بررسی تاثیر عملکرد دهیاری ها در فعالیت های عمرانی و خدماتی روستاها (مطالعه موردی:دهیاری های شهرستان آشتیان)

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 1، دوره 4، شماره 17، شهریور 1390، صفحه 13-49   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امیر کربلایی حسنی^{* 1}؛ شهره تاج²

¹دانش آموخته کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

²هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

مدیریت روستایی در ایران در طی چند دهه گذشته و شاید در یکصد سال اخیر در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یکی از مهم ترین و حساس ترین معضل و چالش برنامه ریزان و متخصصین توسعه روستایی بوده است. موضوع مدیریت روستایی به عنوان یکی از مولفه های اساسی برای نیل به توسعه روستایی، متاثر از راهبردهای کلان ملی و نیز رهیافت های موجود در زمینه مدیریت است.
در روند مدیریت روستایی، ایجاد زمینه برای شکل گیری دهیاری ها و وجود ساز وکار اجرای فعالیت های اجرایی در روستا، فصل نوینی را در مدیریت روستایی گشوده است. دهیاری ها یکی از سازمان های محلی و بازوی اجرایی شورای اسلامی روستا در نظام مدیریت روستایی به شمار می روند.
با توجه به اینکه 7 سال از آغاز فعالیت دهیاری ها به عنوان حلقه تکمیل کننده مدیریت پایدار روستایی می گذرد و تعداد زیادی از جمعیت کشور را تحت پوشش خود دارند، بررسی تاثیر و سنجش رضایت روستائیان از عملکرد دهیاری ها در زمینه فعالیت های عمرانی و خدماتی اهمیت زیادی دارد. همچنین بررسی عملکرد دهیاری ها و هدایت فعالیت های آنها در مسیر مطلوب امری ضروری و حیاتی است. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر عملکرد دهیاری ها در فعالیت‌های  عمرانی و خدماتی روستاهای بخش مرکزی شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی می پردازد.
در این تحقیق با استفاده از مطالعات میدانی و اسناد کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز استخراج و به کمک توزیع کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج تحقیق نشان داد که در روستاهای بخش مرکزی شهرستان آشتیان بعد از تشکیل دهیاری‌ها فعالیت‌های عمرانی و خدماتی بطور چشمگیری افزایش یافته و باعث توسعه روستاها در زمینه عمرانی و خدماتی شده است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق ارتباط مثبتی بین عملکرد عمرانی و خدماتی دهیاری‌ها با خصوصیات فردی دهیاران از جمله سطح تحصیلات و سابقه فعالیت آنها مشاهده شد.
با توجه به بررسی های به عمل آمده و نتایج حاصله به نظر می رسد با حمایت و پشتیبانی دستگاه‌های مربوطه و همچنین کمک و مشارکت مردم در انجام فعالیت‌های دهیاری‌ها، می توان شاهد توسعه و پیشرفت روستاها در آینده ای نزدیک بود. در این راستا همچنین انتخاب دهیاران تحصیل کرده و با تجربه، برگزاری دوره‌های آموزشی اثر بخش و توانمند سازی دهیاران می‌تواند روند عمران و توسعه را در روستاهای مورد مطالعه تسریع نماید.

کلیدواژه‌ها

دهیاری؛ مدیریت روستایی؛ توسعه روستایی؛ آشتیان

مراجع

1- ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا(1383)، توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران، انتشارات نی

2- ازکیا، مصطفی(1384) ، مقدمه ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی ، انتشارات اطلاعات

3-اکبری، غضنفر، عبدالهی، مجید(1387)، مجموعه قوانین و مقررات دهیاری‌ها، چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور

4- چوپانیان، شهلا، کلانتری، خلیل، شعبانعلی فمی، حسین(1386)، عوامل موثر بر عملکرد دهیارهای استان گیلان، ماهنامه دهیاری‌ها، شماره 15

5-خلیلی شوینی، سیاوش(1375)، روش های تحقیق در علوم انسانی، انتشارات یادواره کتاب

6- دربان آستانه،علیرضا(1384)،جایگاه مدیریت روستایی در برنامه چهارم،مجله دهیاری، شماره15

7-دربان آستانه، علیرضا(1388)، تبیین حکمروایی روستایی در حکومتهای محلی، پایان نامه دکترا توسعه روستایی دانشگاه تهران

8- رضوانی، محمد رضا(1383) ، مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران ، ، چاپ اول ، تهران، انتشارات قومس

9- سازمان جغرافیائی و کارتوگرافی گیتاشناسی،1388

9- طالب، مهدی (1376)، مدیریت روستایی در ایران ، چاپ دوم ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران 

10-قاسمی بادی، حمیدرضا،(1388)، تحلیل عملکرد دهیاری ها در توسعه روستایی، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران.

11- مرکز آمار ایران ، سرشماری نفوس و مسکن 1375

12- مرکز آمار ایران ، سرشماری نفوس و مسکن 1385

13- مطیعی لنگرودی، سیدحسین(1382)، برنامه­ریزی روستایی با تاکید بر ایران، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد