صور بیع فضولی از دیدگاه شیخ انصاری

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 3، دوره 8، شماره 30، تیر 1396، صفحه 21-33   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکبر ذاکریان^{* 1}؛ شکراله نیکوند²

¹دانشگاه اراک

²هئیت علمی دانشگاه ورامین

چکیده

فقهای متقدم در بحث معاملات فضولی صرفاً به حکم آن پرداخته و بنا بر مبانی خود، حکم صحت یا بطلان (در صورت عدم تنفیذ) را بر آن بار نموده‏اند. شیخ انصاری علاوه بر پرداختن به حکم معاملات فضولی، برای اولین بار، اینگونه معاملات را از حیث موضوع بررسی نموده و در یک تقسیم‏بندی، صورتهای بیع فضولی را در سه محور بررسی نموده است که به تبع او، متاخرین به صور بیع فضولی اشاره نموده‏اند. در این تقسیم بندی، یا فضولی مال را برای مالک می‏فروشد یا برای خودش، که در حالت اول، یا از قبل، نهی از جانب مالک رسیده یا هیچگونه نهی قبلی وجود ندارد. مرحوم شیخ حکم هر سه قسم را در صورت اجازه مالک، صحت دانسته، هر چند برخی از فقها در برخی موارد، قائل به بطلان هستند.

کلیدواژه‌ها

بیع فضولی؛ نهی مالک؛ اذن مالک؛ اجازه

مراجع