واکاوی دستورالعمل میرزا باقر منشی ( نسخه خطی بی نظیر در علم الانشاء دوره صفویه)

فصلنامه تاریخ

مقاله 1، دوره 9، شماره 32، فروردین 1393   

نویسنده

دکتر مژگان اسماعیلی

چکیده

چکیده


مجموعه منشآت اثری است آموزشی که چگونگی نامه نگاری در سطوح مختلف و نیز ادبیات نگارش را در دوره صفویه آموزش می دهد. این کتاب با نظر به انشاء و طرز نامه نگاری و برای آموزش انشاء و فن دبیری تدوین شده استو از این جهت که اثری است درسی و آموزشی منحصر به فرد می باشد.
در این کتاب به همه ی آنچه که برای نگارش نامه ها به لحاظ محتوایی و صوری مورد نیاز است گریزی زده شده استو نکاتی را یادآور شده است که بیشتر آموزش محتوایی ،کاربرد مفاهیم و البته تا حدودی شکل نگارش و جنبه های صوری است.بخش قابل توجهی از کتاب مربوط به دانش و فن بلاغت و اصطلاحات خاص آن است البته به مقداری که در آیین نگارش انشا به کار می آید.
این اثر توسط محمد باقر منشی دوره شاه سلیمان نگاشته شده اما تاکنون مولف این اثر را ناشناس معرفی کرده اند.
این کتاب به جز موضوع اصلی آن که علم الانشاء است و درضمن آن بسیاری از مباحث بلاغت ،بیان و بدیع را هم آورده ،فواید ادبی حاشیه ای فراوانی دارد.که از آن جمله نقل اشعار فراوانی از شعرای مختلف قدما و اندکی هم از معاصران است.سبک نگارش کتاب متنوع است .دراین کتاب سه شیوه ی ساده، بینابین و مصنوع دیده می شود.اما تکیه بیشتر بر مصنوع نویسی است.

واژگان کلیدی:منشآت،صفویه،تصحیح،سبک شناسی،مکاتیب

کلیدواژه‌ها

منشآت؛ صفویه؛ تصحیح؛ سبک شناسی؛ مکاتیب