تاملی کوتاه بر تعامل تاریخ و سیاست

فصلنامه تاریخ

مقاله 4، دوره 7، شماره 25، تیر 1391   

نویسنده

فیاض زاهد

چکیده

چکیده:

 تاریخ و سیاست را پیوندی از قدیم برقرار است.فارغ از اینکه حکمای قدیم در تقسیم بندی خود چه جایگاهی برای تاریخ و سیاست قائل بودهاند، در این امر تردیدی نبوده که فهم بسیاری از رموز سیاست تنها از تعمق و درک در لابلای صفحات تاریخی امکان پذیر بوده است.علیرغم عطش اصحاب سیاست برای تغییر در درک رویدادها و داده­های تاریخی و یا تلاش درجهت تغییر سمت و سوی رویدادهای تاریخی، اصالت و صحت این نگره انسانی تا مقدار زیادی دست نخورده باقی­مانده است. مورخان علیرغم تضییقات مختلف سیاسی، نژادی و دینی از فراخنای تاریخ بشر صدای خود را به ما رساندهاند، گویا تاریخ برای خود بالذاته اصالتی ناب قائل است. در این میان تلاش اصحاب قدرت برای تفسیرپذیرکردن رویدادها به نفع خویش ره به جایی نبرده است. تاریخ نگاری در دو سطح سفارشی و متمایل به قدرت و از سویی ناب و بی پیرایه در جریان بوده است. ضمن اینکه دانش بشری در ابعاد دیگر نیز به مدد تاریخ نگاری امروزی آمده است. با این همه روایتگری بی طرفانه و صادقانه از رویدادها و تلاش برای حفظ صحت و درستی رویدادها تاکنون توانسته از میل اصحاب سیاست برای کنترل امروز و فردا سربلند بیرون آید. این فرضیه که با ساخت و نگارش تاریخ سفارشی می­توان افکار عمومی را در دست داشت امر غیر محتومی است، ولی در کنار آن تاریخ نگاری روشنگرانه و انتقادی این امکان را به ما می دهد تا با هر روایتی تابع و دست بسته روبرو نگردیم. تاریخ نگاری انتقادی و روشنگرانه و روشهایی چون مکتب آنال که منجر به طرح نگرش های نوینی در تاریخنگاریشدهاینامکانراکه روایتها و رخدادهای تاریخی را به سود اصحاب سیاست تفسیر نماییم کاسته است.

واژگان کلیدی:تاریخ، سیاست، تاریخ روشنگرانه، قدرت سیاسی و روایتگری تاریخ، مکتب آنال.

کلیدواژه‌ها

تاریخ؛ سیاست؛ تاریخ روشنگرانه؛ قدرت سیاسی و روایتگری تاریخ؛ مکتب آنال