تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیک منطقه خلیج‌فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور

آمایش محیط

مقاله 7، دوره 11، شماره 40، خرداد 1397، صفحه 161-182   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مجید ابوالفتحی¹؛ حیدر لطفی^{* 2}

¹دانش آموخته دکتری رشته ی جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا،واحدگرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت‌اند از اینکه بحران‌های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی‌ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است.

کلیدواژه‌ها

ریزگردها؛ بحران‌های ژئوپلیتیکی؛ منطقه خلیج فارس؛ ایران

مراجع

 

1. ترکاشوند، م، 1394، ارزیابی زمانی و مکانی آسایش آب و هوایی استان همدان با استفاده از شاخص­های دمای معادل فیزیولوژیک­(PET) و فشار عصبی، فصلنامه آمایش محیط، شماره 31(173-199).
2. لشنی زند، م. و پروانه، ب. و امیدی مهر، ف.1392، نقش مدیریت شهری در تعدیل نوسانات آسایش بیوکلیماتیک شهر خرمآباد در شرایط تغییر اقلیم، فصلنامه آمایش محیط، دوره 7، شماره 26(111-120).
3. بی‌نام، 1349، گنج‌های سرشار در بیابان لم یزرع عربستان سعودی، فصلنامه بورس، شماره 86 ‏ ‏(70 تا 72).
4. حافظ نیا، م،1384، ژئوپلیتیک، علم یا گفتمان: یک تردید فلسفی، فصلنامه ژئوپلیتیک، ویژه نامه بهار ‏( 47 تا 58).
5. خیراللهی، م، و علی‌بیگی، ا، و زرافشانی، ک، 1395، واکاوی آسیب‌پذیری کشاورزان گندم کار در برابر ریزگردها با استفاده از منطق فازی (مورد مطالعه: شهرستان دهلران)، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، شماره 25 ‏( 243 تا 264).
6. ذوالفقاری، ح، و معصوم پور سماکوش، ج، و شایگان، ش، و احمدی، م،1390، بررسی همدید توفان‌های گرد و غبار در مناطق غربی ایران طی سال‌های 1384 تا 1388 مطالعه موردی موج فراگیر تیر ماه 1388، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 43 (17 تا 34).
7. طوفان، م،1389، چالش‌ها و چشم‌انداز همکاری‌های منطقه‌ای در مهار رز گردها، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و چهارم، شماره 4 ‏( 943 تا 958).
8. فرهادی، س، و عسگری، ح، و دادالهی سهراب، ع، و ناظم السادات، س، و خزایی، س، 1395، تخمین عمق نوری ریزگردها با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس در سطح خلیج‌فارس، دوره چهل و دوم - شماره 3 ‏( 583 تا 604).
9. قهرودی تالی، م، و میرزاخانی، ب، و عسگری، آ،1391، پدیده کویرزایی در تالاب‌های ایران - مطالعه موردی: تالاب میقان، فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 4    ‏(­97 - 112).

- منابع اینترنتی

1. http//masirnama.ir
2. http//www.afkarnews.ir