بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در گندم دوروم با استفاده از مارکرهای مولکولی SSR

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 2، دوره 13، شماره 3، آذر 1396، صفحه 15-25   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سید سعید نوری نیا^{* 1}؛ شهاب سادات²

¹کارشناس محقق سازمان تحقیقات و اموزش و منابع طبیعی استان خوزستان

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

چکیده

به منظور بررسی گزینش به کمک مارکرها و همچنین شاخص تحمل به تنش خشکی (STI). 20 رقم گندم دوروم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب کاملا تصادفی کشت، و اجزاء عملکرد محاسبه شد. در سطح مولکولی از 20 جفت آغازگر (SSR) جهت بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام و تعیین ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی استفاده گردید. پس از استخراج DNA و تعیین کمیت و کیفیت آن، PCR به روش Touch down صورت گرفت. در مجموع 58 آلل از 20 لوکوس شناسایی گردید. بیشترین آلل متعلق به Xgwm601 و Xbarc108با چهار آلل و کمترین آن با دو آلل متعلق به مارکرهای Xgwm413، Xgdm132، Xwmc48، Xbarc40، Xbarc121‌ و Xgwm375 بود. میانگین آلل تولید شده برای هر لوکوس در این تحقیق 9/2 آلل است. امتیازبندی و طول قطعات تولید شده با استفاده از نرم افزار UVDOC مشخص گردید. ماتریس تشابه، تجزیه کلاستر به روش UPGMA و نیز رسم دندروگرام همگی با استفاده از نرم افزار NTSYS انجام گرفت. معیار آماری ضریب همبستگی کوفنتیک نیز محاسبه و عدد 86% بدست آمد. دندروگرام، نشان دهنده دو کلاستر، در یک کلاستر ژنویپ‌های شماره یک، 2، 15، 16، 20، 13، 3، 4، 19، 8، 12، 7، 9، 5 و 14 و در کلاستر دیگر ژنوتیپ‌های شش، 18، 10، 17 و 11 قرار دارند. ژنوتیپ‌های 5 و 14 از شاخص تحمل به تنش بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردارند. نتایج نشان داد خصوصیت چند آللی یک پدیده کاملاً متداول و معمول در مارکرهای SSR می‌باشد که بیانگر پیوستگی صفات یا تاثیر ژن‌های چند اثره می‌تواند باشد.

کلیدواژه‌ها

تنوع ژنتیکی؛ گندم دوروم؛ تنش خشکی؛ مارکرهای SSR؛ گزینش به کمک مارکرها

مراجع