نقش شفقت خود و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در پیش‌بینی اعتیاد اینترنتی دانشجویان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 9، دوره 18، شماره 4 - شماره پیاپی 70، اسفند 1396، صفحه 80-91   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا شهابی نژاد¹؛ سعید زندی^{* 2}؛ ساناز عزیزمحمدی³

¹کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد واحد تنکابن، تنکابن، ایران

چکیده

هدف پژوهش بررسی نقش پیش‌بینی‌کنندگی شفقت خود و حمایت اجتماعی در اعتیاد اینترنتیدانشجویان بود. این مطالعه از نظر هدف جزء مطالعات بنیادی و از نظر شیوة گردآوری داده‌ها، یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. تعداد 120 دانشجو (60 دختر و 60 پسر) از بین دانشجویان دانشگاه تهران و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و از آن‌ها خواسته شد که پرسشنامه‌های شفقت خود (نف، 2003)، حمایت اجتماعی (فلمینگ، باوم، گیسرل و گچل، 1982) و اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1998) را تکمیل نمایند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد حمایت اجتماعی و شفقت خود به‌طور معناداری توان تبیین 758/0 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت را دارند (001/0 p<). یافته‌ها همچنین نشان داد که متغیر شفقت خود با پیش‌بینی 719/0 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت (001/0p<)، اهمیت و قدرت بالاتری در این فرایند دارد. در میان مؤلفه‌های شفقت خود، ذهن‌آگاهی، قضاوت در مورد خود و احساسات مشترک انسانی به‌طور معناداری قادر به تبیین 711/0 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت بودند (001/0 p<) که از میان آن‌ها، ذهن‌آگاهی بالاترین ذهنبالاترین اهمیت را در این فرایند نشان داد.

کلیدواژه‌ها

اعتیاد به اینترنت؛ حمایت اجتماعی؛ خود-دلسوزی؛ دانشجویان

مراجع

آخوندی، ا.(1376). بررسی رابطة حمایت اجتماعی ادراک‌شده با سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان شهر تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد (منتشرنشده)، دانشگاه تربیت مدرس.

                       

    

    

2. Tavolacci,      Meyrignac, Richard, Dechelotte & Ladner

    

4. Riordan, Flett, Hunter, Scarf &      Conner

    

    

                          

    

    

1. Teixeira

    

3. Fear Of      Missing Out (FOMO)

    

5. Hajhosseini,      Zandi, Hosseini-Shabanan, & Madani

    

    

    

 

 

 

 

اکبری زردخانه، س. و زندی، س. (1395). پیش‌بینی پذیرش اعتیاد دانشجویان بر اساس احساسات خودکارآمدی و حمایت اجتماعی آنان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 17(2)، 36-44.

امیدوار، ا. و صارمی، ع.(1381). اعتیاد بهاینترنت: توصیف، سبب‌شناسی، پیشگیری، درمان ومقیاس‌های سنجش اختلال اعتیاد به اینترنت. مشهد: انتشارات تمرین.

بیرامی، م.؛ موحدی، ی. و موحدی، م. (1393). ارتباط حمایت اجتماعی ادراک‌شده و احساس تنهایی اجتماعی-عاطفی با اعتیاد به اینترنت در جامعة دانشجویی. شناخت اجتماعی، 3(6)، 109-21.‌

حسینی نجدانی، م.(1375). بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی و سازگاری شخصی درنوجوانان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی (منتشرنشده)، دانشگاه تهران.

خسروی، ص.؛ صادقی، م. و یابنده، م. (1392). کفایت روان‌سنجی مقیاس شفقت خود. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 3(13)، 47-59.

شایق، س.؛ آزاد، ح. و بهرامی، ه. (1388). بررسی اعتیاد به اینترنت و رابطة آن با ویژگی‌های شخصیتی در نوجوانان تهران. مجلةعلمیپژوهشی اصول بهداشت روانی، 11(2)، 149-158.

صانعی دهکردی، س. (1387). بررسی رابطة ساده و چندگانة اضطراب اجتماعی، ابراز وجود و احساستنهایی با میزان استفاده از اینترنت در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. پایان‌نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی (منتشرنشده)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

عزیزی، ا.؛ اسماعیلی، س.؛ اسماعیلی، م. و پیدا، ن. (1394). بررسی همبستگی اعتیاد به اینترنت با ابعاد شخصیتی هگزاکو در دانش‌آموزان دبیرستانی. نشریة آموزش پرستاری، 4(2)، 68-77.

علوی، س.؛ اسلامی، م.؛ مرآثی، م.؛ نجفی، م.؛ جنتی‌فرد، ف. و رضاپور، ح. (1389). ویژگی‌های روان‌سنجی آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ. علوم رفتاری، 3(4)، 183-190.‌

لیوارجانی، ش.(1375). بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و هنجاریابی مقیاس حمایت اجتماعیفلمینگ، بام، گیسریل و گچل در بین دانش‌آموزان مقطع دبیرستان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی (منتشرنشده)، دانشگاه علامه طباطبایی.

