شناسایی الگوی عوامل مرتبط با انتخاب استراتژی مدیریت دانش (مورد مطالعه: سه سازمان صنعتی)

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 6، دوره 23، شماره 65، شهریور 1396، صفحه 153-183   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

محسن میرزایی^{* 1}؛ حبیب اله جوانمرد²؛ محمدصادق حری³

¹کارشناس ارشد مدیریت اجرایی، دانشکدة مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²دانشیار مدیریت تولید، دانشکدة مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

³استادیار مدیریت تکنولوژی، دانشکدة مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

قبل از اجرای مدیریت دانش در سازمان، مهم ترین مسئله انتخاب استراتژی مناسب است که نبود آن سبب افزایش احتمال شکست برنامه های مدیریت دانش می شود. با وجود اهمیتی که انتخاب استراتژی مناسب بر اثربخشی مدیریت دانش دارد؛ پژوهش های کمی با در نظر گرفتن همۀ عوامل سازمانی تأثیرگذار بر این انتخاب انجام شده است. این تحقیق در پی شناسایی تمامی عوامل سازمانی مرتبط با انتخاب استراتژی مدیریت دانش در محیط سه سازمان صنعتی زیر مجموعۀ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح انجام شد. روش این تحقیق به لحاظ هدف
کاربردی و از لحاظ شیوة گردآوری داده ها و اطلاعات تحقیقی توصیفی  پیمایشی است که با ابزار پرسشنامه و به کمک 34 نفر از مدیران ارشد، مدیران و کارشناسان واحدهای مدیریت دانش سه سازمان صنعتی انجام شد. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از نرم افزار ،SPSS.20، و از روش آماری کای دو استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که بین تمامی متغیرهای اصلی تحقیق (استراتژی سازمان، فرهنگ سازمانی، سبک رهبری، ساختار سازمانی، استراتژی منابع انسانی، و سطح بلوغ فناوری اطلاعات) با
انتخاب استراتژی مدیریت دانش رابطه معناداری وجود دارد و بین سه متغیر فرعی فرهنگ انطباق پذیر، سبک رهبری انزواگرا و استراتژی ثانویه منابع انسانی، با این انتخاب رابطه ای وجود ندارد. بنابر این، با حذف آنها از الگوی مفهومی تحقیق، الگوی عوامل مؤثر بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

استراتژی مدیریت دانش؛ استراتژی شخصی سازی؛ استراتژی مدون سازی؛ استراتژی پویا

مراجع

1.ارمسترانگ، مایکل، (1381) مدیریت استرایک منابع انسانی. محمد اعرابی، داود ایزدی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

2.امیرکبیری، علی‌رضا، (1385) رویکردهای سازمان و مدیریت و رفتار سازمانی. تهران: انتشارات نگاه دانش.

3.بامبرگر، پیتر و مشولم، لن، ( 1384 ) استراتژی منابع انسانی: تدوین، اجرا و آثار، محمد اعرابی و علی پارسائیان. تهران: چاپ سوم، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

4.خدیور، آمنه. شهره نصیری نصرآبادی. الهام فلاح. طراحی سیستم خبره فازی جهت انتخاب استراتژی مدیریت دانش. پژوهشنامة پردازش و مدیریت اطلاعات. دورة 30 شماره 1، 91-119.

5.خدیور، آمنه. شهره نصیری نصرآبادی. الهام فلاح. طراحی سیستم خبره فازی جهت انتخاب استراتژی مدیریت دانش. پژوهشنامة پردازش و مدیریت اطلاعات. دورة 30 شماره 1، 91-119.

6.دفت، ریچارد ال، (1390) مبانی تئوری و طراحی سازمان. علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

7.دیوید، فرد. آر، (1389) مدیریت استراتژیک. علی پارسائیان، سید محمد اعرابی. تهران: چاپ هیجدهم، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

8.رابینز، استیفن، (1384) تئوری سازمان (ساختار، طراحی، کاربردها)، ترجمه سیدمهدی، الوانی و حسن دانایی فرد، انتشارات صفار، چاپ نهم.

