برنامه های توسعه ملی ایران و بازتاب مولفه های آن در صنعتی سازی ساختمان (1368-1396)

آمایش محیط

مقاله 8، دوره 11، شماره 40، خرداد 1397، صفحه 183-204   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علیرضا خضریان^{* 1}؛ محمد جواد ثقفی²

¹معماری، دانشگاه ازاد، ملایر، ایران

²معماری و شهرسازی، دانشگاه ازاد، قزوین، ایران

چکیده

تحقق اهداف جامعه و دولت ها جهت نیل به توسعه مستلزم برنامه ریزی است. به گونه ای که حتی برای رسیدن به اهداف جزئی و زودگذر نیز باید برنامه ریزی داشت. طبیعتاً به منظور حصول توسعه فراگرد، برنامه ریزی ضرورت پیدا می کند و از آنجا که این فراگرد ماهیتی پویا دارد و متغیر های موجود در جامعه زیاد و دارای تنوع وتغییر و تحول می باشد به صورت مداوم در برنامه ها تجدید نظرمی شود و این تغییر مستمر برنامه ها موجب پویایی وانعطاف پذیری فراگرد برنامه ریزی می شود که بالطبع پویایی کل توسعه را نبز در بر می گیرد. ارزیابی های صورت گرفته مشخص می کند با وجود آن که چندین دهه از برنامه های توسعه ی ملی و به تبع آن شکل گیری صنعتی سازی در ایران می گذرد، برنامه های تدوین شده هم سویی و هم گرایی بخش های مرتبط با حوزه ی معماری و ساختمان را میسر ننموده و در بسط مکانیزم های صنعتی سازی و ارتقای خوانش کیفی ساخت نیز انگیزش های لازم را ایجاد نکرده است. جغرافیای گسترده، نبود برنامه ی جامع مبتنی بر معیارهای سازمانی، هم نگر نبودن معماران و کمی نگری، پرچالش ترین آسیب های ارتقای صنعتی سازی معماری در ایران است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی و آسیب شناسی اسناد توسعه ی ملی ایران و واکاوی مولفه های اثر گذار در فرآیند برنامه ریزی ساختمان ایران است. این پژوهش روند خود را با تمرکز بر مولفه های سیاست و اندیشه های معماری پی می گیرد و برای اجتناب از پراکنده شدن بحث از ورود به مولفه های دیگر خودداری می نماید. پژوهش مورد مطالعه به لحاظ روش تحقیق، از نوع تفسیری- تحلیلی است؛ این روش از نظر اعتبار روایی، متکی به موضع کالینگوود در روایت تاریخی است، که اعتبار خاصی برای فهم و تخیل روایت گر قائل شده است.

کلیدواژه‌ها

برنامه توسعه ی ملی؛ معماری صنعتی؛ رویکرد های معماری صنعتی؛ مولفه های درونی و پیرامونی؛ سازمان مند

مراجع

 

1- امیری،ح،  شاکرمی، ن، کمانداری، م،  1395، عوامل مؤثر بر اجرا و تحقق پروژه های عمرانی در شهر خرم آباد با تأکید بر نقش مؤلفه های مدیریت شهری، فصل نامه آمایش محیط، شماره 36، 110.

2-بانی مسعود، ا. 1388 . معماری معاصر ایران:  در تکاپوی بین سنت و مدرنیته، نشر هنر معماری قرن، چاپ اول، تهران.

3- پوراحمد، ا، زیاری،ک، یوسفی، ر، حاجیلو، م، 1393، تحلیل شاخص های کمی و کیفی و برنامه ریزی مسکن شهر زنجان، فصلنامه آمایش محیط، شماره ی 33، 3.

4- توکلی خمینی، نیره، 1393، جامعه شناسی صنعتی، دانشگاه پیام نور، تهران.

5- شریف زادگان، م، مومنی، م، 1391، برنامه ریزی راهبردی توسعه ی یکپارچه و پایدار منطقه قزوین مبتنی بر تحلیل عرصه های مرتبط تصمیم گیری، فصلنامه آمایش محیط، شماره ی 26، 40.

6-عزیزی، م، 1383. نشریه هنرهای زیبا، شماره 27، صفحات-46-35

7- فلاح، م.،1390، مطالعه و بررسی سیستم ساختمانی سبک فولادی، تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.

8- فیوضات، ا. و مبارکی، م.،1392، جامعه شناسی صنعتی(با تکیه بر تجربیات ایران)، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

9- قانون برنامه ی توسعه ی اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اول تا ششم (1368-1399)، تهران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.

10- مهدوی، ا.، خاکی، ع.، بالادهی، س، ۱۳۸۹، بررسی اهمیت صنعتی سازی ساختمان و ارائه در قوانین برنامه توسعه ی اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اول تا ششم (1368-1399)،

11- ناری قمی، م، 1392، سیر تحول نگاه جامعه ی حرفه ای به تکنولوژی ساختمان در ایران پس از انقلاب اسلامی (1357_ 1389) در خلال مطبوعات تخصصی، دو فصلنامه مطالعات معماری ایران، سال اول، شماره4.

12- وفامهر، محسن،1392 معماری صنعتی ساختمان، انتشارات فکر نو، تهران.

 

13- Sarja, Asko (1998), Open and Industrialised Building, London, Taylor & Francis e-Library.

14- Sebestyen, Gyula (2003), New Architecture and Technology, Oxford, Architectural Press.

15- Warszawski, Abraham (1999), Industrialized and Automated Building Systems (2nd edn), London, E&FN Spon.

16- Douglas, James (2006), Building Adaptation (2nd edn), Oxford, Elsevier Ltd.