-4-4, PMCID: PMC2882896. Pargament, K.I., Kennell, J., Hathaway, W., Grevengoed, N., Newman, J., & Jones, W. )1988(. Religion and the problem-solving process: Three styles of coping. Journal for the Scientific Study of Religion, 27 (1), 90-104. Sooksawat, A., wantanakul, P., Tencomnao, T., & Pensri, P. (2013). Are religious beliefs and practices of Buddhism associated with disability and salivary cortisol in office workers with chronic low back pain? Biomed Central Musculoskeletal Disorders, Licensee Biomed Central Ltd, 1471-1474, 14-29. Yusoff, M., Saiful, B., Yusoff, L., Yen, Y., Ling, H. W., Tan, C. S., Loke, H. M., Lim, X.B. & Ahmad, F.A.R. (2011). A study on stress, stressors and coping strategies among Malaysian medical students. International Journal of Student’s research, 1 (2), 55-60.