9.رضائیان،‌ علی، (1380) مبانی سازمان و  مدیریت. تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی (سمت).

10. عالم‌تبریز،‌ اکبر. محمد باقرزآده آذر، (1387) گزینش استراتژی‌های مدیریت دانش با فرایند تحلیل شبکه‌ای. مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، سال 7، شماره 24، 91-108.

11. عزتی، مرتضی، (1388) روش تحقیق در علوم اجتماعی، کاربرد در زمینه مسایل اقتصادی. ویرایش سوم. تهران: مرکز پژوهش‌های اقتصاد تهران.

12. فقیه میرزایی، سمیه و محمد رضا غلامیان، (1388) ارائة چارچوبی برای انتخاب استراتژی دانش. دوفصلنامة. مطالعات مدیریت. زمستان 87 و بهار 88.، سال  19 شماره 59. 150-127.

13. گزنی، علی، (1386) تعیین راهبرد مدیریت دانش سازمانی: تدوین دانش یا تبادل فردی دانش. فصلنامه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات. دوره 18، شماره 1. 93-106.

14. میرسپاسی، ناصر، (1381) مدیریت استرایک منابع انسانی و روابط کار. تهران انتشارات میر.

15. میرکمالی، سیدمحمد، (1389) رهبری و مدیریت آموزشی. تهران: نشر یسطرون.

16. الهی، شعبان. آمنه خدیور. علیرضا حسن‌زاده، (1389) ارائه یک متدولوژی برای ایجاد استراتژی مدیریت دانش، مطالعه و بررسی سه سازمان نمونه. پژوهش‌های مدیریت در ایران.  دوره 14 ، شماره 3. 59-23.

17.Ahn, J. (2004). Assessing the contribution of knowledge to business performance: The KP3 methodology. Decision Support Systems, 36, 403-416

18.Annick, W, Marc, B, & Ives, D.J. (2007). Impact of organizational structure on nurses’ job satisfaction: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 44(6), 1011-1020.

19.Asoh, D. A, Belardo, S, & Crnkovic, J. (2007). Assessing knowledge management: Refining & cross validating the knowledge management index using SEM Techniques. International Journal of Knowledge Management, 3(2), 1-30.

20.Aurum, A, Daneshgar, F, & Ward, J. (2008). Investigating Knowledge Management Practices in Software Development Organizations - An Australian Experience. Information & Software Technology, 50(6), 511-533.

21.Bamberger, P, & Mesholem, L. (1998). Human resource strategy: formulation, implementation, impact. London: Sage Publication Inc.

22.Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3) 31-19.

23.Bierly, P, & Chakrabarti, A. (1996). Generic knowledge strategies in the U.S. pharmaceutical industry. Strategic Management Journal, 17. 123–135 

24.Bose, R. (2004). Knowledge management metrics. Industrial Management Data Systems, 5(6), 104-118.
Burns, T, & Stalker, M. (1961). Micro politics: Mechanisms of instructional changes. Administrative Science Quarterly, 6(3).

25.Carneiro, A. (2000). How does knowledge management influence innovation & competitiveness? Journal of Knowledge Management, 4(2), 87-98.

26.Chan, I, & Chau, P.Y.K. (2005). Getting knowledge management right: Lessons from failure. International Journal of Knowledge Management, 1(3), 40-54.

27.Chang, M. Y, Hung, Y. C, Yen, D. C, & Tseng, P. T. (2009). The research on the critical success factors of knowledge management & classification framework project in the Executive Yuan of Taiwan Government. Expert System with Applications, 39(6), 5376-5386.

28.Chang, T, & Wang, T. (2009). Using the fuzzy multicriteria decision making approach for measuring the possibility of successful knowledge management. The Journal of Information Sciences, (179), 355-370

29.Chauvel, D, & Despres, C. (2002). A review of survey research in knowledge management: 1997-2001. Journal of Knowledge Management, 6(3), 207-223.

