کاربرد توابع منطق فازی در محیط GIS Arc به‌منظور مکان‌یابی آرامستان‌های شهر پارس‌آباد(استان اردبیل)

آمایش محیط

مقاله 2، دوره 11، شماره 40، خرداد 1397، صفحه 43-66   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

غلامعلی خمر^{* 1}؛ وحید پاسبان عیسی لو²

¹عضو هیئت علمی دانشگاه زابل

²ندارد

چکیده

آرامستان‌ها از دیرباز در ایران یکی از عناصر مهم شهری بوده‌اند، زیرا این کاربری‌ها از یک‌سو ارتباط مستقیمی با اصول و قواعد شهرسازی داشته و از سوی دیگر تحت تأثیر اعتقادات و آداب‌ورسوم مذهبی مردم بوده‌‌اند. بنابراین مکان‌یابی مربوط به آن‌ها نیز از حساسیت‌های خاصی برخوردار بوده است. ظرفیت آرامستان‌های فعلی شهر پارس‌آباد مغان از سویی به دلیل قدمت زیاد آن‌ها و از طرف دیگر به علت افزایش سریع جمعیت دیگر پاسخگوی نیاز‌های مردم این شهر نیست. ازاین‌رو هدف مقاله حاضر مکان‌یابی بهینه‌ترین نقاط در اطراف شهر پارس‌آباد به‌منظور احداث آرامستان جدید این شهر با استفاده از منطق فازی در قالب GIS Arc می‌باشد. بدین منظور در مراحل اولیه عوامل مهم در تعیین مکان مناسب برای احداث آرامستان‌های شهری شناسایی شد، و نقش و میزان تأثیرگذاری هر یک از عوامل فوق در مکان‌یابی مشخص گردید. در ادامه به دلیل وسعت زیاد منطقه، اقدام به حذف مناطق محدودیت دار گردید. سپس با استفاده از توابع عضویت فازی (گوسی، لارج و خطی)، نقشه‌های مختلفی بر اساس ماهیت و نقش این عوامل در مکان‌یابی تشکیل گردید. در ادامه با طراحی شبکه‌ای استنتاجی و به‌کارگیری مدل منطق فازی و اپراتورهای آن ( Prod, Sum و گاماهای 0.7، 0.8، 0.9) ترکیب اطلاعات به‌صورت غیرخطی انجام شد. درنهایت مناسب‌ترین مکان‌های به‌دست‌آمده از شبکه استنتاجی، با توجه به مقدار درجات عضویت آن‌ها و فاصله آن‌ها نسبت به حریم‌های تعریف‌شده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از اختلاف عمیق بین وضعیت مکان گزینی آرامستان-ها در وضع موجود و مطلوب می‌باشد.
کلید‌واژه: مکان‌یابی، آرامستان، پارس‌آباد، منطق فازی، Arc GIS

کلیدواژه‌ها

مکان‌یابی؛ آرامستان؛ پارس‌آباد؛ منطق فازی؛ Arc GIS

مراجع

 

1-        هشتی­فر، سارا؛ سعدی مسگری، محمد؛ ولدان، محمدجواد؛ کریمی, محمد، (1389)، استفاده از منطق فازی در محیط GIS به‌منظور مکان‌یابی نیروگاه‌های گازی، نشریه مهندسی عمران و نقشه‌برداری، 44(4): 586.

2-        بیابان‌گرد، اسماعیل، (1383)، روش‌های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران: چاپ هفتم، انتشارات سمت، 312 صفحه.

3-        حبیبی، محسن، (1388)، جایگاه گورستان در شهر امروز (مصاحبه) ، فصلنامه اندیشه ایرانشهر، 4(13): 104.

4-        حقیر، سعید؛ شوهانی نژاد، یلدا، (1390)، چگونگی ارتقای جایگاه گورستان‌ها در جوانب اجتماعی و فرهنگی توسعه. فصلنامه باغ نظر، 8(17): 82.

5-        خمر، غلامعلی.، پاسبان، وحید، (1393)، بررسی تطبیقی مدل شبکه عصبی (ANN) و مدل عصبی فازی وقفی (ANFIS) در پیش‌بینی تقاضای پروانه ساخت، 5(16):54-35.

6-        زنگنه، ابراهیم، (1373)، مزارات ایران، تهران: نشریه همگامان.133 صفحه.

7-        طرح جامع شهر پارس‌آباد، مهندسین مشاور فجر توسعه، مطالعات وضع موجود 1390.

8-        غروی، مهدی، (1376)، آرامستان در گستره فرهنگ ایران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 476 صفحه.

9-        فرهادی پور، احمد، (1388)، راهبردهای مکان‌یابی گورستان در شهرهای کشور. فصلنامه اندیشه ایرانشهر، 4(13): 48-51

10-    فکوهی، ناصر، (1388)، جایگاه گورستان در شهر امروز (مصاحبه)، فصلنامه اندیشه ایرانشهر، 4(13): 103.

11-    کتاب سبز شهرداری،(1378)، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری های کشور، جلد هشتم، 82 صفحه.

12-    کریمی، شاپور، (1383)، امکان‌سنجی جمع‌آوری بهینه رواناب سطحی شهر (مطالعه موردی: شهر پارس‌آباد)، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه اهر، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

13-  Bonham-Carter, G. F. (1991). Geographic Information System for Geoscientists: Modeling with GIS, Pergamon, Ontario, PP. 291-300.

14-  Ghayoumian, J., Mohseni Saravi, M., Feiznia, S., Nouri, B. and Malekian, A. (2007). Application of GIS techniques to determine areas most suitable for artificial groundwater recharge in a coastal aquifer in southern Iran. Journal of Asian Earth Sciences, Vol. 30, Issue 2, PP. 364-374.

15-  Jiang, H., Eastman, R. (2000). Application of fuzzy measures in multi-criteria evaluation in GIS. International Journal of Geographic Information Science, Vol. 14, No 2, PP. 173-184.

16-  Malczewski, J. (1999). GIS and Multi-criteria Decision Analysis, John Wiley & Sons Incorporated, PP. 177-189.

17-  Santarsiero, Arnold.(2000). Environmental and legislative aspects concerning existing and new cemetery planning, Microchemical Journal, 67: 140-143.