استبداد و استقبال «تحلیلی بر زمینه های روانی- اجتماعی استقبال از استبداد رضاشاهی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 3، دوره 12، شماره 46، خرداد 1396، صفحه 47-62   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محسن عزیزی نیا^{* 1}؛ طهماسب علیپوریان²

¹دانشگاه رازی

²هیات علمی گروه علوم سیاسی

چکیده

پژوهش حاضر، تحلیلی بر زمینه های روانی- اجتماعی استقبال از استبداد رضاشاهی می‌باشد. در این پژوهش فرض بر این است که شکل‌گیری استبداد رضاشاه ناشی از نگرش‌های عام و خاص و شرایط روانی - اجتماعی آن زمان بوده است که اکثر اقشار جامعه تحت تاثیرمصائب و مشکلات سیاسی-اجتماعی به حمایت و استقبال از اقدامات او در دوران رضاخانی روی آوردند. مطابق چارچوب روشی اسپربر، مسئله‌ی زمینه‌های روانی- اجتماعی در بروز استبداد ناشی از کمبود عنصر شادی در زندگی مردم،احساس حقارت،رهایی از بندهای روزمره،رسیدن به منزلت اجتماعی بالاتر و عدم ریشه یابی پدیده‌های اجتماعی است که طرز تلقی افراد و انگاره‌ی جامعه آرزومند ظهور فردی منجی برای حل معضلات و بحران‌های اجتماعی می‌باشد اما از آنجا که شخصیت مستبد از نظر روانی مستعد قدرت است فرصت را غنیمت شمرده و با توجه به شرایط موجود، حکومت استبدادی را تاسیس می‌کند. لذا در این پژوهش با توجه به زمینه های روانی- اجتماعی و قدرت خواهی و فرصت طلبی رضاشاه، پدیده استبداد را با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار منابع کتابخانه ای مورد کنکاش قرار داده ایم.

کلیدواژه‌ها

استبداد؛ استقبال؛ زمینه‌ها؛ روانشناسی اجتماعی؛ رضاشاه

مراجع