30.Chen, C, & Huang, J. (2007). How organizational climate & structure affect knowledge management-The social interaction perspective. International Journal of Information Management, 27, 104-118.

31.Chen, J, Zhu, Z, & Xie. H. Y. (2004). Measuring intellectual capital: a new model & empirical study. Journal of Intellectual Capital. 5(1).195-212.

32.Choi, B, & Heeseok, L. (2003). Knowledge management strategy & its link to Knowledge creation process. Expert Systems with Applications 23, 173-187.

33.Choi, B, & Lee, H. (2002). Knowledge Management Strategy & Its Link to Knowledge Creation Process. Expert Systems with Applications, 23(3), 173-187.

34.Choi, B, & Lee, H. (2003). An empirical investigation of knowledge management styles & thief effect on corporate performance. Information & Management, 40(5), 403-417.

35.Choi, B, Poon, S.K. & Davis, J.G. (2008). Effects of knowledge management strategy on organizational performance: A complementarity theory-based approach. Omega: The International Journal of Management Science, 36, 235-251.

36.Choi. B, & Jong, A. M. (2010). Assessing the Impact of Knowledge Management Strategies Announcements on the Market Value of Firms. Information & Management, 47 (1), 42-52.

37.Davenport, T, & Beck, J. C. (2002). The strategy & structure of firms in the attention economy. Ivey Business Journal, 66(4), 48-54.

38.Davenport, T, & prusak, L. (2000). Working Knowledge, How Organization Manage What They Know. Boston: Harvard Business School Press.

39.Denison, D. R, & Mishra, A. K. (1995). Toward a Theory of Organizational Culture & Effectiveness. Organization Science, 6(2), 204-223.

40.Fey, C. F, Adaeva, M, & Vitkovskaia, A. (2001). Developing a model of leadership styles: what works best in Russia? International business review, 10(6), 615–643.

41.Flynn, A, E.(2004). Knowledge Management Process: The care & feeding of knowledge workers. Paper presented at the 89th Annual International Supply Management Conference.

42.Gaffoor, S. (2008). Assessing readiness for the implementation of knowledge management in local governments: the case of Stellenbosch Municipality. Thesis for the degree of master  of Commerce at Stellenbosch University; Faculty of Economic & management  Science. School of  Public Management & Planning.

43.Hansen, M, Nohria, N, & Tierney, T. (1999). What’s your strategy for managing knowledge? Harvard Business Review, 77(2), 106-116.

44.Hasanali, F. (2002). Critical Success Factors of Knowledge Management, APQC. available, at:www.infotoday.com.

45.Heisig, P. (2009). Harmonisation of knowledge management - comparing 160 KM frameworks around the globe. Journal of Knowledge Management, 13(4), 4-31.

46.Hofstede, G, Hofstede, G. J, & Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind - Intercultural Cooperation and Its Importance for Survival (3 ed.). New York: McGrawHill.

47.Hung, Y. C, Huang, S. M, Lin, Q. P, & Tsai, M. L. (2005). Critical factors in adopting a knowledge management system for the pharmaceutical industry. Industrial Management & Data Systems, 105(2), 164-183.

48.Iranzadeh, S, & Dabbaghafrou, R. (2013). Determination of the effective factors in the knowledge management strategy (Case study: Tabriz city pharmacy industry). European Online Journal of Natural & Social Sciences 2(3), 417-423.

49.Jasimuddin, S. M, Klein, J.H, & Connell, C. (2005) The paradox of using tacit & explicit knowledge Strategies to face dilemmas. Management Decision, 43(1), 102-112.

50.Kalseth, K. (2007). Knowledge management from a business strategy perspective. journal of FID review,1(37), 141-156.

51.Kamara, J.M, Anumba, C.J. & Carrillo, P. M. (2002). A CLEVER approach to selecting a knowledge management strategy. International Journal of Project Management 20(3), 205-211.

