بررسی اختلاف بیماری‌زائی جدایه‌‌های مختلف قارچ Speg. Ascochyta fabae، عامل برق‌‌زدگی باقلا و ارزیابی مقاومت ارقام باقلا نسبت به بیماری

گیاهپزشکی کاربردی

مقاله 4، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 15، آذر 1394، صفحه 155-166   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عاطفه شیروی¹؛ داریوش شهریاری^{* 2}؛ فاطمه شیخ³

¹گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران

²بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیع استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ورامین، ایران

³بخش تحقیقات باغبانی و زراعت، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران

چکیده

سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ Ascochyta fabae Speg.، به­عنوان یک بیماری مخرب در سراسر جهان شناخته شده است. این بیماری سبب افت بیش از 90 درصد عملکرد در ارقام حساس بخصوص در شرایط آب و هوایی سرد و مرطوب می­باشد. کنترل بیماری از طریق تناوب زراعی، بذر پاک و ضد­عفونی شیمیایی به طور کامل موثر نمی‌­باشد. از این‌­رو به کارگیری ارقام مقاوم به عنوان عامل کاهش­دهنده شدت بیماری و نوع آلودگی در کنترل بیماری اهمیت فراوانی دارد. بدین منظور در این تحقیق ابتدا جدایه­‌های مختلف قارچ از مناطق شمال کشور جمع­‌آوری شد گردید، سپس خالص­‌سازی و اثبات بیماری­زایی روی رقم برکت حساس به بیماری با سوسپانسیون اسپور 10⁶ اسپور در میلی­لیتر روی برگ‌­ها در گلخانه انجام شد. برای تعیین قدرت بیماری­زایی جدایه­‌ها، مایه‌­زنی قارچ همانند روش اثبات بیماری­زایی روی رقم حساس برکت صورت گرفت. شدت شاخص بیماری بعد از ظهور علائم، 15 روز بعد از اسپور­پاشی به روش سیلرو و روبیالس انجام شد. ارزیابی واکنش 14 ژنوتیپ و رقم باقلا نسبت به بیماری در شرایط مزرعه در سه تکرار در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی اجرا شد. از کل نمونه­‌برداری‌­های مناطق مختلف، جمعاً ده جدایه خالص قارچ A. fabae با قدرت بیماری­زایی متفاوت به­دست آمد که حاکـی از تنـوع زیاد این قـارچ در استـان­های مازنـدران و گلستـان دارد. نتایج ارزیـابی مقاومـت ژتوتـیپ‌­ها و ارقـام باقـلا در شـرایط مـزرعه مشـخص نمـود که ژنوتـیپ­هایG-faba-67، G-faba-95، G-faba-100، G-faba-133 و رقم زرشکی واکنش مقاومت با شدت شاخص بیماری بین 66/25 تا 33/40 درصد و بقیه (6 ژنوتیپ و3 رقم) برابر با 64 درصدکل ارقام و ژنوتیپ‌­های مورد آزمایش حساس یا خیلی حساس به بیماری می­باشند..

کلیدواژه‌ها

سوختگی آسکوکیتایی؛ Ascochyta fabae؛ رقم مقاوم

مراجع