بررسی نقش دانشگاه در ایجاد سرمایه انسانی و ارائه مدل مناسب برای ارتقاء نظام آموزشی عالی کشور

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 9، دوره 7، شماره 27، مهر 1389، صفحه 153-176

نویسندگان

فاطمه ذیگلری^* ؛ محمود قنادان؛ نادرقلی قورچیان؛ ابوالقاسم نادری

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه اعضای هیأت علمی منطقۀ 4 دانشگاه آزاد دربارۀ وضعیت موجود دانشگاه در ایجاد سرمایه انسانی و ارائۀ مدل مناسب برای ارتقای نظام آموزش عالی به روش توصیفی ـ پیمایشی پرداخته است. برای این منظور ابتدا 40 مؤلفه از طریق مرور متون پژوهش و بررسی مدل‌ها، نظریه‌ها، چارچوب‌ها و راهبردها در جهان و ایران استخراج شد که پس از نظرسنجی به 23 مؤلفه کاهش یافت و مدل براساس مبانی نظری و مراحل اجرایی آن تدوین شد. جامعۀ آماری این پژوهش اعضای هیأت علمی تمام‌وقت منطقۀ 4 دانشگاه آزاد استان اصفهان است که 220 عضو هیأت علمی به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شد. روایی محتوایی پرسشنامه از طریق اظهار نظر صاحبنظران و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه و در حد مطلوبی برآورد گردید. برای اعتبارسنجی مدل نیز 30 نفر از متخصصان انتخاب گردیدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. مهمترین یافته‌های پژوهش: 1ـ مطالعه در بررسی نقش دانشگاه در ایجاد سرمایۀ انسانی به 4 مؤلفۀ اصلی شامل: اطلاع، دانش، مهارت و تخصص انجامید. 2ـ در این بررسی بین مؤلفه‌های اطلاع، دانش، مهارت و تخصص تفاوت معناداری مشاهده گردید. 3ـ براساس یافته‌ها، زیر‌مؤلفه‌های مربوط به اطلاع، دانش، مهارت و تخصص با میانگین فرضی 3 در وضعیت موجود بیش از سطح متوسط مناسب هستند، همچنین با استفاده از نتایج به‌دست آمده از سؤالات اول و دوم پژوهش به ارائۀ مدل سرمایۀ انسانی در دانشگاه پرداخته شد که در مجموع مؤلفۀ اول، اطلاع با میانگین نمره 15/3، مؤلفۀ دوم، دانش با میانگین نمرۀ 39/3، مؤلفۀ سوم، مهارت با میانگین نمرۀ 66/3 و مؤلفۀ چهارم پژوهش، تخصص با میانگین نمرۀ 50/3 برآورد گردید. این مدل با توجه به مؤلفه‌های به‌دست آمده، به ارتقای کیفی هرچه بیشتر اعضای هیأت علمی پرداخت و کاستی‌های موارد به‌دست آمده را بازسازی و بهبود بخشید تا سرمایه انسانی بتواند به‌عنوان مهمترین عامل تأثیرگذار در سایر منابع در دانشگاه نقش خود را به‌صورت بهینه و اثربخش ایفا نماید

کلیدواژه‌ها

نظام آموزش عالی؛ سرمایۀ انسانی؛ مدل