سطح بندی و اولویت بندی نواحی روستایی بر حسب ناپایداری زیست محیطی (مطالعه موردی دهستان‌های شهرستان دشتی، استان بوشهر)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 2، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 41، اسفند 1396، صفحه 751-764   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

پرویز ضیائیان فیروز آبادی¹؛ حسن افراخته²؛ مرضیه شوقی^{* 3}؛ نازنین نعیم آبادی³

¹دانشیار گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

توسعه پایدار روستایی فرآیندی است که ارتقائ همه جانبه حیات روستایی را از طریق زمینه­سازی و ترغیب فعالیت­های همساز با قابلیت­ها و تنگناهای محیطی مورد تاکید قرار می دهد. در همین رابطه، مهمترین هدف توسعه پایدار روستایی عبارت خواهد بود از قابل زیست­کردن عرصه­های زندگی برای نسل­های فعلی و آینده با تاکید خاص بر بهبود و توسعه روابط انسانی- محیطی. بررسی­ها نشان می­دهد که، امروزه روند دگرگونی­های اجتماعی- اقتصادی و تحرک گروه­های انسانی، به دگرگونی­های روستاها منجر شده است. از اینرو این مسئله که اساساً چه عواملی در ناپایداری­های مختلف در محیط­های روستایی تاثیرگذار بوده­اند همواره مطرح بوده است، تحقیق حاضر نیز در همین راستا صورت می­گیرد. لذا با توجه به اهمیت موضوع و روند رو به افزایش ناپایداری روستاها، این تحقیق در پی بررسی و اولویت­بندی نواحی روستایی بر حسب ناپایداری زیست محیطی مطالعه موردی دهستان­های شهرستان دشتی است. روش به کار رفته در این تحقیق ترکیبی از روش­های توصیفی- تحلیلی می­باشد. در این پژوهش با استفاده از روش AHP در نرم­افزار Expert Choice  ,وزن دهی شاخص­ها انجام شد و سپس با استفاده از  مدل ویکور شدت ناپایداری دهستان­ها مورد بررسی قرار گرفت و دهستان ها براساس شدت ناپایداری رتبه بندی شدند. نتایج حاکی از آن است که خشکسالی با وزن 390/. بیشترین وزن را در بین عوامل موثر در ناپایداری به خود اختصاص داده است و بر اساس مدل ویکور دهستان کبگان با Q به دست آمده 994/0 بالاترین رتبه و دهستان شنبه با Q به دست آمده 000/0 پایین­ترین رتبه را بخود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

نواحی روستایی؛ ناپایداری زیست محیطی؛ شهرستان دشتی؛ استان بوشهر

مراجع

Abrgham, M. (2004). Examines the role of livestock in sustainable agriculture and sustainable rural development (city Esfarāyen Ruin Rural District Case Study. Master Thesis, Tarbiat Moallem University, Tehran. (In Persian)

Ahmad, K. Q. (2006). Emerging issues concerning rural development and poverty alleviation in the Asia-Pacific region and the role of CIRDAP. In: Paudyal, P. D. (ed.) Current Status a Future Directions of Rural Development: CIRDAP, PP: 43-61.

Badri, S.A., Faraji sabok bar, H. A., Javedan, M., & Sharafi, H. (2012). A rating of the sustainability of rural areas Vaykvr model case study of villages in the city of Fasa. Journal of Geography and Development, 10 (26), 1-20. (In Persian)

Bagheri Bandr, N. (2010). The role of natural features in an unstable country with an emphasis on topography (Case Study: Zanjan city 2006 -1996). a Master's thesis, Zanjan University, College of Humanities and Social Sciences. (In Persian)

Barimani, F., & Lafmajani Asghari, S. (2010). Determine the extent of environmental instability rural settlements Sistan using multi-criteria evaluation model. Geography and Development, 19, 127-144. (In Persian)

Cai, P. Y., Huang, H. G., Yang, F. Z., Sun, W., & Chen, B. (2009). Public’s perception towardsrural sustainable development based on two-level expert system. Expert Systems Applications. 36 (5), 8910-8924.

Eastern Europe. (2010). Applying land consolidation. Land Use Policy, 27, 545-549.

Emadi, M.H., & AbbasI E. (2002). entrepreneurship in rural areas. Jihad Magazine, 2, 250-251. (In Persian)

Farahani, H. (2006). To assess sustainability in rural areas with an emphasis on social and economic factors: study about the city Tafresh doctoral dissertation Human Geography. Planning rural. Tehran University, Faculty of Geography. (In Persian)

Gavan, J., alavizadeh, A.M., & Kerman, M. (2011). The diversification of economic activities in Sustainable Rural Development Case Study: city Semirom. Journal of Geography (Geographic Society's Journal), 29, 17-43. (In Persian)

Harris, M. J. (2000). Basic principles of sustainable development. Working Paper 00-04. USA, Medford, Tufts University, Global Development and Environment Institute.

Hsien, W., & Wen-Chin Chou, T. (2009). Selecting Management Systems for Sustainable Development in SMEs: A Novel Hybrid Model Based on Dematel, ANP, ZOGP. Expert Systems with Applications, 36, 1444-1458.

Osterwalder, A. (2003). ICT in Developing Countries. Lausana: University of Lausana.

Pašakarnis, G., & Maliene, V. (2010). Towards sustainable rural development in Central and Eastern Europe: Applying land consolidation. Land Use Policy, 27(2), 545-549.

Portaheri, M., Zal, A., & Roknoddin eftekhari, A.R. (2011). Assess and prioritize social stability in rural areas: Case Study of Rural Khrmbyd city of Fars province. Journal of Rural Development, 14 (3) 19-49. (In Persian)

Program Committee industries, agro & rural development. (2003). report-driven rural development, development of the fourth program: Ministry of Agriculture. Department of processing and complementary industries and rural development. (In Persian)

Qadiri Masoom, M., Zyanvshyn M.M., & Khorasani, M.A. (2010). Economic sustainability and its relation to spatial characteristics: a case study of rural Koohin Kabudrahang city. Village and Development Journal, 13 (2), 1-29. (In Persian)

Qdvsypur, H. (2006). Analytic hierarchy process AHP. Tehran: Amirkabir University of Technology. (In Persian)

Rezvani, M. (2004). Introduction to rural development planning in Iran. Ghomes Publishing. (In Persian)

Roknoddin Eftekhari, A.R., & Aghayari Hare, M. (2007). the stability of Rural Development, A Case Study of Hair. Geographical Studies, 61, 31-44. (In Persian)

Saeidi, A. (1998). The unsustainable sustainable development, rural development. housing and Revolution magazine, 82, 17-22. (In Persian)

Sarayi, M., Moayedfar, S. (2010). Statements in socio - economic sustainable development in arid areas in the city: the city of Ardakan. Journal of Geography and Environmental Planning, 21 (37), 47-76. (In Persian)

Shoghi, M. (2013). the comparative study of factors affecting rural instability Kaki, city Dashti. Master's thesis, University of Zabol, Faculty of Literature and Humanities, Zabul. (In Persian)

Yari, G. (2008). analysis of the inhibitory role of sandstorms in rural area city of Zabol. Master's thesis, University of Zabol. (In Persian)

Zaslow, M., Tout, K., Botsko, CH., & Moore, K. (2000). Welfare Reform and Children: Potential Implications, Number a-23 in Series, New Federalism. (www.newfederalism.com.