پیش‌بینی اختلالات عاطفی- رفتاری دانش‌آموزان پسر 8-12 سال بر اساس مهارت‌های اجتماعی و اضطراب مادران

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 4، دوره 18، شماره 4 - شماره پیاپی 70، اسفند 1396، صفحه 35-43   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سلوی شمس الدینی لری¹؛ فریده دوکانه ای فرد^{* 2}؛ عبدالله شفیع آبادی³

¹دانشجوی دکترای رشته مشاوره. گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، تهران، ایران

²گروه مشاوره،دانشکده علوم تربیتی و مشاوره،دانشگاه آزاد اسلامی واحدرودهن،تهران،ایران

³استاد تمام، گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش، پیش‌بینی اختلالات عاطفی-رفتاری دانش‌آموزانپسر 8-12 سال بر اساس مهارت‌های اجتماعی و اضطراب مادران بود. روش پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی و روش به‌صورت همبستگی، اکتشافی و از نوع هدایت شده و متوالی بود. جامعة آماری کلیه دانش‌آموزان پسر 8 تا 12 ساله به همراه مادران آنان در منطقه 6 شهر تهران که تعداد دانش‌آموزان بالغ بر هزار 2345 نفر بود. حجم نمونه 400 نفر در نظر گرفته شد. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی چندمرحله‌ای انجام شد. برای جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌های اختلالات رفتاری- عاطفی (وودورث،1920)، نظام دسته‌بندی مهارت اجتماعی (گرشام و الیوت، 1990) و پرسشنامه چندبعدی اضطراب (مارچ و همکاران،1997) مورد استفاده قرار گرفت و بر روی نمونه مورد نظر اجرا شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و برای آزمون سؤال‌های پژوهش از آمار استنباطی (روش تحلیل مدل معادلات ساختاری) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که اثر متغیر مهارت اجتماعی بر اضطراب، خودپنداره و اختلالات عاطفی-رفتاری و نیز اثر متغیر اضطراب بر متغیرهای خودپنداره و اختلالات عاطفی-رفتاری و همچنین اثر خودپنداره بر اختلالات عاطفی-رفتاری و اثر تعاملات هر یک از متغیرها بر یکدیگر در سطح (01/0>p) معنی‌دار شده است.

کلیدواژه‌ها

اختلالات رفتاری؛ اضطراب؛ مهارت‌های اجتماعی؛ دانش‌آموز

مراجع

اسماعیلی، م. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های اجتماعی بر میزان توانایی و مشکلات رفتاری دختران نوجوان شاهد و ایثارگر. مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. سال 15، شماره 2. ص 95-86

تاجداران، م.(1393). سنجش تأثیر کتاب‌درمانی بر خودپنـدارة مثبت نوجوانان دختر دارای 16-11 سال. مجله اندیشه‌های نوین تربیتی. دورة 10، شمارة 4 زمستان 1393

حاجی کاظم تهرانی، مریم (1390)، بررسی رابطه شیوه‌های فرزندپروری با طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و جهت‌گیری مذهبی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد خانواده‌درمانی. دانشگاه علوم و فرهنگ.

خانجانی، زینب، هداوند خانی، فاطمه. حججی، سید نوید. (1389). اختلالات درونی سازی نقش اضطراب و افسردگی مادران در سلامت روانی دختران نوجوان. نشریه روان‌شناسی بالینی، بهار 1389، دوره 2، شماره 1پیاپی5، صفحه41 تا 50.

سلیمانی، م. (1390). آموزش مهارت‌های اجتمـاعی رویکـردی نـو، رشد، سال 14، شمارة 37،4 ـ 34.

ضراب بام، م. (1395). بررسی رابطه عزت‌نفس و سلامت روانی با بهزیستی روان‌شناختی والدین کودکان عادی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

علیخانی، م.(1392). عوامل مرتبط با اضطراب مادران دارای کودک با نیازهای ویژه. مجله روان‌شناسی استثنایی. دوره 3، شماره 10، تابستان 1392، صفحه 145-163

منصوری، شهاب، پورمحمدرضای تجریشی، معصومه، طاهری، محمد و همکاران. (1390). رابطه شیوه‌های فرزندپروری والدین، خودپنداره و اضطراب مدرسه در دانش‌آموزان پسر عقب‌مانده ذهنی خفیف 12 تا 18 ساله شهر کرمانشاه. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی تبریز.48-56.12 (4).

