نگاهی متفاوت به فرسایش آثار باستانی- تحلیل دلایل فرسایش بر اساس نتایح مطالعات مکانیک سنگی

فصلنامه تاریخ

مقاله 1، دوره 10، شماره 37، تیر 1394   

نویسندگان

نگینه فرهنگ دوست؛ دکترعلیرضا بهرمان؛ دکتر سعید دهقان

چکیده

چکیده:

یکی از مهمترین دغدغه ها در خصوص آثار باستانی هر کشور عبارت از حفظ و نگهداری آنها در برابر فرسایش گسترده در گذر زمان است. به نظر می رسد با توجه به تغییرات شرایط اقلیمی کشور در دهه های اخیر‏، روند فرسایش این آثار شدت بیشتری پیدا کرده است. بر این اساس ضروری است تا مطالعات گسترده و دقیق تری در خصوص قابلیت و یا دلایل فرسایش توده سنگ های میزبان این آثار به عمل آید. دراین رابطه دانش مکانیک سنگ و تحلیل نتایج حاصل از آن می تواند در ارزیابی دلایل و مقایسه قابلیت فرسایش آثار باستانی نقش موثری داشته باشد.
دراین مقاله با نگاهی متفاوت به مقوله فرسایش آثارباستانی‏، دلایل فرسایش بر اساس نتایج مطالعات مکانیک سنگدر سه سایت در استان فارس مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور نمونه هایی از توده سنگ های محوطه های باستانی نقش رستم، تنگ چوگان و نقش رجب تهیه وآزمایشات آزمایشگاهی متعددی بر روی آنها انجام شده است.آثاریاد شده جزو کهن ترین آثار باستانی ایران زمین اند که در استان شیراز قرار دارند. دلیل انتخاب این آثار به صورت متمرکز در یک استان، یکسان بودن شرایط آب و هوایی (دما،رطوبت،میزان بارندگی وعواملی نظیر آنها) در فرآیند مقایسه و پیش بینی بودهاست. تحلیل های صورت گرفته بر اساس نتایج حاصل از آزمایشهای مکانیک سنگ‏‌، به خوبی با میزان فرسایش آنها انطباق دارد و از این رو استفاده از این آزمایشها برای پیش بینی احتمال فرسایش و تخریب سایر آثار توصیه می شود.  

واژگان کلیدی:آثار باستانی، مکانیک سنگ، فرسایش، نقش رستم، تنگ چوگان ، نقش رجب

کلیدواژه‌ها

آثار باستانی؛ مکانیک سنگ؛ فرسایش؛ نقش رستم؛ تنگ چوگان؛ نقش رجب