استعمار،سیاست و دنیای اسلام در عصر مشروطیت

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 2، دوره 4، شماره 12، تیر 1396، صفحه 7-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مرتضی شیرودی^*

پزوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)

چکیده

چکیده
بی شک بخشی از دلایل وقوع انقلاب مشروطه را باید در خارج از مرزهای ایران جستجو کرد.در این زمینه،استعمار اروپایی عامل مهمی بود اما استعمار،فقط مسأله ایران و ایرانیان نبود بلکه استعمار را باید پدیده کلانی دانست که همه کشورهای اسلامی را در بر گرفت اما آنچه پیوند استعمار با جهان اسلام را پررنگ تر می کرد،ویژگی ها یا همان ناتوانی های سیاسی کشورهای اسلامی بود که راه را برای استعمارگران گشود و این گشودگی بیش از این که هدفش ایران باشد،جهان اسلام بود که منجر به حوادث بسیاری از جمله مشروطه در ایران و فروپاشی خلافت در عثمانی شد از این رو،بررسی چیستی رابطه استعمار،سیاست و وضع دنیای اسلام در دوره مشروطه از یک سو سئوال نوشتار حاضر و از دیگر سو، ارائه پاسخ به آن هدف مقاله حاضر به شمار می رود که به روشی توصیفی دستیابی به آن دنبال می شود.
واژگان کلیدی:استعمار،سیاست، دنیای اسلام، مشروطیت و ایران

کلیدواژه‌ها

"استعمار"؛ "سیاست"؛ "دنیای اسلام"؛ "مشروطیت"؛ "ایران"

مراجع

1. آبراهامیان، یرواند، ایران بین دو انقلاب؛درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی ایران معاصر، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی ولیلایی (تهران: نشرنی، 1388).
2. آل احمد، جلال، غرب زدگی (تهران: رواق، 1341).
3. بلک، آنتونی، تاریخ اندیشه سیاسی اسلام، ترجمه محمدحسین وقار، تهران: اطلاعات، 1385.
4. ترجمه گزیده ای از اسناد وزارت خارجه انگلیس در باره سیدجمال الدین اسدآبادی، به کوشش سیدهادی خسروشاهی(تهران:کلبه شروق، 1379).
5. توسلی، غلامعباس و دیگران، جامعه شناسی کشورهای اسلامی(تهران:جامعه شناسان، 1389).
6. خالقی افکند، علی، امام خمینی و گفتمان غرب(تهران:انجمن معارف اسلامی ایران، 1379).
7. زرگری نژاد، غلامحسین، " کاوشی در اندیشه سیاسی سیدجمال الدین اسدآبادی، "مندرج در: moslehesharg. com
8. صادقی، آرزو، تاریخ جهان اسلام در قرن بیستم، ترجمه ابراهیم توفیق (تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1389).
9. عربلو، احمد عربلو، گوشه هایی از روابط خارجی ایران (تهران:مدرسه، 1386).
10. عنایت‌، حمید، اندیشه‌ سیاسی‌ در اسلام‌ معاصر، ترجمه‌ بهاءالدین‌ خرمشاهی(تهران: خوارزمی، 1362).
11. فیرحی، داود، فقه سیاسی اسلام(قم:دانشکده باقرالعلوم، 1370).
12. کواکبی، عبدالرحمن، طبایع الاستبداد، ترجمه عبدالحسین میرزا (تهران، بی نا، 1356)
13. مدرسی چهاردهی، مرتضی، سیدجمال الدین اسدآبادی(تهران:مجله ماه نو، 1343).
14. نقوی، علی محمد، جامعه شناسی غرب گرایی؛ تاریخ و عوامل غرب گرایی در کشورهای اسلامی، ج1(تهران:امیرکبیر، 1377).