سوگیری خدمت به خود در تحلیل شغل در یک آزمایش میدانی در میان دانشجویان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 2، دوره 18، شماره 4 - شماره پیاپی 70، اسفند 1396، صفحه 10-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

معصومه خواجه¹؛ حمیدرضا عریضی^{* 2}

¹کارشناس ارشد روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

²عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف پژوهش بررسی سوگیری خدمت به خود در تحلیل شغل به‌صورت آزمایشی در یک طرح 12×2 (ویژگی شخصیتی شغل× جور بودن) بود. جامعة آماری، دانشجویان دانشگاه اصفهان بودند که از بین آن‌ها 120 نفر به‌طور تصادفی انتخاب شدند. مداخلة اصلی به‌وسیلة سناریوی فرضی (به نام ویگنت) که ویژگی‌های شخصیتی را در بر می‌گرفت ساخته شد. آن‌ها همزمان به ابزاری که ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها را تعیین می‌کرد پاسخ دادند؛ با این حال محققان وانمود کردند که آن برای یک تحقیق مستقل و غیرمرتبط استفاده شده است. نتایج نشان داد آزمودنی‌ها یک زیرمجموعه از ویژگی‌های جور را بهتر از ویژگی‌های ناجور (001/0P<) تصدیق کردند و به‌صورت خوش‌بینانه در مورد رخ دادن وقایع مثبت قهرمان ویگنت که در شغلشان از نظر شخصیتی شبیه یا کپی خودشان بود قضاوت کردند به این معنی که آن‌ها را در کارراهه خود موفق‌تر، دارای فرصت ارتقا بیشتر و انتخاب بیشتر در نظام‌های جانشینی دانستند و به عبارتی دچار سوگیری شدند.

کلیدواژه‌ها

تحلیل شغل؛ شخصیت؛ سوگیری خدمت به خود؛ ویگنت؛ دانشجویان

مراجع

تریاندیس، ه. (1383). فرهنگ و رفتار اجتماعی. ترجمه نصرت فتی. تهران: انتشارات رسانش.

تورنتون، ج. (1391). کانون‌های ارزیابی در مدیریت منابع انسانی. ترجمة جعفری مقدم، سلیمی و شهباز مرادی. انتشارات دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران.

صباحی، پ. (1390). تأثیر عدالت ادراک شده و هنجارهای سازمانی بر رفتارهای فرانقشی با توجه به ویژگی‌های شخصیتی وظیفه‌شناسی و توافق‌جویی در کارکنان یک شرکت صنعتی. پایان‌نامة دکتری روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.

فرودستان، م.، عریضی، ح.ر.، نوری، ا. (1387). سوگیری به نفع خود در پیش‌بینی موفقیت ازدواج با توجه به ویژگی‌های جور/ناجور و قضاوت خوشبینانه، مجله روانشناسی، 313 - 297.

کاندا، ز. (1384). شناخت اجتماعی. چگونه دیگران و جهان را درک کنیم؟ ترجمة حسین کاویانی. تهران: انتشارات مهر کاویان.

کرلینجر، ف.، پدهازر، ا. (1384). رگرسیون چند متغیری در پژوهش رفتاری. ترجمة حسن سرایی. تهران: انتشارات سمت.

Aguinis,H.; Mazurkiewicz, M. D.; &Heggestad, E. D. (2009). Using web-based frame-of- reference training to decrease biases in personality-based job analysis: An Experimental Field Study.Personnel Psychology, 62, 405- 438.

Alliger, G. M.; & Williams, K. J. (1991).Affective congruence and the employment interview.Advance Information Processing in Organizations, 4, 31-43

Blackwood, N. J.; Bentall, R. P.; &Firtche, D. H. (2003). Self-responsibility and the self serving bias: An FMRI investigation of causal attributions. Available at: www.elsevier.com.

Brannick MT, Levine EL, Morgeson FP. (2007). Job and work analysis: Methods, research, and applications for human resource management (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.

Brown, J. D. (2010). Across the (not so) great divide: Cultural similarities in self‐evaluative processes.Social and Personality Psychology Compass, 4(5), 318-330.

Brown, J. D., & Kobayashi, C. (2002).Self‐enhancement in Japan and America.Asian Journal of Social Psychology, 5(3), 145-168.

Bruer, G. E.; Stewart, M. M.; Mercier, M. A.; Agosti, V.; Leite, P.; Donovan, S.; &Quitkin, F. M. (1997). Outcome of cognitive behavioral therapy for depression: Relation to hemisphericdominance for verbal processing.Journal of Abnormal Psychology, 106, 138-144.

Buckley, J. F. (2015). Equal Employment Opportunity Compliance Guide.Wolters Kluwer Law & Business.

Cascio WF, Aguinis H. (2008a). Research in industrial and organizational psychology from 1963 to 2007: Changes, choices, and trends. Journal of Applied Psychology, 93, 1062–1081.

Cascio WF, Aguinis H. (2008b). Staffing 21st-century organizations. Academy of Management Annals, 2, 133–165.

