رابطه التزام عملی به اعتقادات اسلامی و جو عاطفی خانواده با بحران هویت در دانشجویان دختر

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 5، دوره 9، شماره 34، دی 1396، صفحه 81-94   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه سادات مرعشیان^* ؛ سحر صفرزاده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه روان شناسی، اهواز، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه التزام عملی به اعتقادات اسلامی و جو عاطفی خانواده با بحران هویت در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های التزام عملی به اعتقادات اسلام(نویدی، 1376)، جو عاطفی خانواده(هیل برن، 1964) و  بحران هویت(احمدی، 1376) استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. برای  تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شد. نتایج نشان داد که بین التزام عملی به اعتقادات اسلامی و جو عاطفی خانواده با بحران هویت رابطه منفی معنی دار وجود داشته، همچنین تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین،  التزام عملی به اعتقادات اسلامی و جو عاطفی خانواده پیش بینی کننده مناسبی برای متغیر ملاک بحران هویت می باشند.

کلیدواژه‌ها

اعتقادات اسلامی؛ جو عاطفی خانواده؛ بحران هویت

مراجع

- احدی، حسن.، و نیکوبخت، نجمه.  (1394). رابطه التزام عملی به اعتقادات اسلامی و مسئولیت پذیری با رضایت از زندگی در دانشجویان. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و فرهنگ. دوره ششم، شماره 23، ص 20-6.

- احمدی، صدیقه. (1383). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و بحران هویت در نوجوانان کانون اصلاح و تربیت شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم.

- امیری، نوشین. (1391). بررسی و مقایسه انواع هویت در ابعاد اعتقادی و جو عاطفی خانواده در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.

- آقا حسینی، حسن. (1393). بررسی تأثیر جهت گیری مذهبی بر جو عاطفی خانواده دانش‌آموزان دختر و پسر سال اول مقطع متوسطه شهرستان بوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر.

- بحرینیان، سید عبدالمجید.، ایلخانی، رضا. (1380). بررسی رابطۀ اقدام به خودکشی و پایبندی مذهبی به نماز درمرکز پزشکی لقمان. همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان. تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران، چکیده مقالات، ص 26.

- تات اسدی، شفیعه. (1396). رابطه واکنش های ناکارآمد و ارزیابی فراشناخت بدشکلی بدن با اضطراب وجودی و سازگاری اجتماعی در نوجوانان شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی. دانشگاه آزا داسلامی واحد اهواز.

- حکیم زاده، فهیمه. (1386). تأثیر آموزش آموزه های مذهبی بر ابراز وجود، عدم گرایش به اعتیاد و عدم گرایش به خودکشی در دانشجویان دختر ساکن خوابگاههای دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

- حیدری، حسن. (1394). رابطه بین سبکهای هویتی و جهت گیری مذهبی با جو عاطفی خانواده دانش‌آموزان پسر دبیرستانی مشکوک به مصرف مواد شهر ماهشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی. دانشگاه آزا داسلامی واحد اهواز.

- ساعنچی، محمود؛ کامکاری، کامبیز.، و عسگریان، مهناز. (1390). آزمونهای روان شناختی. چاپ دوم تهران: انتشارات ویرایش.

- شریعتمداری، علی. (1392). روان‌شناسی تربیتی. چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.

- صانعی، سید مهدی. (1387). بهداشت روان در اسلام. نشر دفتر تبلیغات اسلامی، قم.

- صمدی راد، اکبر. (1381). بررسی عوامل اجتماعی و خانوادگی مؤثر بر فرار دختران از خانه. اولین همایش ملی آسیب های اجتماعی در ایران(انجمن جامعه شناسی ایران)، تهران.

- عسگری، پرویز.، حیدرئی، علیرضا.، نادری، فرح.، مرعشیان، فاطمه سادات.، نقی پور، سیما.، و ضمیری، امین. (1388). راهنمای آزمون های روان شناختی. چاپ اول، اهواز: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.

- عسگری، پرویز.، صفرزاده، سحر.، و قاسمی مفرد، مریم. (1390). رابطۀ جو عاطفی خانواده و جهت گیری مذهبی با گرایش به اعتیاد در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. مجله مطالعات اسلام و روانشناسی. سال پنجم، شماره هشتم، صفحات 26-7.

- قربانی‌زاده، محسن. (1392). بررسی وضعیت سبکهای هویت یابی و رابطه آن با سلامت عمومی و جو عاطفی خانواده جوانان کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان.

- قلعه نویی، فرشته.، و اکبری، اشکبوس. (1395). رابطه مکانیزم های دفاعی و بحران هویت با پیروی از مد در دانشجویان دانشگاه اردکان. مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری، دوره اول، شماره پنجم، اسفند ماه 1931 ، صفحات50-40.

- محمدی، محمد علی.، و دادخواه، بهروز. (1380). نقش مذهب در پیش‌گیری از اعتیاد. نشریه روانشناسی و علوم تربیتی. شماره9و10.

- مرجان فرزانه‌خو، صدیقه. (1387). رابطه بین عملکرد خانواده و پایگاه هویت دانش‌آموزان دختر دوره دبیرستان شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.

- موسوی شوشتری، مژگان.، حقیقی، جمال.، و شکرکن، حسین. (1376). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با سازگاری فردی-اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایۀ سوم مدارس راهنمایی اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

- مومنی، خدامراد.، عباسی، مسلم.، پیرانی، ذبیح.، و بگیانکوله مرز، محمد جواد. (1396). نقش هیجان پذیری و جو عاطفی خانواده در پیش بینی اشتیاق تحصیلی دانش آموزان. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری. سال پنجم ، شماره هشتم ، صفحات 182-159.

