علل مهاجرت اعراب جنوبی(یمانی) به ایران بعد از ظهور اسلام

فصلنامه تاریخ

مقاله 1، دوره 7، شماره 27، دی 1391   

نویسندگان

دکتر صادق آیینه وند؛ حسن جوادی نیا

چکیده

چکیده
 
 اعراب جنوبی که از یک سو به سبب انتساب به یعرب بن قحطان، قحطانی و از سویی دیگر به سبب سکونت در سرزمین یمن، یمانی نامیده می­شوند، در کنار اعراب شمالی(عدنانی، مضری) دو گروه عمده شبه جزیره عربی را تشکیل می­دادند که مُدام درگیر جنگ و خونریزی و غارتگری بودند و چنان به این غارتگری­­ها و خونریزی­ها افتخار می­کردند که خاطره آن روزها را به عنوان ایام العرب به یادگار گذاشتند. چون رسالت حضرت محمد(ص) آغاز شد این تضادها و دشمنی­ها از بین رفت و برای اولین بار تمامی اعراب در واقعه هجرت به مدینه با هم برابر شدند. اما با وفات پیامبر(ص) دوباره تعصبات و درگیری­های ایام جاهلی آشکار شد و اولین بار خود را در قالب اختلاف بر سر جانشینی وی بین مهاجرین(عرب شمالی) و انصار(عرب جنوبی) نمایان کرد که تا حدودی کنترل شد. چون امویان به قدرت رسیدند مهاجرت­های گسترده اعراب جنوبی به نواحی مختلف قلمرو اسلامی و از همه مهم­تر ایران شروع شد تا جایی که در کنار موالی منجر به سقوط حکومت اموی و تشکیل دولت عباسی شدند. در این پژوهش سعی بر این است تا با روشی توصیفی-تحلیلی و استفاده از ابزار مطالعه کتابخانه­ای علل مهاجرت اعراب جنوبی از شبه جزیره عربی در دوره اموی بررسی شود. در واقع باید گفت علی رغم دلایل اقتصادی، اجتماعی و نظامی و...، دلیل اصلی این مهاجرت ها بروز تعصبات و نزاع های دوره جاهلی در این دوره بود که اعراب جنوبی را مجبور به مهاجرت کرد.
 

واژگان کلیدی: اعراب جنوبی، اعراب شمالی، مهاجرت، ایران،

کلیدواژه‌ها

اعراب جنوبی؛ اعراب شمالی؛ مهاجرت؛ ایران