تأثیر راهبردهای توسعه منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی با نقش میانجی اعتماد متقابل و رضایت شغلی کارکنان در سازمان ورزش و جوانان استان مازندران

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 2، دوره 23، شماره 65، شهریور 1396، صفحه 45-75   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

داود حسین‌پور¹؛ عقیل قربانی پاجی^{* 2}

¹دانشیار مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

²کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

امروزه مفهوم توسعه منابع انسانی جایگاهی متمایز در تئوری‌های رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی و مدیریت استراتژیک دارد. این پژوهش درصدد است تا به بررسی تأثیر میانجی اعتماد متقابل و رضایت شغلی کارکنان در ارتباط بین توسعه منابع انسانی و اثربخشی سازمانی بپردازد. داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه‌های توسعه منابع انسانی شای (2005)، اثربخشی سازمانی هدی و دیگران (2009)، سنجش رضایت شغلی کارکنان هو و دیگران (2009) و اعتماد متقابل کارکنان تزافریر و دولان (2004) جمع‌آوری شد. داده‌های حاصل با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی (Smart PLS) و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از آزمون‌های سوبل و واف (VAF) برای اندازه‌گیری شدت اثر و آماره تی میانجی اعتماد متقابل و رضایت شغلی استفاده شده است. تحلیل داده‌ها نشان داد که توسعه منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی، اعتماد متقابل و رضایت شغلی کارکنان مؤثر بوده است. از سوی دیگر، تجزیه و تحلیل‌های انجام شده با استفاده از آزمون سوبل نشان داد که تقریباً 36 درصد از تغییرات توسعه منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی از طریق متغیر میانجی اعتماد متقابل تبیین می‌شود. هم‌چنین تقریباً 28 درصد از تغییرات توسعه منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی از طریق متغیر میانجی رضایت شغلی کارکنان تبیین می‌شود. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده‌ها بیانگر آن است که فرآیندهای توسعه منابع انسانی شامل آموزش کارکنان، توسعه شایستگی‌ها، تسهیم اطلاعات و توانمندسازی با تاثیر گذاری بر اثربخشی سازمانی، اعتماد متقابل و رضایت شغلی کارکنان منجر به دستیابی به اهداف سازمانی برای سازمان ورزش و جوانان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

توسعه منابع انسانی؛ اثربخشی سازمانی؛ اعتماد متقابل کارکنان؛ رضایت شغلی کارکنان

مراجع

1.احسانی مریم، صداقتی مریم، قنبری عاطفه، (1391) بررسی ارتباط بین سبک‌های رهبری سرپرستاران با رضایت شغلی پرستاران شاغل در بخش های داخلی و جراحی بیمارستانهای وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن. آموزش و اخلاق در پرستاری. (۱). ۱۴-۲۰

2.آرمسترانگ. مایکل، (1384) مدیریت استراتژیک منابع انسانی (راهنمای عمل) سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی.

3.پرهیزگار، علی اکبر؛ آقاجانی افروزی، محمدمهدی؛ ربیعی، علی،  (1392) روش شناسی تحقیق پیشرفته در مدیریت با رویکرد کاربردی. دانشگاه پیام نور.تهران.

4.حسینی حسین آباد، سید محمد، (1393) بررسی رابطه بین توسعه منابع انسانی و اثربخشی سازمانی در بیمه ایران، اولین سمپوزیوم بین‌المللی علوم مدیریت با محوریت توسعه پایدار، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.

5.خصالی، طاهره، (1385) چگونگی برنامه‌ریزی آموزش کارکنان در سازمان، فصلنامه مدیریت فردا، سال چهارم، شماره 15 و 16.

6.خلیل‌نژاد، شهرام. امیری، امیر، (1395) نقش مدیریت دانش در توسعه منابع انسانی (مورد مطالعه: شهرداری منطقه 4 تهران). فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی سال سوم، شماره 9، تابستان ،88-67.

7.داوری، علی؛ رضازاده، آرش، (1392) مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار .PLSتهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی .

8.رابینز، استیفن، (1388) مبانی رفتار سازمانی، ترجمه فرزاد امیدواران و دیگران، چاپ سوم، تهران، مؤسسه کتاب مهربان نشر.

9.سلطانی، محمدرضا. سلیمان‌تبار، مصطفی، (1394) بررسی عوامل مؤثر بر توسعه منابع انسانی با رویکرد نهادی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع). سال هفتم، شماره 13، پاییز؛ 71- 58

10. سلیمانی‌نژاد، عادل، آدینه‌زاده، صدیقه، (1390)  معرفی اثربخشی سازمانی و الگوهای آن. نشریه مدیریت و کارافرینی. 91 ، 47-55.

11. سلیمی، مهدی، (1392) تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر توسعه منابع انسانی مورد مطالعه: ستاد شرکت ملی نفت ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.

