تبیین مفروضه‌های فلسفی پژوهش‌های کمی و کیفی در جغرافیای انسانی

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 5، دوره 9، شماره 2، اردیبهشت 1396، صفحه 70-91   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

احسان یاری^{* 1}؛ اسکندر مرادی²

¹استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

²استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور کردستان، سنندج، ایران

چکیده

چکیده                                                                                             
پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله­ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان­های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده­اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی عمده در عرصه روش­شناسی با توجه به مفروضه­های فلسفی است.
در این مقاله، اصول موضوعه الگوهای پژوهش در دو رویکرد عمده کمی و کیفی، ویژگی­های پژوهش، ابعاد عینی و ذهنی در مفروضات فلسفی پیرامون روش تحقیق، مقایسه روش­شناسی پژوهش­های کمی و کیفی، جنبه­های هستی­شناسی و معرفت­شناسی روش­های پژوهشی در جغرافیای انسانی مورد بحث قرار گرفته است. در این رهگذر دیدگاه دستگاه فلسفی موسوم به پوزیتیویسم با فراپوزیتیویسم­اندیشان مقایسه گردیده است.
تأکید این توشتار بر این است که پژوهشگر بدون درک دیدگاه فلسفی روش­های پژوهشی نمی­تواند به فهم عمیق الگوهای فلسفی روش­شناسی دست بیابد. نهایتاً از آنجا که اکثر پژوهش­های علوم اجتماعی و در نتیجه جغرافیای انسانی بر روش­های تجربی-تحصلی تکیه دارند، مشخص خواهد شد که برای درک و فهم پدیده­ها، علاوه بر روش­های متعارف، الگوهای فلسفی فرا اثباتی نیز نیاز ضروری هستند. به بیانی گادامری "روش (اثبات گرایی) همه آن چیزی نیست که ما به آن نیاز داریم و روش برای درک حقیقت دارای حق انحصاری نیست".

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: مفروضه‌های فلسفی؛ روش کمی؛ روش کیفی؛ فرا اثبات‌گرایی؛ رویکرد تفسیری؛ تحلیل گفتمان؛ جغرافیای انسانی

مراجع

References:

1-      Abedi, Ahmad and Shavakhi, Alireza. (2010). “The comparison between quantitative and qualitative research methodologies in behavioral science”, [In Persian], Journal: RAHBORD,  Spring 2010, Volume 19, Number 54 (Special Issue for Qualitative Research); Page(s) 153 -158.

2-      Aghagolzadeh, Ferdows. (2006). Critical Discourse Analysis, [In Persian], Tehran: Scientific-Research Co., First Edition.

3-      Ahmadi , Babak. (2007). The Texts - Structure and Textual Interpretation, Tehran:  Nashr-e Markaz.

4-      Ahmadi, Babak. (2001). Modernity and Critical Thinking, [In Persian], Tehran: Markaz Publications.

5-      Alejandro, Roberto. (1993). Hermeneutics, Citizenship and The Public Sphere, New York: state university of New York Press.

6-      Alem, Abd al – Rahmman. (2006). History of political philosophy in the west, [In Persian], Tehran: Ministry of foreign Affairs Publications.

7-      Barthes, Roland. (1968). “The Death of The Author”, Pdf File, Accessed From Internet: http://www.tbook.constantvzw.org/wp-content/death_authorbarthes.pdf

8-      Bleicher, Josef. (1990). Contemporary Hermeneutics, London: Routledge.

9-      Couzens  Hoy, David. (1993). The Critical Circle: Literature, History and Philosophical Hermeneutics, Translated by Morad Farhad pour, [In Persian],  Tehran: Gil Publications.

10-  Dreyfus, Hubert and Rabinow, Paul. (2006). Michel foucault, beyond structuralism and hermeneutics, Translated by Hussein Bashiriyeh, [In Persian], Tehran: Nay Publication.

11-  ‎khoynezhad, Gholam -Reza. (2001). Research methods in education and behavioral sciences Research methods in Education, [In Persian], Tehran: Samt Publications.

12-  Larrain, Jorge. (2001). The concept of ideology, Translated by  Fariborz Majidi,[In Persian], Tehran: Ministry of foreign Affairs Publications.

13-   Lukacs, G. (1971). History and Class Consciousness, London: Merlin perss.

14-  Lindsay, James M. (2002). Techniques in human geography, Translated by Mohammad reza Rezvani, [In Persian], Tehran: SAMT Publications.  

15-  Macdonell، Diane. (2001). Theories of discourse: an introduction, Translated by Hossein-Ali Nozari, [In Persian], Tehran: Farhang-e Gofteman Publications.

16-  Meridith D. Gal and others. (2003). Educational Research an Introduction (Quantitative and qualitative research methods in Psychology), Translated by Ahmad reza Nasr and others, [In Persian], Tehran: Shahid Beheshti university press.

17-  Michel, Foucault. (2007). Enfermement, psychiatrie, Prison, Translated by  Sarkhosh N. and Jahandideh A., [In Persian], Tehran: Nay Publication.

18-  Mills, Sara. (2009). Discourse, Translated by Fattah Mohammadi,[In Persian], Tehran: Hezareh Sevom Publications.

19-  Moeini Alamdari, Jahangir. (2006). Methodology of new theores of politics, [In Persian], Tehran:  University of Tehran press.

20-  Moradi , Eskandar. (2011). Geopolitical discourse; metanarrative of knowledge/power, [In Persian], Ph.D. Thesis in University of Tehran.

Morton, Adam. (2004). Philosophy in practice: an introduction to the main questions