انعکاس مظاهرمدنیت غرب درسفرنامه های ناصرالدین شاه به اروپا

فصلنامه تاریخ

مقاله 6، دوره 9، شماره 34، مهر 1393   

نویسندگان

دکتر عبدالله متولی؛ دکتر علی اصغر میرزائی؛ حمید چراغی

چکیده

چکیده
 
قرن نوزدهم میلادی زمان نضج­گیری اندیشه­ها و اقدامات متجدّدانه در جامعه­ی ایران عصر قاجار می باشد،به طوری که ضرورت انجام اصلاحات تجدّدخواهانه در نزد نخبگان جامعه به ضرورتی اجتناب ناپذیرتبدیل شده بود.این در شرایطی بودکه اوضاع نامطلوب سیاسی،اجتماعی،اقتصادی جامعه­ی ایران حکومت قاجار،درعهدناصرالدین شاه رابابحران مشروعیت وعدم مقبولیت مردمی مواجه ساخته بود.در چنین شرایطی،ناصرالدین شاه، ناگزیر از انجام اصلاحات واقداماتی متجدّدانه می­گردد تا شایدبه واسطه­­­­ی آن اقدامات، بخشی از مشروعیت از دست رفته حکومتش را بازیابد.ازاین منظر چگونگی رویکرد این شاه قاجار باپدیده تجدّدارزش­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ پژوهشی می­یابد.دراین تحقیق برآنیم به بررسی وتحلیل رویکردناصرالدین­شاه نسبت به پدیده­ی تجدّد،باتوجه به متن سه سفرنامه­اش که حاصل تعامل مستقیم او بافضای سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی غرب می­باشدبپردازیم.تاشاید از این رهگذر به درکی جامع­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ تر از نحوه تعامل این شاه نسبت به پدیده تجدّددست یابیم.
واژگان کلیدی :ناصرالدین شاه قاجار،تجدّد،سفرنامه،مدرنیزاسیون،نهادهای مدنی،مطبوعات

کلیدواژه‌ها

ناصرالدین شاه قاجار؛ تجدّد؛ سفرنامه؛ مدرنیزاسیون؛ نهادهای مدنی؛ مطبوعات