سیاست های راه سازی شاهان هخامنشـــــی

فصلنامه تاریخ

مقاله 1، دوره 7، شماره 24، فروردین 1391   

نویسندگان

دکتر علاء الدین آذری؛ مهناز بابایی توسکی

چکیده

چکیـــــده:

راه­های کاروان­رویی که در سراسر شاهنشاهی هخامنشی احداث شده بود، از اقدامات برجسته و چشمگیر داریوش یکم بوده است که خود مؤثرترین وسیله تسهیل رفت و آمد، حمل کالاهای تجاری و نزدیک ساختن اقوام به یکدیگر بود. در قلمرویی به وسعت دولت هخامنشی، که نیاز به جابجایی سریع و کارآمد پیام، سپاهیان و کالاها اهمیت زیادی داشت، راه­ها دارای اهمیت فوق­العاده­ای بوده­اند. کوروش بزرگ، داریوش و بعضاً خشایارشا مبالغ کلانی را به ایجاد شبکه­های مواصلاتی اختصاص داده بودند، که نهرهای بزرگ و جاده­های ممتدی را به یکدیگر و گوشه و کنار شاهنشاهی سوق می­داد. شاهان، سرداران، بازرگانان، کشاورزان و ... برای گذران زندگی و امورات خود به این راه­ها وابسته بودند. در واقع اداره­ی سرزمین پهناور قلمرو هخامنشی مستلزم سیستم ارتباطی کارآمدی میان دربار سلطنتی مرکزی و مقامات ایالتی بود. این شریان­­های اداری در عین حال جاده­های نظامی هم بودند و حرکت سپاهیان برای حفظ نظم را تسهیل می­کردند. رفت و آمد کاروان­ها در سراسر شاهنشاهی نیز مستلزم وجود و حرکت نگهبانان و اسکورت نظامی برای تضمین امنیت و سلامت رسیدن به مقصدها بود. بیشتر این جاده­ها، صرفاً راه­های مال­روی سنگفرش نشده، ولی همواری بودند که برای اسب، ارابه و یا پای پیاده مناسب بودند.نوشتار موجود در وهله­ی اول به سیر خط شریان­های مهم نظامی و تا حدودی اقتصادی پرداخته است، در وهله­ی دوم به اهمیت و کارکرد آن­ها در شاهنشاهی هخامنشی پرداخته­ایم و در مرحله­ی سوم استنباطی از سیاست­های دولت هخامنشی و نقش راه­ها را در این برهه­ی زمانی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده­ایم.

واژگان کلیدی : هخامنشیان، راه­ها، تخت جمشید، شوش، سارد

کلیدواژه‌ها

هخامنشیان؛ راه­؛ ها؛ تخت جمشید؛ شوش؛ سارد