52.Khianmeesuk, V. (2013). Underst&ing Knowledge Enabler: A Literature Review. International Journal of the Computer, the Internet & Management, 21(2), 40-45.

53.Kim, Y.G, & Yu, S.H, & Lee, G.H. (2002). Knowledge strategy planning: Methodology & case study, Decision Support Systems, 1, 432-454.

54.Krishna, V, Rens, S, & Marting, G. (2003). Supporting Knowledge Strategy in Consulting Organization: Codification, Personalization or Both. Paper presented at the 7th Pacific Asia Conference on Information Systems, 10-13 July 2003, Adelaide, South Australia, PACIS, Adelaide, S. Aust, 1234-1246.

55.Kubo, L, & Aysc. (2002). An inquiry into knowledge worker motivation in the Japanese financial benefits. Journal of Knowledge Management, 6, 262-271.

56.Lee, J. H, & Kim, Y. G. (2002). A stage model of organizational knowledge management: A latent content analysis. Expert Systems with Applications, 20(4), 229-311.

57.Ling, T. N, & Shan, L. Y. (2010). Knowledge management adoption among Malaysia’s SMEs: Critical Factors. Paper presented at the 5th International Conference on Knowledge Management: Theory, Research & Practice, January 2010, 329-334.

58.Malhotra, Y. (2004). Is Knowledge the Ultimate Competitive Advantage? . Business Management ASIA, 3(4), 66-69

59.Martensson, M. (2000). A critical review of knowledge management as a management tools. Journal of knowledge management, 4(3), 204-216.

60.Massey, A. P, Montoya-Weiss, M. M, & Holcom, K. (2001). Reengineering the costomer relationship: Leveraging Knowledge assets at IBM. Decision Support Systems, 32(2), 155-170.

61.Monavvarian, A, Fathi, M. R, Karimi Zarchi, M, & Faghih, A. (2011). Combining ANP with TOPSIS in Selecting Knowledge Management Strategies (Case Study: Pars Tire Company). European Journal of Scientific Research, 54(4), 538-546.

62.Nadali, A, Eslami Nosratabadi, H, & Pourdarab, S. (2011). ANP-FIS Method for Determining the Knowledge Management Strategy. International Journal of Information and Education Technology, 1(2), 107-113.

63.Nahm,  A. Y, Vonderembse, M. A, & Koufteros X. A. (2003). The impact of organization structure on time-based manufacturing & plant performance. Journal of Operations Management, 21(3), 281-306.

64.Nolan, R. L. (1979). Management the crisis in data processing. Harvard Business Review, 57, 115-126.

65.Nonaka, I, & Takeuchi, H. (1995). The Knowledge-creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation. New York, NY: Oxford University Press.

66.Northouse, P. G. (2001). Leadership: Theory and practice (Second ed.). London, UK: Sage.

64.Nouri, R, Moshabaki, A, Raissi, S, & Javadinia. Y. (2013). The Influence of the Personalization & Codification Strategies on Successful Knowledge Management Case Study: National Iranian Oil Company. Research Journal of Applied Sciences, 6(6), 989-996.

68.O'Dell, C, & Grayson, J. (1999). Knowledge Transfer: Discover Your Value Proposition. Strategy & Leadership, 27(2), 10-15.

69.Pan, S, & Scarbrough, H. (1998). A socio-technical view of knowledge-sharing at Buckman laboratories. Journal of Knowledge Management, 2(1), 55-66.

70.Percin,S. (2010). Use of analytic network process in selecting knowledgemanagement strategies. Management Research Review, 33(5), 47-452.

71.Perra, B. M. (2000). Leadership: the key to quality outcomes. Nurs Adm Q, 24(2), 56-61.

72.Pieter, W. G, Bots, & Bruijn, H. d. (2002). Effective Knowledge Management in Professional Organizations: Going by the rules. Paper presented at the 35th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, 11-25.

