ساماندهی سیمای شهری در راستای بهبود کیفیت زندگی شهر ملایر

آمایش محیط

مقاله 4، دوره 11، شماره 40، خرداد 1397، صفحه 91-114   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

ربابه رجبی امیر آباد¹؛ بیژن رحمانی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)

²(دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران)

چکیده

سیمای شهری در تعریف شخصیت عملکردی فضاها نقش مهمی ایفا میکند و در چگونگی روحیه ی شهر و مردم بسیار موثر است . شهر ملایر طی چند دهه اخیر با رشد فزاینده جمعیت و گسترش فیزیکی بی رویه روبرو بوده که همین امر موجب دوگانگی شکل شهر به صورت بافت قدیم و جدید شده و از طرف دیگر به دلیل نادیده گرفتن مبحث سیمای شهری در بافت های شهری و نبود مبلمان مناسب ویا عدم رعایت طراحی خوب در اینگونه بافت ها نه تنها منجر به زیبایی بصری نشده بلکه باعث گسیختگی در ساختار فضایی شهر براساس منظر بافت های شهری نیز شده است .
این پژوهش بر آن است با نگاهی تحلیلی- محتوایی و با توجه به روش تحقیق علمی – توصیفی . پیمایشی خود از زاویه ای متفاوت به سیمای شهری توجه نماید و نقش و تأثیر آن را بر زندگی شهری و توسعه ترسیم کند.
از اثبات رابطه بین متغیر توسعه و متغیر بهبود زندگی شهری سیمای شهری نیز در این مقاله مطرح شده که داده ها از طریق مشاهده جمع آوری شده و در مدلی اثباتی- مقایسه ای و توصیفی، طراحی و به آزمون گذارده شده اند. شهر ملایر علیرغم هزینه های زیادی که صرف زیباسازی و بهبود کیفیت زندگی آن می شود متناسب با انتظارات مردم طرح نشده است و لزوم بازنگری در نگرش برنامه ریزان شهری احساس می شود . همچنین این نتیجه حاصل شده است که زندگی شهری بدون برخورداری از یک سیمای شهری مناسب کیفیت زندگی مناسبی را در شهر ملایر به ارمغان نخواهد آورد . از آنجایکه ملایر دارای قابلیت های گردشگری وتوریستی است و با عنایت به اقلیم ، فرهنگ و موقعیت خود و تأثیراتی که این شهر در غرب کشور دارد به مقوله سیمای شهری و ساماندهی آن کمتر پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

ساماندهی؛ سیمای شهری؛ کیفیت زندگی؛ ملایر

مراجع

 

