تعیین بهترین رقم و تاریخ کشت مناسب گندم (Triticum aestivum L.) با استفاده از روشBiplot GGE در منطقه گنبدکاووس

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 8، دوره 13، شماره 3، آذر 1396، صفحه 63-76   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

زینب تقی زاده¹؛ حسین صبوری^{* 2}؛ حسین علی فلاحی³؛ احمد رضا دادرس⁴؛ عبدالرحیم تقی زاده⁵

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس

²مدیر پژوهشی دانشگاه گنبد کاووس

³استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

⁴عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی

⁵دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌ طبیعی گرگان

چکیده

این پژوهش به‌منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت و رقم مناسب گندم با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE بای پلات در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس در سال 1393 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. چهار تاریخ کاشت 1، 15، 29 دی و 11 بهمن به‌عنوان عامل اصلی و هشت رقم اکبری، ارگ، سیستان، سوپرهد، بم، گنبد، مروارید و N-87-20 به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل: تعداد کل سنبله، طول سنبله، تعداد دانه یک سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، عملکرد دانه و وزن هزار دانه اندازه‌گیری شدند. اثر تاریخ کاشت بر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر صفات مورد بررسی به‌استثنای وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. نتایج بدست آمده از بررسی همزمان عملکرد و پایداری ارقام با استفاده از بای پلات و مقایسه میانگین بین ارقام و تاریخ کاشت‌های مختلف نشان داد که رقم گنبد بالاترین عملکرد و بیشترین پایداری را داشت. ارقام مروارید و N-87-20 به‌ترتیب با متوسط عملکرد 6/2684 و 1/2761 کیلوگرم در هکتار بعد از رقم گنبد بیشترین عملکرد را داشتند ولی پایداری کمی را نشان دادند. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نیز نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تعداد کل سنبله و وزن دانه در سنبله وجود داشت. بنابراین کشت رقم گنبد در تاریخ یک دی برای شرایط آب و هوایی گنبد توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

جزای عملکرد؛ تاریخ کاشت؛ پایداری عملکرد؛ رقم ایده‌آل؛ گندم

مراجع