بررسی فقهی و حقوقی تخریب محیط‌زیست و تأثیر آن بر گردشگری

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 4، دوره 9، شماره 2، اردیبهشت 1396، صفحه 51-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

غفور خوئینی¹؛ محمدمهدی یحیی پور^{* 2}

¹دانشیار دانشگاه خوارزمی- رئیس دانشکده علوم انسانی خوارزمی تهران

²دانشجو دکتری خوارزمی - مدرس دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده
با شروع روند صنعتی شدن و غلبه انسان بر قوای طبیعت جایگاه غالب و مغلوب در معادله طبیعت و انسان عوض شد به نحوی که از این دوران به بعد شاهدیم که طبیعت و محیط زیست طبیعی غربت و قوای اسرارآمیز و غیر قابل مقابله و تسلیم‌ناپذیر خود را از دست داد و به ابزاری در خدمت انسان و نیازهای او تبدیل شد. انسان حتی به این حد بسنده نکرد بلکه از قرن بیستم به بعد توسعه و موفقیت برنامه­های توسعه را منوط به بهره‌برداری و تخریب محیط زیست کرد؛ اما کم کم و از دهه 1960 میلادی حفظ محیط زیست به خودی خود و نه به عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی مورد توجه جنبش­های اجتماعی غرب قرار گرفت؛ بنابراین محیط زیست در عصر حاضر اهمیت فراوانی در زندگی انسان‌ها پیدا کرده است و نیز مبانی علمی و اخلاقی حفاظت از محیط زیست نیز بعضاً از سوی فعالین این عرصه مورد استناد قرار می‌گیرند. با توجه به جایگاه شریعت اسلام در کشورمان و نقش پررنگ قواعد فقهی در رفتارهای فردی و اجتماعی مسلمانان در این پژوهش موضع شریعت در برابر تحولات حادث در محیط زیست با استناد به منابع فقهی و حقوقی نظیر کتاب و سنت و عقل مورد واکاوی قرار می­گیرد. در واقع در این مقاله تلاش می­شود با طرح موضوعات متنوعی در قالب مسائل و قواعد فقهی کلیه مسئولیت­های فقهی ناشی از آسیب و تخریب محیط زیست و تأثیر آن بر گردشگری تبیین و تحلیل شود. با توجه به این مهم هدف از نگارش این مقاله پرداختن به مسئله مهم محیط زیست و تخریب آن و اهمیت این موضوع در آیات و روایات و تأثیر آن بر گردشگری است و به این منظور از نمودارها و جداول نیز برای تحلیل و تبیین موضوع استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: فقه؛ محیط زیست؛ گردشگری؛ اسلام

مراجع

-         References

-          Abodaood، (1201). Suleiman bin ashas; Sunan Ibn Dawood، Beirut: Daralfker، the first altabah،p121

-          Amedi, Abdul Wahid bin Mohammed Tamim (1360) and al-Wakeel Gharar Kelam. Translator: Jamal al-Din Mohammad Khansari, with R logo Mir Jalal al-Din narrator. Tehran: Tehran University.

-          Ansari, Sheikh Morteza (1385) Fried principle. Qom: Institute of Ismaili.

-          Ansari، (1989) Murtaza bin Mohammed Amin; gains، Sign: library mark publication،p70

-          Bahrani، (1766) Joseph، Nadharh gardens، do: Islamic Publishing Corporation، be TA.p65

-          barghi، (861) Ahmed bin Mohammed bin Khalid. Tehran: beauties، Daralktab-Muslim beTa.p62

-          Bayhaqi، (1068) Ahmad Bin Hussein Bin Ali; Sunan major، Beirut: Daralfker، beTA.p91

-          Bjnordi، (1980) Mohammed Hassan. Rules of jurisprudence، do: Deploy the Pacific، the first altabah،p320

-          Bojnordi, Seyed Hassan Mousavi (1413) Alfqhyh jurisprudential-rule. Qom: Institute of Ismaili press.

-          Bukhari، (1980) Muhammad bin Ismail Bukhari، Beirut: Daralfker،p199

-          Esfahani، (1997) Mohammad Hossein footnote gains، scientific printing press، the first،p201

-          Gorji, A. (1378), the legal division: the relationship between law and jurisprudence, Journal of Higher Education Complex, No. 3, pp. 5 to 22.

-          Heidari, Mohammad Hassan and Hussein, Ali (1387) Nature in Razavi conduct. Qom publishing life verse.

-          Heidari, Mohammad Hassan and Hussein, Syed Ali and other authors (1385) Nature in the prophetic tradition. Qom publishing life verse.

-          Hossein MARAGHI, Mir Abdul Fattah (1418) Alnavyn. Qom: the teachers' community.

-          Hosseini Sistani، (1414) on; for Adharr base and damaged، do: Library of Ayatollah Sistani، the First altabah،p199

-          Hosseini, Ali (1380) Analysis of the theories of the provisions of the rule.

-          Hosseini, seyed Ali (1380) Nature and the Environment from an Islamic perspective. Qom publishing life verse.

-          Hosseini, seyed Ali (1382) Nature and agriculture in Islam. Tehran: Institute of anemones village.

-          Hosseini, seyed Ali (1383) soft, pleasing and usefulness of nature. Qom publishing life verse.

