چارچوب نظری سنجش کیفیت آموزش رشته‌های مهندسی در دانشگاههای آزاد اسلامی منطقۀ یک

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 3، دوره 5، شماره 20، دی 1387، صفحه 49-72

نویسنده

علیرضا قاسمی‌زاد^*

چکیده

مسأله کیفیت همیشه یکی از دغدغه‌های اصلی جامعه، آموزش عالی و دانشجویان بوده است، اما متأسفانه تاکنون در دانشگاههای ما به کمیت بیشتر از کیفیت پرداخته شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه یک چارچوب نظری برای سنجش کیفیت آموزش رشته‌های مهندسی در دانشگاههای آزاد اسلامی منطقه یک است. به همین منظور پرسشنامه 21 گویه‌ای محقق‌ساخته با استفاده از چارچوب نظری تحقیق و مصاحبه با دانشجویان بین 469 دانشجو که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده بودند، توزیع گردید. روایی پرسشنامه با نظر متخصصان، تحلیل گویه و تحلیل عاملی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرانباخ به‌دست آمد و نتایج زیر حاصل شد.
با مرور تحقیقات پیشین و مصاحبه با دانشجویان چارچوب نظری برای انجام آزمونهای آماری لازم شکل گرفت. همچنین با استفاده از تحلیل عاملی چارچوب تحقیق شامل ابعاد شایستگی‌ها، نرم‌افزار، سخت‌افزار، محتوا، حل مسأله. هر کدام به ترتیب با واریانس‌های 90/25، 01/3، 22/4، 56/5 و 90/4 شکل گرفت.
تحلیل واریانس طرحهای تکراری با 05/0P < و 127F= نشان داد که از نظر دانشجویان ابعاد به‌دست آمده در چارچوب با هم متفاوت هستند. به این نحو که بعد سخت‌افزار بیشترین اهمیت و بعد شایستگی‌ها کمترین اهمیت را داشت. تحلیل واریانس یکطرفه تفاوت معناداری را بین نظر دانشجویان رشته‌های برق، شیمی و کشاورزی در مورد ابعاد چارچوب نشان نداد. آزمون خی‌دو با 05/0P < و مقدار 18/10 نشان داد که چارچوب به‌دست آمده برای سنجش کیفیت رشته‌های مهندسی بسیار مناسب می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت کیفیت؛ سنجش کیفیت؛ آموزش عالی؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ کیفیت آموزش مهندسی و چارچوب نظری