12. شمس ثانی، محمد صادق، (1391) رابطه میان توسعه منابع انسانی و بهبود اعتماد متقابل بین کارکنان و مدیران مورد مطالعه شرکت‌های قطعه ساز گروه بهمن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مدیریت بازرگانی. دانشکده مدیریت و حسابداری داشنگاه علامه طباطبائی تهران.

13. شمس قارنه، ناصر، کیانیان، فهیمه، (1392) عوامل موثر بر رضایت شغلی سازمان‌های پروژه محور، نشریه علمی- پژوهشی کیفیت و بهره وری صنعت برق ایران، سال دوم شماره سوم بهار و تابستان،64-58.

14. شمس، شهاب الدین. اسفندیاری مقدم ، امیر تیمور، (1394) ارتباط ابعاد مختلف اعتماد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول )، سال بیست و سوم شماره 77، بهار و تابستان. 171ـ 185

15. عابدی جعفری، عابد، (1388) بررسی عوامل موثر بر اعتماد شهروندان نسبت به مدیریت شهری و طراحی مدل اعتماد شهروندان نسبت به مدیریت شهری، نمونه موردی: شهر تهران. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد.

16. عباس‌پور، عباس، (1387)  مدیریت منابع انسانی پیشرفته، تهران، سمت.

17.  ناصری، محمد؛ علیرضا عقیقی و رضا جابر انصاری، (1395) بررسی رابطه رهبری اخلاقی با اعتماد سازمانی در پیام نور همدان، اولین همایش بین‌المللی و سومین همایش ملی ایده‌های نوین در علوم مدیریت و اقتصاد، تهران، موسسه علمی کیان پژوهان.

18. نقی‌پور‌اصل، رضا. آفرینش خاکی، اکبر. حمیدی، مهرزاد، (1394) ارتباط فرهنگ سازمانی، مدیریت دانش و اثربخشی سازمانی در وزارت ورزش و جوانان. پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش،7 (2)، 67 -57

19. هومن، حیدر علی، (1381) تهیه و استاندارد ساختن مقیاس سنجش رضایت شغلی، چاپ اول، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.

20. Abdul Latif, Nazar, Muhammad Suhail: Mehmood Khan, Tariq (2011), Human Resource Development: strategies for sustainable rural development";Asian Social Science, vol.7, NO.9

21. Ahmed, A, Arshad, M. A, Mahmood, A, & Akhtar, S. (2016). Holistic Human Resource Development: Balancing the Equation through the Inclusion of Spiritual Quotient. Journal of Human Values, 22(3), 165-179.

22. Amberg, M, Fischl, F. & Wiener, M. (2005). Background of critical success factor research. Friedrich-Alexander-Universitat Erlangen-Nurnberg Working, Paper No 2/2005. Nurnberg, Germany.

23. Biswas S (2010), “Relationship Between Psychological Climate and Turnover Intentions and Its Impact on Organisational Effectiveness: A Study in Indian Organisations”, IIMB Management Review, Vol. 22, No. 3, pp. 102-110.

24. Cameron, k. (2005). Organizational effectiveness. The process of theory development. New york: oxford university press.

25. Chang, J.C. (2006). Customer Satisfaction with Tour Leaders’ Performance: AStudy of Taiwan’s Package Tours. Asia Pacific Journal of Tourism Research,11(1):97-116.

26. Chang, L-C. Shih, C-H. Shu-M. (2010) “The Mediating Role of Psychological Empowerment on Job Satisfaction and Organizational Commitment for School Health Nurses: A Cross-Sectional Questionnaire Survey”, International Journal of Nursing Studies, 47(4):427-433.

27. Choo, C. W. (2013). "Information culture and organizational effectiveness. International". Journal of Information Management, 33(5), 775-779.

28. Dietz, G, & Hertzog, D. N. (2006). Measuring trust inside organizations. Personnel Review, 35(5), 557-588.

29. Dulewicz, V, and Higgs, M. (2013). "Assessing leadership styles and organizational context", journal of Managerial Psychology, Vol.20, No.2, 105-123.

30. Fernandez, S & Moldogaziev, T (2011). A Causal Model of the Empowerment Process: Exploring the Links Between empowerment Practices, Employee cognitions, and Behavioral Outcomes. 11th National Public Management Research Conference, Maxwell School, Syracuse, New York, June2-4.

31. Findikli, M, F, Yozgat, U, & Rofcanin, Y. (2015). “Examining Organizational Innovation and Knowledge Management Capacity, The Central Role of Strategic Human Resources Practices (SHRPs)”. 3rd International Conference on Leadership, Technology and Innovation Management, Procedia - Social
and Behavioral Sciences, 181, 377 – 387.

32. Greasly, K. Bryman, A. Pric, A. Naismith, N. Soetanto, R. (2008) “Understanding Empowerment from on Employee Perspective”, Team Performance Agement, 14(1/2):39-55.

33. Griffin, R. W, Phillips, J. M, Gully, S. M. (2016). Organizational behavior:Managing people and organizations: Nelson Education.

