اثر تراکم و آرایش کاشت در کشت مخلوط ردیفی ذرت و لوبیا چشم بلبلی

پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

مقاله 2، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 28، خرداد 1396، صفحه 13-22   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمد‌رضا اصفهانی^* ؛ حسین امیر شکاری؛ بهنام زند؛ محمد حسین فتوکیان

گروه اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد. تهران، ایران

چکیده

کشت مخلـوط غلات و لگوم به­طور گسترده­ای برای تولیـد علوفـه مورد استفاده قرار می­گیرد و به­عنوان یکی از روش­های مدیریت صحیح تولید محصولات زراعی است که منجر به بهبود عملکرد در واحد سطح از لحاظ کمی و کیفی می­شود. بر­این اساس، آزمایش مزرعه­ای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین انجام شد تا اثر تراکم و آرایش کاشت در کشت مخلوط ردیفی ذرت و لوبیا چشم بلبلی با هدف تولید علوفه ارزیابی شود. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. ذرت و لوبیا چشم بلبلی هر کدام در دو سطح تراکمی به­ترتیب با 90000 و 110000 بوته در هکتار برای ذرت و 250000 و 350000 بوته در هکتار برای لوبیا و هشت تیمار کشت مخلوط شامل کشت مخلوط روی یک ردیف (تیمار T₅ ذرت و لوبیا چشم بلبلی با تراکم 250000× 90000 با فاصله 2±6 × 18، تیمار T₆ ذرت و لوبیا چشم بلبلی با تراکم 350000× 90000 با فاصله 2±5 × 18، تیمار T₇ ذرت و لوبیا چشم بلبلی با تراکم 250000× 110000 با فاصله 2±6 × 15،تیمارT₈ ذرت و لوبیا چشم بلبلی با تراکم 350000 × 110000 با فاصله 2±5 × 15) و کشت مخلوط روی دو ردیف با همان نسبت تراکم و فاصله، تیمار­های T₉ تاT₁₂  کشت شدند. نتایج نشان داد که نسبت­های مختلف کاشت بر عملکرد ماده خشک، تر و میزان پروتئین علوفه معنی­دار بود. بیش­ترین و کم­ترین مقدار علوفه خشک از تیمار­های T₅ ذرت و لوبیا چشم بلبلی با تراکم 250000× 90000 با فاصله 2±6 × 18 و T₃کشت خـالص لوبیـا چشـم بلبلـی (250000 بوتـه در هکتـار) به­ترتیب ton.h^-17/45 و ton.h^-14/20 حـاصل شـد. تیمـار T₅ ذرت و لوبیـا چشم بلبلـی با تراکـم 250000× 90000 با فاصله 2±6 × 18با نسبت برابری زمین، شاخص رقابت و نسبت  LER/CIبه­ترتیب با 52/1، 90/15، 15/0 بالا­ترین مقدار را داشت که نشان­دهنده سود­مندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص این دو گیاه بود. با توجه به نتایج حاصل، امکان حصول عملکرد علوفه و پروتئین بالا در کشت مخلوط نسبت به تک کشتی آن­ها فراهم بود و بهترین تیمار کشت مخلوط جهت حصول حداکثر عملکرد کمی و کیفـی، تیمار T₅ ذرت و لوبیـا چشـم بلبلـی با تراکـم 250000× 90000 با فاصله 2±6 × 18 است.

کلیدواژه‌ها

ذرت؛ کشت مخلوط؛ عملکرد علوفه؛ نسبت برابری زمین؛ لوبیا چشم بلبلی

مراجع