-          Hraamli(1692)، Mohammed bin Hassan. Means Al ی ths ی l Shia Sharia issues، Beirut: Darahia Arab heritage،beta.p161

-          Hurr Ameli, Mohammed bin Hassan (1392) to study means of al-Shia al-Shari'a issues. Beirut: Dar Al Arabi Hyad Altras.

-          Husseini al-Sistani, A. (1414) rule and injury. Qom, al-Bayt Institute

-          Ibn Abi jomhor، (1982) Mohammed ben Zinlabdin Awali Alliali cherished in religious conversations، Qom، Sydalshda sead، First Edition.p92

-          Ibn Abil Hadid, description of Nahjolbalaghe.

-          ibn baboyh، (1983) Mohamd ebn Ali –manlayahzorohl Faqih، Qom، the Islamic Foundation Publishing.p84

-          ibn ghodameh، (1223) Abdullah bin Ahmed almoghni، Beirut: Dar Arab writers، Beirut، be ta.p164

-          Ibn Hanbal, Ahmad (bin up) Musnad Ahmad bin Hanbal. Beirut: Dar al.

-          Ibn Hanbal، (862)، Ahmed bin Mohammed، Musnad Ahmad ibn Hanbal، Beirut: Dar Sader، be TA.p125

-          Ibn Hazm، (1063)ali bin Ahmed.almahli، achieving Ahmed Mohammed Shakir، Daralfekr، Beirut: beta.p241

-          ibn Hibbaan، (1993) Mohamd ben Ahmed; Sahih Ibn Hibban، Mission Foundation، Second altibah.p42

-          Ibn Majah، (898) Muhammad ibn Yazid; Sunan Ibn Majah، Beirut، Daralfker، be TA.p72

-          Jsas، (1984) Ahmudbn ali Razzie; the provisions of the Koran، Beirut: Daralketab scientific، First altabah،p62

-          kharaz Qomi (of the) failure acting. Qom: Press awake.

-          Khoie، (1997) Abu al-Qasim; lamp Lfaqahh، do: the master of martyrs Press، second altabah، beTA.p201

-          Khomeini, R. (1414) Badaye Aldrr per Rule Alzrr. Qom: Publication and adjustment works of Imam Khomeini.

-          Khomeini، (1408) the Spirit of God، rohollahThriralvasilah، do: Mtbuaati Ismailian Foundation،asmaeilan. Third edition.p75

-          Khorasani, Mohammad Kazem (1414) Kifaya principle. Qom: Institute of House-Islam.

-          Koleini, Muhammad ibn Ya'qub (1401) El Kef. Beirut: Dar difficult, with Altarf.

-          Majlesi, Mohammad Bagher (of the) Bihar al-Anwar. Tehran: Dar al books.

-          Makarem Shirazi, Naser (1411) Alfqhyh jurisprudential-rule. Qom: School Imam Commander of the believers.

-          Makarem Shirazi، (1990) Naser، the rules of jurisprudence، Isfahan: Forward Amiralamomnin School، Third Edition،p320

-          Mansour، (2003) Jahangir،law punishmeant، g، Printing Shazdhm، Second Edition.p345

-          Mohagag damad، (2002) Mustafa، rules of law، civil sector، Publishing Center of Islamic Sciences، ninth edition،p421

-          mozafr، (2001)mohmad reza، osol-fiqh principles، Qom: Islamic Publications Bureau، Third Edition،p121

-          Nahj balaghe(2013) Amiralamomnin peace be upon him، INDEX Sharif Razi، achieved Sobhi Saleh، Daralasoh، Third Edition.p82

-          Najafi، (1849) Mohammad Hassan. Jewels speech to explain the laws of Islam، Tehran: Daralketab of Islamic، Third Edition.p260

-          Nuri،Hussein، (1981) Mstdrk means and the breeder questions، gom: alBayt Foundation، First Edition.p114

-          Quran Karim

-          Ruhollah Khomeini (1397) Vending book. Najaf: Press Aladab.

-          seuti، Jalaluddin;(1945) Manthoor، grandfather: Knowledge House، the First altabah،p94

-          Seyyed Razi, Nahjolbalaghe (with or) to investigate and correct the grace of Islam. Unwarranted.

-          Muhammad Jamaluddin al-Makki al-Amili، (1991) Muhammad bin Makki; lessons legitimacy، gom: Islamic Publishing Corporation، First altabah،p56

-          Suyuti,Rahman (of the) Alhvalk enlightenment. Displaced.

-          Tabatabaei, MH (1362) We eventually Alarba'a al Almtalyh per Alasfar. Beirut: Dar Al Arabi Alahya’ Altras.

-          Tabatabaei, MH (1393) Automatic fi tafsir al. Qom: Institute of Ismaili press.

-          Tarmizi، (1982) Mohammed bin Issa; mosque correct; Sunan al-Tirmidhi، Beirut: Daralfker،p69

-          Tusi, Muhammad ibn Hasan (1390) Refinement of Laws. Beirut: Dar difficult, with Altarf.

-          Tusi, Muhammad ibn Hasan (B) Almbsvt. Ali Akbar Ghaffari efforts. Tehran: Mortazavi.