- مهدیزادگان، ایران.، و رییسی، نرگس. (1394).  رابطه ی باورهای مذهبی، سبکهای هویت و ویژگیهای شخصیتی با افسردگی در دانشجویان دختر. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و فرهنگ. دوره هفتم، شماره 26، ص 54-33.

- مینو چین، سالوادور .، و فیشمن، اچ. چارلز. (1996). فنون خانواده درمانی. ترجمه فرشاد بهاری و فرح‌سیا. (1381). تهران: رشد.

- نجارپور استادی، سعید.، و خدیوی، اسداله.  (1387).  بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با هویت‌یابی، خودپنداره و عزت نفس نوجوانان و جوانان 17-28 سال شهر اسلامشهر . فصلنامه علوم تربیتی. سال اول، شماره 3، ص 102-81.

- نسابه، سید محمد حسن. (1384). نقش باورها و عقاید مذهبی در سلامت روان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز.

- Abdel-Khalek, A. M. (2011). Religiosity, subjective well-being, self-esteem, and anxiety among Kuwaiti Muslim adolescents. , 14(2).129-140.

- Berzonsky, M.D. (2005). Ego Identity: A personal standpoint in a postmodern word. Identity: An International Journal of there and Research, 5(2), 125-136.

- Bleidorn, W., Arslan, R., Denissen, J.J.A., Gebauer, J. E., Rentfrow, P. J., Potter, J., & Gosling, S.D. (2015, March). Self-esteem development in early adulthood: A cross-cultural perspective. 1st International Convention of Psychological Science, Amsterdam, The Netherlands.

- Delaney, H. D., Miller, W. R. and Bisonó, A. M. (2007). Religiosity and Spirituality Among Psychologists: A Survey of Clinician Members of the American Psychological Association Professional Psychology: Research and Practice, 38, 5, 538-546.

- Dezutter, J. (2006). Religiosity and mental health: A further exploration of the relative importance of religious behaviors vs. Religious Attitudes. Personality and Individual Differences, 40, 4, 807-818.

- Duombrovski,A.(2013).  The Family Environment ,Satisfaction with Family Life and Identity Crises of FemalPSY-0540.

- Fleming D.A., Sheppard, V.B., Mangan, P.A., Taylor, K.L., Tallarico, M., Adams, I,, et al.(2006). Caregiving at the end of life: perceptions of health care quality and quality of life among patients and caregivers. J Pain Symptom Manag; 31: 407-20.

- Fletcher, S. K. (2004). Religion and life meaning: Differentiating between religious beliefs and religious community in constructing life meaning. Journal of Aging Studies. 18. 171-185.

- Gebauer, J. E., Gregg, A. P.,  & Sedikides, C. (2016). On loving both God and oneself: The dissociative self-preference effect. Manuscript under review, University of Southampton.

- Huffman, M.O. (2013). Identity styles mount antisocial youth prevalence and corvelative, addict behavior – vol 74, 59-47.

- Kroger, J. (2013). Identity in adolescence, the balance between self and other, New York, Rout ledge.

- Lecky, p. (2013). Identity styles: A theory of personality, shoe string press, New York.

- Maltby, J. & Day, L.(2004). Should never the twain meet? Integrating molels of religious personality and religious mental health. Journal Personality and individual differences, 36 ,6, 1275-1290.

- Miller, L.; Davies M.; Greenwald.S .(2011). Religiosity and Substance Use and Abuse Among Adolescents in the National Comorbidity Survey. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry Volume: 39 Issue:9. Pages: 1190 to 1197.

- Okulicz-Kozaryn, A. (2009). Religiosity and Life Satisfaction. (A Multilevel Investigation.Across Nations). Institute for Quantitative Social Science, Harvard University.

- Paraskevi,. D., Panagiotis,. T.(2015). Measuring the Impact of Learning Organization on Job Satisfaction and Individual Performance in Greek Advertising Sector. Procedia Social and Behavioral Sciences 175 , 367.

- Park, R.D..& Buriel, R. (1998). Socialization in the family: Ethnic and ecological Perspectives. Hand book of child psychology, 3, 463-552.

- Satir,. V.(2009). The New People Making. Translated by: Birashk B. Tehran: Roshd Press. (Persian).

- Silberman, I. (2005). Religion as a meaning system: implications for the new millennium. Journal of social issues, 61(4), 641- 663.

- Sławomir Kodak .(2015). Emotional and Social Functioning of Families With a Person Addicted to Alcohol nr 5(1), ss. 91–101.

- Smith, C. (2003). Theorizing religious effects among American adolescents. Journal for the scientific study of religion; 42, 17-30.

- Stansfield, K. H., & Kirstein, C. L. (2005). Neurochemical effects of cocaine in adolescence compared to adulthood. Developmental Brain Research, 159 (2),119-125.

- Twenge, J.M., King, L.A.(2005). A good life is a personal life: Relationship fulfillment and work fulfillment in judgments of life quality. J Res Pers; 39: 336-53.

- Vaishali ,.B. and  Suchita Kochargaonkar. (2013).study identity crisis of adolescents and the impact of the homeEnvironment on them Vol. 5, Issue, 02, pp.236-239.

- Wainright, J.L., Patterson, C.J.(2006). Delinquency, victimization, and substance use among adolescents with female same-sex parents. J Fam Psychol; 20: 526-30.

- White, F. A. (2000). Relationship of family socialization processes to adolescent moral thought. Journal of Social Psychology, 104(1), 75-93.

- Wills, T. A., & Year, M. A & Sandy, J. (2003). Buffering effects of religiosity for adolescent substance use. Psychology of Addictive Behaviors, 17(1), 24-31.