نقش رسانه‌های جمعی در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 3، دوره 9، شماره 32، تیر 1396، صفحه 37-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مهرداد متانی^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر، گروه مدیریت، قائم شهر، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش رسانه‌های جمعی در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان بود. جامعه آماری پژوهش شامل، اعضاء هیأت علمی، دانشجویان و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر است، تعداد آزمودنی ها681 نفر از جامعه مذکور بود (370 نفر دانشجو، 175 نفر هیات علمی و 136 نفر کارمند)، که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. طرح پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی از نوع پیمایشی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته است. روایی ابزار سنجش از نوع صوری محتوایی انجام شد ، پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 84% به دست آمد. برای آزمون فرضیه‌ها از تی تک نمونه‌ای و تحلیل عاملی تاییدیبا استفاده از نرم افزارآماریSPSS16 مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که رسانه‌های جمعی می‌توانند از طریق اطلاع رسانی و آموزشهای سازنده، ترویج مدلها و الگوهای مناسب پوشش، ارزش نهادن به مسئله حجاب، همگن سازی و جریان سازی افکار عمومی، جامعه پذیری وفرهنگ پذیری، در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان موثر واقع شوند.

کلیدواژه‌ها

رسانه های جمعی؛ فرهنگ؛ حجاب؛ عفاف؛ زنان

مراجع

- آذری، غلامرضا. (1390). مخاطب$شناسی رادیو،  تهران: اداره کل آموزش دانشگاه صدا و سیما.

- پیشوایی، فریده، رضایی، مریم. (1386). حجاب و عفاف در سیما: آسیب$ها و راهکارها. قم: مرکز پژوهش$های اسلامی صدا و سیما.

- حسنی فر، عبدالرحمن، ابوالحسنی، الهه. (1390). بررسی نقش تلویزیون در حوزه نقد و شیوه مناظره، مجله رسانه و فرهنگ، پاییز و زمستان، شماره 2: 21- 48.

- خالد، امیررستگار، محمدی، میثم، نقی$پور، سحر. (1393). کنش$های اجتماعی زنان و دختران نسبت به حجاب و رابطه آن با مصرف اینترنت و ماهواره، مطالعات راهبردی زنان، سال چهاردهم، شماره 56.

- خدادادی، جواد، احمدی، خدابخش. (1394). نقش عوامل فرهنگی و رسانه$ای در پیشگیری حجاب زنان: مطالعه$ای ملی، فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، سال دهم، شماره 33.

- خراسانی، احمد. (1386). سنجش نگرش جوانان بیینده ماهواره شهر تهران درباره نقش ماهواره در مدگرایی و تغییر رفتار اجتماعی، پایان$نامه کارشناسی ارشد ارتباطات، تهران: دانشکده صدا و سیما.

- خوانچه سپهر، شیرزاد، ناصری، عرفان. (1389). نقش باز نمایی رسانه ای الگوهای مصرف در شکل گیری نگرش ها و رفتارهای مصرفی مخاطبان، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، سال هفدهم، شماره 1،پیاپی 61: 119-147.

- خوشخویی، منصور، یوسف$زاده، محمدرضا، آذرگون، پریسا. (1392). بررسی رابطه میزان استفاده از رسانه$های ارتباطی و گرایش دانشجویان دختر دانشگاه بوعلی$سینا به حجاب، فصلنامه علمی- پژوهشی دین و ارتباطات، سال بیستم، شماره اول، پیاپی 43: 65-43.

- دهقان، علیرضا، غفاری، غلامرضا. (1384). تبیین مشارکت اجتماعی- فرهنگی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران، مجله جامعه شناسی ایران، دوره ششم:67-98.

- زین$آبادی، مرتضی. (1386). جامعه$پذیری حجاب. مجله کتاب زنان، شماره 38: 218-180.

- زروندی، نفیسه. (1386). بررسی تطبیقی حجاب در اقوام و ادیان الهی، فصلنامه مطالعات فرهنگی دفاعی زنان، دوره3، شماره 10 و 11.

- سلطانی رنانی، مهدی. (1383). حجاب و امنیت اجتماعی، مجله درسهایی از مکتب اسلام، شماره 583: 62-68.

- شارع$پور، محمود، تقوی، سیده زینب و محمدی، مهدی. (1391). تحلیل جامعه$شناختی عوامل موثر بر گرایش به حجاب، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 5، شماره 3.

- محبوبی منش، حسین. (1386). تحلیل اجتماعی مساله حجاب. مجله کتاب زنان. شماره 38: 134-88.

- مطهری، مرتضی. (1382). مسئله حجاب، تهران: انتشارات صدرا.

- معتمدنژاد، کاظم. (1385). وسایل ارتباط جمعی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

- مکارم شیرازی، ناصر. (1381). اخلاق در قرآن. چاپ دوم، قم: مدرسه امام علی ابن ابیطالب.

- مولایی، جابر، یوسف$وند، شهلا. (1393). بررسی جامعه$شناختی عوامل موثر در گرایش به حجاب مطالعه موردی: دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر آبدانان، فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، سال پنجم، شماره سوم.

- مهدی$زاده، حسین. (1381). حجاب$شناسی؛ چالش$ها و کاوش$های جدید. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه.

- وبستر، فرانک. (2002). نظریه$های جامعه اطلاعاتی، ترجمه اسماعیل قدیمی. (1383). تهران: آگه، چاپ دوم.

- هوور، استوارت ام. ولاند بای، نات. (1993). رسانه، دین و فرهنگ، ترجمه مسعود آریایی نیا. (1381). تهران: سروش.

- Carlsson, U. Tayie, Samg. Jacquinot- Delaunay, Genevieve. (2008). Empowerment through education: an intercultural dialogue, Sweden: Gotenberg university.

- Deraye, M. (2010). Depiction of woman in Iranian cinema, 1970 s to present. women s studies informational forum 33. 151-158.

- Lull, J. (ed). (1988). world families watch television, Newburg park, CA: Stage.

- Ruby, T. F. (2006). Listening to the voice of Hejab, womens studies international forum 29: 54-66.