مزدک خنیاگر دینی یا اصلاح طلب عصر ساسانی

فصلنامه تاریخ

مقاله 3، دوره 8، شماره 29، تیر 1392   

نویسندگان

دکتر امیر تیمور رفیعی؛ سمیه عباسی

چکیده

چکیده

چرایی فراز و فرود تمدن ها و دولت های بزرگ یکی از مباحث با اهمیت و بنیادی در مطالعات تاریخی است. جامعه ی زمان ساسانی، یک جامعه محافظه کار اشرافی مبتنی بر نظام جابرانه بود. دولت ساسانی بر دو اصل اساسی وحدت دینی و وحدت سیاسی پایه گذاری شد که با رسمی شدن دین زردشت زمینه زندگی و راه رسم روشنی را در فرهنگ و تمدن آن روزها فراهم کرد، اما با گذشت زمان و نزدیک شدن به افول سلسله ساسانی دین زردشت دستخوش تغییرات بسیاری شد و در نتیجه نخستین جنبشهای فکری برابری خواهانه از سوی مزدک در برابر قدرت حاکم در عصر ساسانیان به وقوع پیوست. این پژوهش در صدد آن است تا یکی از جنبش های اجتماعی-مذهبی ایران پیش از اسلام را مورد بررسی قرار دهد و کوشش شده روایتی نسبتا قابل قبول از شرایط حاکم براین دوران ارائه کند. نوشتار حاضر این قیام را مورد بررسی قرار داده و بر این مدعا است که، جنبش مزدک، جنبش اجتماعی در لوای مذهب بوده و این آیین پاسخی به بحران‌های اجتماعی-اقتصادی عصر ساسانی بوده است.

واژگان کلیدی: سلسله ساسانی، دین زردشت، مزدک، موبدان زردشتی

کلیدواژه‌ها

سلسله ساسانی؛ دین زردشت؛ مزدک؛ موبدان زردشتی