تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ایران از منظر توجه به ویژگی‌های شهروند جهانی

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 10، دوره 2، شماره 8 - شماره پیاپی 35، پاییز 1391، صفحه 117-131  

نویسندگان

عباس قلتاش ؛ مسلم صالحی؛ حسن میرزایی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجّه به ویژگی های شهروند جهانی (Global citizenship) در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشورایران انجام گرفته است. دراین پژوهش ازروش توصیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه‌ها و ویژگی های شهروند جهانی و ازروش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی استفاده شده است. جامعه آماری آن در بخش تحلیل محتوا برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشور بود که ازاین جامعه، برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه‌های چهارم و پنجم ابتدایی به روش هدفمند انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل اهداف، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی، سیاهه تحلیل محتوای کتاب راهنمای معلم و سیاهه تحلیل تصاویر بود که پس از مطالعه مبانی نظری و بسترهای قانونی، طرح پیشنهادی تهیه و تدوین شد و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان مربوطه تعیین گردید. واحد تحلیل جملات مندرج درمتن کتب درسی، متن اهداف، متن کتاب راهنمای معلم و نیز تصاویر مندرج در کتب درسی بوده است. در بخش تحلیل محتوا مهمترین یافته‌ها بیانگر آن است که در مجموع در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در بعد شناختی به میزان 20/10 درصد، بعد عملکردی به میزان 10/6 درصد و بعد نگرشی به میزان 15/3 درصد به ویژگی‌های شهروند جهانی توجه شده است که این موضوع بیانگر کم توجهی به این مؤلفه‌ها است. در بخش تصاویر نیز به میزان 30 درصد به مؤلفه‌ها و ویژگی‌های شهروند جهانی توجه شده است

کلیدواژه‌ها

شهروند جهانی؛ برنامه درسی؛ برنامه درسی شهروند جهانی؛ دوره ابتدایی