محمودی بختیاری، ب. و آدی‌بیگ، آ. (1388). تلفن همراه به‌عنوان رسانه‌ای مکتوب: مطالعه‌ای گفتمانی از متون طنز پیام کوتاه فارسی. فصلنامة پژوهش زبان و ادبیات فارسی، 15، 175-198.

معیدفر، س.؛ حبیب‌پور گتابی، ک. و گنجی، ا. (1385). مطالعه پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان 25- ۱۵ سال شهر تهران. نشریة جهانی رسانه، 4(2)، 1-24.

میرزائیان، ب.؛ باعزت، ف. و خاکپور، ن. (1390). اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان و تأثیر آن بر سلامت روان. فصلنامةفن‌آوریاطلاعاتو ارتباطاتدرعلومتربیتی، 2(1)، 160-141.

نقدی، ا.؛ رضایی دره‌ده، م. و زندی، ف. (1394). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر ترک اعتیاد موفق در گروه (مطالعه موردی: مردان عضو NA در شهر نورآباد). فصلنامة توسعة اجتماعی، 9(3)، 7-28.

هومن، ع.؛ اکبری زردخانه، س.؛ مرادی، ع. و زندی، س. (1395). شیوه‌های مواجهه با تعارض در بین والدین دانش‌آموزان دارای رفتار بهنجار و نابهنجار روان‌شناختی. پژوهشنامة تربیتی، 11(46)، 117-136.

Alemi, F., Stephens, R., Llorens, S., Schaefer, D., Nemes, S., & Arendt, R. (2003). The orientation of social support measure. Addictive Behaviors, 28, 1285–1298.

Alicke, M. D., & Sedikides, C. (2009). Self-enhancement and self-protection: What they are and what they do. European Review of Social Psychology, 20(1), 1-48.

Ayas, T., & Horzum, M. (2013). Internet addiction and Internet parental style of primary school students. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(39), 46-57.

Dunn, S. E., Putallaz, M., Sheppard, B. H., & Lindstrom, R. (1987). Social support and adjustment in gifted adolescents. Journal of Educational Psychology, 79(4), 467-473.

Fleming, R., Baum, A., Gisriel, M. M., & Gatchel, R. J. (1982). Mediating influences of social support on stress at Three Mile Island. Journal of Human Stress, 8, 14-22.

Griffiths, M. (2003). Internet abuse in the workplace: Issues and concerns for employers and employment counselors. Journal of Employment Counseling, 40(2), 87-96.

Griffiths, M. D., Kuss, D. J., Billieux, J., & Pontes, H. M. (2016). The evolution of Internet addiction: A global perspective. Addictive Behaviors, 53, 193-195.

Gunuc, S., & Dogan, A. (2013). The relationships between Turkish adolescents’ Internet addiction, their perceived social support and family activities. Computers in Human Behavior, 29(6), 2197-2207.

Hajhosseini, M., Zandi, S., Hosseini-Shabanan, S., & Madani, Y. (2016). Critical thinking and social interaction in active learning: A conceptual analysis of class discussion from Iranian students’ perspective. Cogent Education, 3(1), 1175051. doi: 10.1080/2331186X.1175051

Hassanzadeh, R., Beydokhti, A., & Daneshzadeh, F. (2012). The prevalence of internet addiction among

 

university students: A general or specific problem? Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(5), 5264-5271.

Houston, T., Cooper, L., & Ford, D. (2002). Internet Support Groups for Depression: A 1-year Prospective Cohort Study. American Journal of Psychiatry, 159(12), 2062-2068.

Iskender, M., & Akin, A. (2011). Self-compassion and internet addiction. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(3), 215-221.

Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. C., Chen, S. H., & Yen, C. F. (2005). Gender differences and related factors affecting online gaming addiction among Taiwanese adolescents. Journal of Nervous and Mental Disease, 193(4), 273–277.

Lan-hua, L., Li-ping, Z., & Zhao-lan, L. (2010). Impact of emotional intelligence on internet addiction disorder among students at a college in Weifang. Preventive Medicine Tribune, 9, 11-30.

Kyeong, L. W. (2013). Self-compassion as a moderator of the relationship between academic burn-out and psychological health in Korean cyber university students. Personality and Individual Differences, 54, 899–902.

MacBeth, A., & Gumley, A. (2012). Exploring compassion: A meta-analysis of the association between self-compassion and psychopathology. Clinical Psychology Review, 32(6), 545-552.

Meerkerk, G. J., Van Den Eijnden, R. J., Vermulst, A. A., & Garretsen, H. F. (2009). The Compulsive Internet Use Scale (CIUS): Some psychometric properties. Cyber Psychology and Behavior, 12(1), 1-6.

