برنامه ریزی راهبردی پتانسیل های طبیعت گردی پایدار در مناطق تحت مدیریت چهارگانه (مطالعه موردی: منطقه اثر طبیعی ملی سبلان)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 7، دوره 7، شماره 25، اسفند 1396، صفحه 101-116   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی عالی پور اردی^{* 1}؛ محمد خداپرست²؛ سمیه فروغ³

¹دانشجوی دکتری محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

²کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست-آلودگی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل

³کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر- نرم افزار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل

چکیده

مناطق تحت مدیریت به‌عنوان مناطق حفاظتی دارای جذابیت‌های مناسبی به‌منظور فعالیت‌های توریستی می‌باشد. دراین‌بین مفهوم اکوتوریسم می‌تواند به‌عنوان پدیده‌ای مدرن که انگیزه اصلی آن گردشگری، مشاهده و لذت از طبیعت و پدیده‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی و فرهنگی و کاهش اثرات و تخریب فعالیت‌های گردشگری بر روی منابع سرزمین برای گردشگری باشد. به‌منظور برنامه‌ریزی راهبردی پتانسیل‌های طبیعت‌گردی در منطقه اثر طبیعی ملی سبلان از مدل ترکیبی FAHP-SWOT استفاده شد. 10 زیر معیار قوت و ضعف به‌عنوان عوامل داخلی و 10 زیر معیار فرصت و تهدید به‌عنوان عوامل خارجی پتانسیل طبیعت‌گردی پایدار شناسایی شد. نتایج مدل‌سازی نشان داد که عوامل داخلی با مجموع امتیاز 631/0 به‌عنوان عامل اصلی در پتانسیل طبیعت‌گردی پایدار می‌باشد. چهار استراتژی تهاجمی، تنوع، بازنگری و تدافعی برای هر زیر معیار موردبررسی قرار گرفت که درنهایت استراتژی تهاجمی به‌عنوان استراتژی اصلی طبیعت‌گردی پایدار در منطقه اثر طبیعی ملی سبلان انتخاب شد. بررسی نتایج گرفته‌شده حاکی از وجود پتانسیل طبیعت‌گردی پایدار در داخل منطقه می‌باشد. هم‌چنین استفاده از مدیریت پایدار و مشارکت افراد بومی و محلی در این مدیریت و توسعه تاسیسات و زیرساخت‌ها و ایجاد ورزش‌های زمستانی و تنوع در فعالیت‌های گردشگری متناسب و هماهنگ با محیط طبیعی منطقه می‌تواند در پیشبرد اهداف طبیعت‌گردی پایدار در منطقه اثر طبیعی ملی سبلان مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

طبیعت‌گردی پایدار؛ مناطق تحت مدیریت؛ اثر طبیعی ملی سبلان؛ SWOT؛ FAHP

مراجع