1. آسایش، ح، 1380، فرهنگ شهری: سنجش کیفیت زندگی در یکصد شهر بزرگ جهان، فصلنامه مدیریت شهری، شماره  8 ، 105 – 94.
2. پاکزاد، ج، 1380، راهنمایی طراحی فضاهای شهری ایران- وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری وزارت کشور، 66 – 63 .
3. پاکزاد، ج،  1386، مبانی نظری و فرایند طراحی شهری- وزارت مسکن و شهرسازی، چاپ دوم. تهران انتشارات شهیدی، صص 78- 67 .
4. پیران، پ.،  1384، هویت شهرها: غوغای بسیار برای مفهومی پیچیده، مجله آبادیها، سال پانزدهم، شماره 48، معاونت شهر سازی و معماری وزارت کشور، ص 6 .
5. توسلی، م، 1371،  اصول و روش های طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ سوم.
6. توسلی، م، 1376، طراحی فضاهای شهری، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران، ص 33 .
7. تیموری، پ، رحمانی، ب، عراقی، ش، 1389، بافت فرسوده ملایر و راههای ساماندهی آن، فصلنامه علمی پژوهشی آمایش محیط، سال سوم، شماره هشت، ص 133-117
8. جاجرمی، ک، کلته، ا، 1385، سنجش وضعیت شاخص های کیفیت زندگی در شهر از نظر شهروندان مطالعه موردی(گنبد قابوس)، مجله جغرافیا و توسعه،  صص 18- 5.
9. رضایی، م، ذبیحی، ح، 1395، تاثیر سیمای شهر بر حس رضایت شهروندان در مدیریت شهری،کنفرانس بین المللی مهندسی معماری و شهرسازی. تهران.
10. زندیه، م، زندیه، ر، 1385، نقش مبلمان شهری در هویت و سیمای شهری، اولین همایش شهر برتر، طرح برتر، سازمان عمران شهرداری همدان.
11. سعیدنیا، ا، 1382، طراحی فضاها و مبلمان شهری- کتاب سبز شهرداری های کشور، تهران، جلد دوازدهم، 17 – 16.
12. شایسته فر، م، 1389، کاربرد نقش مایه های تزئینی هنر اسلامی بر مبلمان شهری، انتشارات مطالعات هنر اسلامی، چاپ دوم، ص 40 .
13. شکویی، ح، 1373، دیدگاه های نو در جغرافیای شهری- انتشارات سمت، تهران، چاپ دوم، جلد اول.
14. فرجی،ک، بایزیدی، ق 1392، بررسی عوامل کیفی تاثیرگذاردر سیمای شهرنمونه موردی خیابان فردوسی سنندج، کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری تبریز ، 27و 28 آذر .
15. فرجی ملائی، ا، عظیمی، آ، زیاری، ک، 1389، تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال اول ، شماره دوم ، پاییز ، 16- 1.
16. قائم، گ، 1367، فضای شهری و معلولین، وزارت مسکن و شهرسازی، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 36- 30.
17. لطفی، ص، 1388، مفهوم کیفیت زندگی شهری: تعاریف، ابعاد و سنجش ان در برنامه ریزی شهری. فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شماره 4، 80- 65 .
18. لینچ- کوین،1372، سیمای شهر، منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه ملی ایران، 372- 331.
19. لینچ- کوین،1381، تئوری شکل خوب شهر، سید حسن بحرینی- انتشارات دانشگاه تهران، 578 – 574.
20. مرتضایی، س، ر، 1379 ، طراحی مبلمان برای خیابان، ماهنامه شهرداری ها، سال دوم، شماره 17،  مهر ماه .
21. مرتضایی، س، ر، 1379، رهیافت هایی در طراحی مبلمان شهری، چاپ اول، تهران انتشارات سازمان شهرداری های کشور، 20 -  18.
22. مرتضایی، س، ر،  1381، طراحی مبلمان برای خیابان، ماهنامه شهرداری ها ، سال دوم  شماره  18 آبان ماه
23. هادوی، س، 1381، اثاثه شهری، ماهنامه پیام بشر، شماره 8 و 9.
24. هاشم پور، ر، 1385، جایگاه معلولان در طرح های معماری و شهرسازی ایران، همایش ملی مناسب سازی محیط شهری تهران، 125 – 123 .
25. هاشم پور، ر، 1390، کتاب مبلمان شهری و زیبا سازی شهری، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، تهران، 91 – 88 .

 

1. Richard. D. Young. 2008. Quality of Life Indicator Systems–Definitions, Methodologies, Uses, and Public Policy Decision Making (Internet, Accessed in 14 April 2012).
   1. Oktay , D  and Rustemla, A. 2010. Measuring the quality of urban life and neighbourhood satisfaction: Findings from Gazimagusa (Famagusta) Area study international journal of social sciences and humanity studies Vol 2, No 2, ISSN: 1309-8063 Online .
   2. Das, Daisy. 2008. Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati, Soc Indic Res 88:297–310.    
   3. Apparicio, Philippe,  Anne-Marie Se´guin,  Daniel Naud . 2008 . The Quality of the Urban Environment Around Public Housing Buildings in Montre´al: An Objective Approach Based on GIS and Multivariate Statistical Analysis,  Soc Indic Res 86:355–38 .