مهرابی زاده هنرمند، مهناز، نجاریان، بهمن، ابوالقاسمی، عباس و همکاران (1379). بررسی میزان همه‌گیرشناسی اضطراب امتحان بر رابطه خودکارآمدی و جایگاه آن با توجه به متغیر هوش. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 72-55.

Cooklin, A. (2016). Children of parents with mental illness. In L. Combrinck Graham, (Ed.), Children in family contexts: perspectives on treatment, New York: Guilford Press 20(6): 265-291.

Fogel A. Infancy: Infant, family and society. Mest Publishing Company. Minneapolisst. Paul New York: Losangeles. Sanfrancisco; 1997.

Gartstein. MA, Bridgett. DG, Dishion. TJ, Kaufman. NK. (2009). Depressed mood and maternal report of child behavior problems: Another look at the depression-distorsion hypothesis. Journal of Applied Developmental Psychology. 30(2): 149-160.

Gartstein. MA, Bridgett. DG, Dishion. TJ, Kaufman. NK. (2009). Depressed mood and maternal report of child behavior problems: Another look at the depression-distorsion hypothesis. Journal of Applied Developmental Psychology. 30(2): 149-160.

Giannakopoulos, George, Christine Dimitrakaki, Xanthi Pedeli,Gerasimos Kolaitis,Vasiliki Rotsika, Ulricke Ravens-Sieberer,Yannis Tountas. (2009). Adolescents' wellbeing and functioning: relationships with parents'subjective general physical and mental health. Health and Quality of Life Outcomes 21(7):1-9.

Gurthmundsson.O, Tomasson. K. (2002). Quality of life and mental health of parents of children with mental health problems.Journal of Psychiatry. 56.13-17.

Hugo Peyre a,b, Franck Ramus a, Maria Melchior c, Anne Forhan d, Barbara Heude d, Nicolas Gauvrit e. (2016). Emotional, behavioral and social difficulties among high-IQ children during the preschool period: Results of the EDEN mother–child cohort. Personality and Individual Differences, 94 (2016) 366–371.

Huntsman, L. (2010). Parents with mental health issues: Consequences for children and effectiveness of interventions designed to assist childrenand their families. Retrieved Agust 10, 2010. Available from: URL; http:// www.community.nsw.gov.au.

Hyatt, K.J., Filler, J.W. (2007). A Comparsion of the Effects of Two Social Skills Training Approaches on Teacher and Child Behavior, Journal of Research in Childhood Education, 22: 1, 850-855.

Lazarus a,n, Helen F. Dodd b, Mirjana Majdandžić c, Wieke de Vente c, Talia Morris a, Yulisha Byrow a, Susan M. Bögels c, Jennifer L. Hudson a. (2016). The relationship between challenging parenting behaviour and childhood anxiety disorders. Journal of Affective Disorders 190 (2016) 784–79.

Levine, M., Barringer, M.D. (2008). Getting the Lowdown on the Slowdown. Principal, 87: 3, 14-18.

Lim.J,Wood.BL,Miller.BD(2008).Maternal depression and parenting in relation to child internalizing symptoms and Asthma disease activity.Journal of family Psychology.22(2): 264-273.

Matson, J.C., Luke, M.A., & Mayville, S.B. (2004). "The Effects of antiepileptic medications on the social skills of individuals with mental retardation". Research in Developmental Disabilities, 25, 219-228.

Mattejat, F, Remschmidt, H. (2008).The children of mentally ill parents. Dtsch Arztebl Int. 105(23):413-418.

Randy,LSMichelle,J(2008).Exploring the Effect of Social Skills Training on Social Skills Development on Student Behavior.National Forum of Special Educational Journal,19,1 18.

 

Selimbasic, Z.,Sinanovic, O., Avdibegovic, E. (2012). Emotional and Behavioral problem in Children of War veterans with posttraumatic stress disorder, European Psychiatry, 27: 1, 1.

Steck, B. Amsler, F. Grether, A. Dillier,AS. Baldus, C. Haagen, M. Diareme, L. Tsiantis, J. Kappos, L. Bürgin, D.Romer, G. (2006). Mental health problems in children of somatically ill parents, e.g. multiple sclerosis. European Child and Adolescent Psychiatry.16:199-207.

Van Vugt, E.S., Deković, M., Prinzie, P. Stams, G.J.J.M. Asscher, J.J. (2012). Evaluation of a group-based social skills training for children with problem behavior, Children and Youth Services Review, In Press, Corrected Proof.