رابطۀ عناصر و ابعاد فرهنگ مدرسه با انگیزۀ پیشرفت در دانش‌آموزان راهنمایی شهرستان مبارکه

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 6، دوره 7، شماره 27، مهر 1389، صفحه 101-116

نویسندگان

مژگان عارفی؛ جهانبخش رحمانی؛ سهیلا صفایی^*

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ بین عناصر و ابعاد فرهنگ مدرسه (نگرش به تحصیل، یادگیری گروهی، نگرش و رفتار دانش‌آموز، نگرش معلم، نگرش اولیا، وسایل و امکانات و محیط فیزیکی) با انگیزۀ پیشرفت در میان دانش‌آموزان اول تا سوم راهنمایی شهرستان مبارکه است. به این منظور از 6155 نفر دانش‌آموز دورۀ راهنمایی 463 نفر (240 دختر و 223 پسر) به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی ـ خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از دو پرسشنامه انگیزۀ پیشرفت هرمنس و پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ فرهنگ مدرسه استفاده شد که روایی محتوایی پرسشنامۀ فرهنگ مدرسه مورد تأیید متخصصان قرار گرفت. برای روایی سازۀ پرسشنامه یاد شده از روش تحلیل عامل استفاده شد و ابعاد هفتگانۀ ذکر شده در بالا به‌دست آمد. پایایی پرسشنامۀ فرهنگ مدرسه به روش آلفای کرونباخ 93/0 برآورد گردید و پایایی پرسشنامۀ هرمنس به روش آلفای کرونباخ 86/0 به‌دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری تحلیل عاملی، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و آزمون t مستقل استفاده شد. تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش نشان داد: 1ـ بین عناصر و ابعاد فرهنگ مدرسه و انگیزۀ پیشرفت رابطه وجود دارد. 2ـ ابعاد فرهنگ مدرسه قدرت پیش‌بینی‌کنندگی انگیزۀ پیشرفت را دارد و بیشترین پیش‌بینی‌کنندۀ انگیزۀ پیشرفت دانش‌آموزان نگرش به تحصیل، نگرش معلم و محیط فیزیکی بوده است. 3ـ بین مؤلفه‌های فرهنگ مدرسه از نظر دانش‌آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد

کلیدواژه‌ها

فرهنگ مدرسه؛ ابعاد فرهنگ مدرسه؛ انگیزش؛ انگیزۀ پیشرفت