Murali, V., & George, S. (2007). Lost online: An overview of Internet addiction. Advances in Psychiatric Treatment, 13(1), 24-30.

Nalwa, K., & Anand, A. (2003). Internet addiction in students: A cause of concern. CyberPsychology & Behavior, 6(6), 653–656.

Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2(3), 223-250.

Neff, K. D. (2009). The role of self-compassion in development: A healthier way to relate to oneself. Human Development, 52(4), 211-214.

Neff, K. D., & McGehee, P. (2010). Self-compassion and psychological resilience among adolescents and young adults. Self and Identity, 9(3), 225-240.

Neff, K. D. (2011). Self‐compassion, self‐esteem, and well‐being. Social and Personality Psychology Compass, 5(1), 1-12.

Neff, K. D., & Pommier, E. (2013). The relationship between self-compassion and other-focused concern among college undergraduates, community adults, and practicing meditators. Self and Identity, 12(2), 160-176.

Odaci, H. (2011). Academic self-efficacy and academic procrastination as predictors of problematic internet use in university students, Computers & Education, 57, 1109–1113.

Pauley, G., & McPherson, S. (2010). The experience and meaning of compassion and self‐compassion for individuals with depression or anxiety. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 83(2), 129-143.

Pavithra, M., & Madhukumar, S. (2015). A Study on Nomophobia-Mobile Phone Dependence, Among Students of a Medical College in Bangalore. National Journal of Community Medicine, 6(3), 340-344.

Peace, R. (2001). Social exclusion: A concept in need of definition? Social Policy Journal of New Zealand, 16, 17-36.

Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848.

Rendon, K. P. (2006). Understanding alcohol use in college students: a study of mindfulness, self-compassion, and psychological symptoms. [Ph.D. Thesis]. Austin: Texas University.

Riordan, B. C., Flett, J. A., Hunter, J. A., Scarf, D., & Conner, T. S. (2015). Fear of missing out (FoMO): The relationship between FoMO, alcohol use, and alcohol-related consequences in college students. Annals of Neuroscience and Psychology, 2, 2-7.

Sarafino, E. P. (2014). Health Psychology: Biopsychosocial Interactions. New York: John Wiley.

Seo, M., Kang, H. S., & Yom, Y. H. (2009). Internet addiction and interpersonal problems in Korean adolescents. CIN: Computers, Informatics, Nursing, 27(4), 226-33.

Soule, L. C., Shell, L. W., & Kleen, B. A. (2003). Exploring internet addiction: Demographic characteristics and stereotypes of heavy internet users. Journal of Computer Information Systems, 44(1), 64-73.

Tabakhnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th Ed.). Boston: Allyn & Bocon.

Tavolacci, M.-P., Meyrignac, G., Richard, L., Dechelotte, P., & Ladner, J. (2015). Problematic use of mobile phone and nomophobia among French college students. The European Journal of Public Health, 25(3), ckv172. 088.

Teixeira, R. (2015). The Role of Mindfulness in Addictions: Can It Be An Effective Treatment Option. MOJ Addiction Medicine & Therapy, 1(2), 00007.

van der Ven, C. (2016). Low self-compassion in patients with somatoform disorder (Master dissertation), Utrecht University.

Widyanto, L., & McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyber Psychology and Behavior, 7(4), 443-50.

Yang, S., Guan, H., Tang, Y., Wang, H., & Cao, N. (2012). The Relationship between Daily Stress and Internet Addiction of Boys from the Higher Vocational College: The Regulating Role of Social Support. International Conference on Education Technology and Management Engineering, Lecture Notes in Information Technology, 16, 81.

Yang, S., Lu, Y., Wang, B., & Zhao, L. (2014). The benefits and dangers of flow experience in high school students’ internet usage: The role of parental support. Computers in Human Behavior, 41, 504-513.

Young, K. S. (1998). Caught in the net: How to recognize the signs of internet addiction--and a winning strategy for recovery. New York: John Wiley & Sons.

Yarnell, L. M., & Neff, K. D. (2013). Self-compassion, interpersonal conflict resolutions, and well-being. Self and Identity, 12(2), 146-159.

Yen, C. F., Ko, C. H., Yen, J. Y., Chang, Y. P., & Cheng, C. P. (2009). Multi-dimensional discriminative factors for internet addiction among adolescents regarding gender and age. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 63(3), 357-364.

Yen, J. Y., Yen, C. F., Chen, C. C., Chen, S. H., & Ko, C. H. (2007). Family factors of internet addiction and substance use experience in Taiwanese adolescents. Cyberpsychology & Behavior, 10, 323–329.

Zandi, S., Shahabinejad, Z., & Borhan, A. (2017). “Predicting defense mechanisms based on big five personality traits among university students”. Zanko Journal of Medical Sciences, 56, 21-32. (In Persian).