انعکاس اوضاع اجتماعی در اشعار شیرکو بی‌کس

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 1، دوره 9، شماره 30، خرداد 1396، صفحه 1-14   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

پیمان تباری^{* 1}؛ سیداحمد پارسا²؛ محمدعلی گذشتی³

¹استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کنگاور

²استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

³دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

شیرکو بی­کس(1940-2013م) از شاعران آوانگارد معاصر زبان کردی، برنده­ی­ جایزه­ی ادبی"توخولوسکی" سوئد در سال 1988-1987 و اخذ لقب "همشهری" از سوی بزرگترین انجمن مدنی فلورانس است. موضوع پژوهش حاضر «انعکاس اوضاع اجتماعی در اشعار شیرکو بی­کس» است. شناساندن بهتر این سراینده­ی توانمند به غیرکردزبانان، شناخت بهتر شگردهای ادبی در بیان یکی از موضوعات محوری شعر او(آزادی)، شناخت بهتر سروده­های یک شاعر معاصر از اهداف این پژوهش محسوب می­شود. جامعه­ی آماری بر اساس سروده­های ترجمه شده از وی به زبان فارسی و به روش توصیفی است. داده­ها به شیوه­ی کتابخانه­ای گردآوری شده و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شده­اند. نتایج نشان می­دهد که ترسیم فضای ترس آلود جامعه­ی عراق در زمان حکومت بعث، بیان درد و رنج­های مردم جامعه و مسائلی این چنینی، به بحث آزادی در سروده­های او جلوه­ای نوین بخشیده است که تصاویر برساخته­ی شاعر را با این مفهوم می­توان از مصادیق این امر دانست.

کلیدواژه‌ها

شعر آوانگارد کردی؛ شعر معاصر کردی؛ شیرکو بی‌کس؛ اجتماع

مراجع

-         ابوالقاسمی، محسن (1373) تاریخ زبان فارسی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها(سمت).

-         احمدی، قهرمان(1393) "جنبه های پایداری در اشعار شفیعی کدکنی و شیرکو بی­کس شاعر کردستان عراق"، رساله ی کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.

-         بی­کس، شیرکو(1393) عاشقانه­های شیرکو بی­کس، ترجمه­ی فریاد شیری، تهران: انتشارات سرزمین اهورایی.

-         -----------  (1387) اختران بی­آسمان،ترجمه­ی صلاح منوچهری، آماده­ی چاپ.

-         -----------  (1386) مار و روز شمار شاعری، ترجمه­ی صلاح منوچهری، آماده­ی چاپ.

-         -----------  (1389) پگاه، ترجمه­ی صلاح منوچهری، آماده­ی چاپ.

-         -----------  (1392) بوی نامه، ترجمه­ی رضا کریم مجاور، تهران: انتشارات پویان فرنگار.

-         -----------  (1385) سلیمانیه و سپیده­دم جهان، ترجمه­ی محمدرئوف مرادی و همکاران، بازسرایی سید علی صالحی، تهران: نگاه، چ اول.

-         ----------- (1382) دربند پروانه، ترجمه­ی عزیز ناصری، ناشر: مترجم، چ اول.

-         ------------ (1380) دره­ی پروانه، محمدرئوف مرادی، تهران: نشر آنا، چ اول.

-         پارسا، سید احمد(1388) تأثیرپذیری شاعران کرد ایران و عراق ازحافظ شیرازی، تهران: فرهنگستان هنر. چ اول.

-         دیویس، تونی(1378) اومانیسم. ترجمه­ی عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.

-         سید حسینی، رضا (1384) مکتب های ادبی. تهران: نگاه. چ سیزدهم.

-         شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390) ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: سخن.

-         شیری، فریاد[مترجم] (1393) عاشقانه­ها از شیرکو بی­کس، تهران: انتشارات سرزمین اهورایی.

-         صفا، ذبیح­اله (1374) تاریخ ادبیات ایران، تهران: فردوسی، چ دوم.

-         کریمی، کامبیز (1378)تبعید 182 هزار رؤیا ( برگردان 50 شعر از 12 شاعر معاصر کردستان عراق)، سنندج: بیان آزادی، چ اول.

-         گلریز، سینار(1387)شیرکو بی­کس و کتاب «سلیمانیه و سپیده­دم جهان»، مجله­ی چیستا، ش 250.

-         گوران، عبدالله (1971) مجله­ی بیان، سال اول، شماره 2.

-         گوران، عبدالله (1971) مجموعه شعر، بهشت و یادگار.

-         مختاری، محمد (1378) انسان در شعر معاصر، تهران: توس.

-         مرادی، محمدرئوف [مترجم](1380) دره­ی پروانه، شیرکو بی­کس، تهران: نشر آنا، چ اول.

-         منوچهری، صلاح [مترجم] (1386) مار و روز شمار شاعری، شیرکو بی­کس، آماده­ی چاپ.

-         ناصری، عزیز [مترجم] (1382) دربند پروانه. شیرکو بی­کس، ناشر: مترجم، چ اول.

-         یاحقی، محمدجعفر(1374) چون سبوی تشنه (تاریخ ادبیات معاصر فارسی)، تهران: انتشارات جامی، چ نخست.