سطح بندی توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل بر اساس مدل تاکسونومی عددی

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 13، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 40، آذر 1396، صفحه 699-710   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جعفر جعفرزاده^{* 1}؛ هاشم رستم زاده²؛ ایرج خوش باطن³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²استادیار گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³دانشجوی دکتری برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

به کارگیری معیارها و روش های کمّی جهت سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و از سوی دیگر معیاری جهت تلاش در راستای کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها محسوب می گردد. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و خدماتی می باشد. در این پژوهش با به کارگیری هشت شاخص جهت بررسی توسعه یافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی (NTA) اقدام به سطح بندی درجه توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل شده است. روش کار این تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه 69 دهستان استان اردبیل می باشد. در این سطح بندی ، دهستان کلخوران از بخش مرکزی شهرستان اردبیل با ضریب توسعه یافتگی 0.3 برخوردارترین و دهستان قشلاق شرقی از بخش قشلاق دشت شهرستان بیله سوار با ضریب توسعه یافتگی 0.96 جزو محروم ترین دهستان های استان شناسایی شده اند. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز_ پیرامون بر ساختار فضایی دهستان های استان اردبیل حاکم است.

کلیدواژه‌ها

توسعه یافتگی؛ دهستان؛ تاکسونومی عددی؛ اردبیل

مراجع

Governor of Ardebil. (2011). Detailed results of the General Census of Population and    Housing. Department of Statistics and Information Office of Planning and GIS. (In Persian)

Asadi, R. (2000). Review and determine the degree of development of the city of Kerman. Quarterly population, 71 (2), 69-102. (In Persian)

Badri, S.A., Akbariyan Roniz, S.R., & Javaheri, H. (2006). Determine the level of development Kamyaran city. Geographical Research, 82 (21), 116-130. (In Persian)

Zare Shah Abadi, A.R., & Sorkhkamal, K. (2001). Assess the development level city Ghochan using numerical taxonomy. Zagros landscape, 1 (1), 53-72. (In Persian)

Zangiabadi, A., Ali Zadeh, J., & Ahmadi, M. (2011). Analysis of the degree of development of city of East Azarbaijan province techniques using TOPSIS and AHP. New approaches in human geography, 4 (1), 69-84. (In Persian)

Fazelnia, Gh., & Hakimdoost, S.Y. (2012). Comprehensive guide planning models GIS applications in urban, rural and environments. (Seal). Tehran, drifting free. (In Persian)

Ghanbari, Y., Barghi, Hamid., & Hajjarian, A. (2011). Analyzing of Enjoyment Levels district of the city. And rural development, 14 (3), 93-112. (In Persian)

Kalantari, Kh. (2011). A little planning models (regional, urban and rural). (First Edition). Tehran: Culture Saba. (In Persian)

Mohammadi, Motlagh, R. (2011). Practical training ArcGIS10. (First Edition). Tehran: Persson. (In Persian)

Musapur Miyandehi, Perry and Estelaji, Alireza. (2010). Analysis of the level of development in rural areas Anzali port city with an emphasis on the standardized variables. Land, 2 (7), 119-135. (In Persian)