34. Hart, P, & Cooper, C. (2001)."Occupational stress: Toward a more integrative Framework". In N. Anderson.

35. Henry, E.A (2011). is the influence of organizational culture on organizational effectiveness universal? An examination of the relationship in the electronic media service sector in the English speaking Caribbean, University Mississippi.

36. Hunter, S, Bedell-Avers, K, Mumford, M. (2007). “The Typical Leadership Study: Assumptions, Implications, and Potential Remedies”, The Leadership Quarterly, 18(5). 435– 446.

37. Jones, D. C, Kalmi, P, & Kauhanen, A. (2010). How does employee involvement stack up? The effects of human resource management policies on performance in a retail firm. Industrial Relations: A journal of economy and society, 49(1), 1-21.

38. Katsikea, E.; Theodosiou, M.; Perdikis, N.& Kehagias, J. (2011). "The effects of organizational structure and job characteristics on export sales managers’job satisfaction and organizational commitment". Journal of World Business,46, 221-223

39. Kennedy, E, & Daim, T. U. (2010). A strategy to assist anagement in workforce engagement and employee retention in the high tech engineering environment. Evaluation and Program Planning, 33(4), 468-476.

40. Lammintakanen, J, Kivinen, T, & Kinnunen, J. (2008). Human resource development in nursing: Views of nurse managers and nursing staff. Journal of Nursing Management, 16(5), 556-564.

41. Lamsa, A, and Pucetaite, R. (2006), ‘Development of organizational trust among employees from a contextual perspective’, Business Ethics: a European Review, Vol 15, 130–141.

42. Lin, C. H & Tseng, S. M (2005).“The Implementation the knowledge management system”. Journal of Industrial Management and Data System,Vol. 105, No. 2, 208- 222.

43. Lynham, S, & Cunningham, P. (2006). National human resource development in transitioning societies in the developing world: concept and challenges.  Advances in Developing Human, 8(1), 116-35.

44. Lyons, R. (2016). Strategic Human Resource Development impact on organizational performance: Does SHRD matter? (Doctoral dissertation, NORTH DAKOTA STATE UNIVERSITY).

45. Mian, Z, Hai, L, & Jun, W. (2008). “Examining the relationship between organizational culture and performance: The perspectives of consistency and balance”. Front Business Research China, 2(2), pp 256–276.

46. Nafukho, F, Hairston, N, & Brooks, K. (2004). Human capital theory:implications for human resource development. Human Resource Development International, 7(4), 545-51.

47. Nafukho, F.M. and Muyia, M.A. (2014), “Emotional intelligence and its critical role in developing human resources”, in N.E. Chalofsky, T.S. Rocco & M.L. Morris (2014). Handbook of Human Resource Development, John Wiley & Sons, Hoboken, NJ, 623- 639

48. Nelson, D.L. and Quick, J.C. (2008), Organizational Behaviour: Foundation, Realities and Challenges (4th ed.), Australia: Thomson South-Western.

49. Olanrewaju, J. A (2009). The influence of leadership on employee's commitment to the Nigerian public service: implication for organizational effectiveness, Capella University.

50. Pucetaite, R. and Lamsa, A-M. (2008), "Developing Organizational Trust Through Advancement of Employees' Work Ethic in a Post-Socialist Context", Journal of Business Ethics, No. 82, 325-337.

51. Saru, E. (2007). Organisational learning and HRD: how appropriate are they for small firms?, Journal of European Industrial Training, vol.31(1), 36-51.

52. Schuler R. Budhwar, Pawan, Florkowski, Gary (2001), “Managing Human resource in Mexico: A Cultural Understanding”, in Albrecht M. (ed), International HRM: Managing Diversity in the Workplace, London:
Blackwell, 245-270.

53. Sheikh Ali zadeh, M,. Tojjari, F,. (2013). “ The effect of transformational leadership and organizational culture on organizational effectiveness in sport organizations”, Studies Sport Management, (17), 43-58.

54. Smith PA, Birney LL (2005). "The organizational trust of elementary schools and dimensions of student bullying", Int. J. Educ. Manage, 19(6): 469-485.

55. Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace:Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38, 1442-1465.

56. Vanhala, Mika . Ahteela, Riikka (2010). "The effect of HRM practices on impersonal organizational trust", Management Research Review, Vol. 34 Iss:8, 869 – 888

57. Vinzi, V. E, Chin, W. W, Henseler, J, Wang, H. (Eds.), (2010). Handbook of Par- tial Least Squares: Concepts, Methods, and Applications. Dordrecht,London, New York.

58. Wen Wu, S. (2010). Linking Bayesian networks and PLS path modeling for causal analysis Expert Systems with Applications, 37, 134–139.

59. Wetzels, M, Odekerken-Schroder, G, van Oppen, C, (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: guidelines and empirical illustration, MIS Quarterly 33 (1), 177e195.

60. Yafe, S. A. (2011). “Assessing job satisfaction level of employees in a tertiary care hospital-a tool for talent retention”. International Journal of Multidisciplinary Research, 1 (8), 494-507.