Cucina, J. M., Martin, N. R., Vasilopoulos, N. L., &Thibodeuax, H. F. (2012). Self-serving bias effects on job analysis ratings. The Journal of psychology, 146(5), 511-531.

Cucina, J. M., Vasilopoulos, N. L., &Sehgal, K. G. (2005).Personality-based job analysis and the self-serving bias.Journal of Business and Psychology, 20, 275–290.

Dawson, S. (2004). Balancing Self‐interest and Altruism: corporate governance alone is not enough. Corporate Governance: An International Review, 12(2), 130-133.

Deshon, R. P & Morris, S. B (2003). The general linear model and beyond. Black well.

Gatewood, R. A.; Field, H. S.,&Barrick, M. R. (2015).Human Resource Selection.Cengage Learning.

Hogan J, Rybicki S. (1998). Performance improvement characteristics job analysis manual. Tulsa, OK: Hogan Assessment Systems.

 

Hogan, J., & Holland, B. (2003).Using theory to evaluate personality and job-performance relations: a socioanalytic perspective,Journal ofapplied psychology, 88, 100-112.

Hough, L. M., & Oswald, F. L. (2008). Personality testing and industrial–organizational psychology: Reflections, progress, and prospects. Industrial and Organizational Psychology, 1(3), 272-290.

Kim, Y. H., Chiu, C. Y., Peng, S., Cai, H., & Tov, W. (2010). Explaining East-West differences in the likelihood of making favorable self-evaluations: The role of evaluation apprehension and directness of expression.Journal of Cross-Cultural Psychology, 41(1), 62-75.

Lee, Y. T.; & Seligman, M. E. P. (1997).Are American more optimistic than the Chinese?Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 32-40.

Meyer, K. D, & Foster, J. L (2007).Exploring the utility of three approaches to job analysis.22^nd annual conference of I/O society, New York.

Morgeson, FP, Campion MA, Dipboye RL, Hollenbeck JR, Murphy K, Schmitt N. (2007). Are we getting fooled again? Coming to terms with limitations in the use of personality tests in personnel selection.Personnel Psychology, 60, 1029–1049.

Murphy, K. M &Myors, B (1998).Statistical power analysis. Mahwah, Erlbaum.

Oettingen, G. (1995). Explanatory style in the context of culture SNG.M. Buchanan M.E.P. Seligman(Eds). Explanatory style.

Ones,DS,Dilchert, S.,Viswesvaran C, Judge TA. (2007). In support of personality assessment in organizational settings.Personnel Psychology, 60, 995–1027.

Rau, R., Morling, K., &Rösler, U. (2010). Is there a relationship between major depression and both objectively assessed and perceived demands and control?.Work & Stress, 24(1), 88-106.

Raymark, P. H., Schmit, M. J., &Guion, R. M. (1997a). Identifying potentially useful personality constructs for employee selection. Personnel Psychology, 50, 723–736.

Raymark P. H., Schmit M. J., &Guion R. M. (1997b).Development of an instrument to identify personality-related position requirements.Unpublished manuscript, Ohio State University, Newark Campus.

Roberts, B. W., Kuncel, N. R., Shiner, R., Caspi, A., & Goldberg, L. R. (2007). The power of personality: The comparative validity of personality traits, socioeconomic status, and cognitive ability for predicting important life outcomes.Perspectives on Psychological Science, 2(4), 313-345.

Rocha, H. O., &Ghoshal, S. (2006). Beyond self‐interest revisited. Journal of Management Studies, 43(3), 585-619.

Ross, M.; &Sicoly, F. (1979).Egocentric biases in availability and attribution.Journal of Personality and Social Psychology, 37, 322-337.

Rynes SL, Giluk TL, Brown KG. (2007). The very separate worlds of academic and practitioner periodicals in human resource management: Implications for evidence-based management. Academy of Management Journal, 50, 987–1008.

Sackett PR, Laczo RM. (2001).Job and work analysis. In Borman WC, Ilgen DR, Klimoski RJ (Eds.), Handbook of psychology: Industrial and organizational psychology (Vol. 12, pp. 21–37). New York: Wiley.

Selvakani a, Perumal P. (2016).Job Analysis in Research Institutes: Importance of Job Analysis in Research Institutes. OmniscriptumGmbh& Company Kg.

SÜmer HC, SÜmer N, Demirutku K, Cifci OS. (2001). Using a personality-oriented job analysis to identify attributes to be assessed in officer selection.Military Psychology, 13, 129–146.

Taylor, S. E. (1989). Positive illusions: Creative self-deception and the healthy mind. New York: Basic Books.

Tett RP, Christiansen ND. (2007). Personality tests at the crossroads: A response to Morgeson, Campion, Dipboye, Hollenbeck, Murphy, and Schmitt (2007). Personnel Psychology, 60, 967–993.

Touz´e PA, Steiner DD. (2002). L’adaptationFrancaise du P.P.R., unoutilidentifiant les facteursdepersonnalit´esusceptibles de pr´edire la performance au travail.Orientation ScolaireetProfessionnelle, 31, 443–466.