73.Pillania, R.K. (2009). Demystifying knowledge management. Business Strategy Series, 10(2), 96-99.

74.porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nation: newyork

75.Pourdarab, S. Eslami Nosratabadi, H. & Nadali. A (2012). Determining the Blend Knowledge Management Strategy by a Fuzzy Expert System. International Journal of Innovation, Management & Technology, 3(5), 507-511

76.Rastogi, P. N. (2000). Knowledge management & intellectual capital - the new virtuous reality of competitiveness. Human Systems Management, 19(1), 39-49.

77.Sarawanawong, J, Tuamsuk, K, Vongprasert, C, & Khiewyoo, J. (2009). Development of a Strategic Knowledge Management Model for Thai Universities. Paper presented at the Asia-Pacific Conference on Library & Information Education & Practice, 288-298.

78.Schein, E. H. (2009). The Corporate Culture Survival Guide, new and revised edition. San Francisco: Jossey Bass

79.Schulz, M, & Jobe, L. A. (2001). Codification & tacitness as knowledge management strategies: an empirical exploration. The Journal of High Technology Management Research. 12(1), 139-165.

80.Seetherman, A, Sooria, H. H. B. Z, & Saravanan, A. S. (2002). Intellectual Capital Accounting & Reporting in The Knowledge Economy. Journal of Intellectual Capital, 3(2), 128-148.

81.Segars, A. H, Grover, V, & Teng, J. T. C. (1998). Strategic information systems planning: Planning system dimensions, internal coalignment & implications for planning effectiveness. Decision Sciences, 29(2), 303-345.

82.Sherif, K. (2006). An Adaptive strategy for managing knowledge in organizations. Journal of Knowledge Management, 10(4), 72-80.

83.Siemieniuch, C. E. (2004). A framework for organizational readiness for knowledge management. International Journal of Operations & Production Management, 24(1), 79-98.

84.Smith, A. (2004). Knowledge management strategies: A multi case study. Jurnal of Knowledge management, 8(3), 6-16.

85.Stankosky, M, & Baldanza, C. (2001). A Systems Approach To Engineering A KM System. Unpublished manuscript.

86.Takeuchi, H, & Nonaka, I. (2004). Hitotsubashi in Knowledge Creation, Singapore, Asia Pte Ltd, : John Wiley & Sons,

87.Tian, J, Nakamori, Y, & P. Wierzbicki, A. (2009). Knowledge management and knowledge creation in academia: a study based on surveys in a Japanese research university. Journal of Knowledge management, 13(2), 76-92.

88.Turban, E, Leidner, D, Mclean, E, & Wetherbe, J. (2006). Information Technology for Management,

 

89.Transforming Organizations in the Digital Economy (5th ed(. John Wiley & Sons, Inc. New York, NY, USA.
Valmohammadi, C. (2010). Identification & prioritization of critical success factors of knowledge management in Iranian SMEs: An experts’ view. African Journal of Business Management, 4(6), 915-924.

90.Wiig, k. M. (1997). Knowledge Management: Where Did it Come From. and Where Will It Go?. Expert Systems with Applications, 13(1), 1-14.

91.Wu, W. W. (2008). Choosing  knowledge management strategies by using a combined ANP & DEMATEL approach. Expert Systems with Applications, 35, 828-835.

92.Wu, W. W, & Lee, Y. T. (2007). Selecting knowledge management strategies by using the analytic network process. Expert Systems with Applications, 32 (3), 841-847.

93.Yeh, Y. L, Lai, S. Q, & HO, C. T. (2006). Knowledge management enablers: a case study. Industrial Management & Data Systems, 106(6), 793-810.

94.Yousif  AL-Hakim, L. A, & Hassan, S. (2012). Critical Success Factors of Knowledge Management, Innovation & Organisational Performance: An Empirical Study of the Iraqi Mobile Telecommunication Sector. British Journal of Economics, Finance & Management Sciences, 4(1), 31-49.