آزادی در شعر معاصر ایران و افغانستان

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 7، دوره 8، شماره 27، خرداد 1396، صفحه 139-158   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فرناز نقی زاده¹؛ علی اصغر حلبی^{* 2}

¹دانش‌آموختة دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را در 1906م. امضا کرد. این امر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی ایران انجامید. در آن دوران کسانی که پرچم‌دار تجدد بودند موضوعات بسیار مهمی را در جامعة سنتی و استبدادی ایران مطرح کردند. محمدتقی بهار (1886-1951) شاعر متجدد ایرانی که فرهنگ و تاریخ ایران را به‌خوبی می‌شناخت و از فرهنگ غرب و پیشرفت‌های آن آگاه بود، خواستار تأسیس مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در سیاست و قانون‌گذاری شد. او در این راه مبارزات زیادی انجام داد. تقریباً در همان زمان در افغانستان شاعری به نام خلیل‌الله خلیلی (1907-1987) به موضوعات مشابهی توجه داشت. خلیلی سال‌‌‌ها در کشورهای مختلف به‌عنوان سفیر زندگی کرد و به خاطر جنگ، طعم تلخ آوارگی را چشید. با توجه به اهمیت تجدد و تأثیری که مدرنیته بر جنبه‌های گوناگون زندگی در عصر حاضر نهاده است در این مقاله با شیوة تطبیقی نوع نگاه و برداشت بهارو خلیلی نسبت به مدرنیته با تمرکز بر مفهوم آزادی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهدبهار در مقایسه با خلیلی به ابعاد گسترده‌تری از مفهوم آزادی پرداخته است. 

کلیدواژه‌ها

تجدد؛ آزادی؛ بهار؛ خلیلی؛ شعر معاصر ایران؛ شعر معاصر افغانستان

مراجع