نقش مراکز علمی در نهضت ترجمه ( قبل از اسلام تا قرون اوّلیه حکومت اسلامی)قرن اوّل تا چهارم ه.ق

فصلنامه تاریخ

مقاله 6، دوره 9، شماره 35، دی 1393   

نویسندگان

دکتر داریوش موگویی؛ دکترافشین صالحی؛ لیلا ابراهیمی

چکیده

چکیده

پژوهش حاضردر پی بررسی نقش مراکز علمی و فرهنگی دایر در قبل از اسلام تا قرون اوّلیه حکومت اسلامی بر نهضت علمی ترجمه است ؛ با توجّه به نقش «نهضت علمی» در انتقال علوم مسلمانان،و جایگاه علم، به عنوان مهمّترین ارکان فرهنگ و تمدّن و تأکید دین مبین اسلام به علم و دانش اندوزی و نقش نهضت علمی در پی ریزی تمدّن اسلامی، پرداختن به نقش مراکز علمی و فرهنگی در راستای تحوّلات نهضت علمی ضروری به نظر می رسد که مراکز این نهضت فرهنگی کجا بود ؟ چگونه منتشر شد و علّت پیدایش این فرهنگ در برخی مناطق چه بود چرا در دیگر مناطق چنین مراکزی وجود نداشت ؟ این نهضت که از دوره اموی آغاز و روند رو به رشدی داشته ،در دوره عّباسیان با تلاش وزیران و نفوذ خاندان های اصیل ایرانی چون«برمکیان »،» نوبختیان »،« بختیشوع»،« بنی شاکر ».. .و تشویق خلفایی چون« منصور»، «هارون الرّشید» ، و «مأمون »در عصر اوّل به اوج و شکوفایی رسید که نهضت ترجمه در جهان اسلام ،با گسترش اسلام ، انتقال دانشمندان و آثار علمی چند قوم و اخذ تمّدن های یونانی ،ایرانی ،هندی و عربی شروع شد و در قرن سوّم هجری به اوج رسیده و در زمان متوکّل عبّاسی رو به افول نهاد ودرخلال چهارقرن خود از آغاز قرن اوّل تا نیمه قرن چهارم هجری مراحل مختلفی از ٌنضج و کمال را پیموده است .که در این مقاله ؛ نقش مراکز ترجمه اعمّ از ایرانی ، یونانی و هندی قبل از اسلام در روند نهضت ترجمه برجسته و قابل ذکر است.
واژگان کلیدی :نهضت ترجمه ،علم در اسلام ، بنیان تمدّن و فرهنگ اسلامی،  مراکز علمی

کلیدواژه‌ها

نهضت ترجمه؛ علم در اسلام؛ بنیان تمدّن و فرهنگ اسلامی؛  ؛ مراکز علمی